نسبت بین عقل و دین از کهن ترین گزاره های گفت وگو در حوزه دینداریها و دینهاست که به گونه ها و با عنوانهای گوناگون مطرح بوده است. در دین یهود کسانی مانند (فیلون) و در دین مسیح (سن توماس) و در میان مسلمانان نحله هایی چند همانند (معتزلیان), (اشعریان) و (اخباریان), این بحث را به میان آورده اند.