انار یکی از میوه های خوش طعم، پر خاصیت و محبوب در سراسر دنیاست که علاوه بر مصرف تازه، می توان به شکل های مختلف مثل رب انار، آب انار، لواشک، دانه خشک شده و پودر انار نیز از آن استفاده کرد. در گذشته خشک کردن انار یکی از روش های مهم برای نگهداری طولانی مدت این میوه به شمار می رفت. در حالی که امروزه با وجود دستگاه های خشک کن و تجهیزات صنعتی پیشرفته، این پروسه ساده تر و بهداشتی تر انجام می شود، اما همچنان روش های خانگی و سنتی نیز طرفداران خاص خود را دارند. در این مطلب شما را با روش های خشک کردن انار آشنا خواهیم کرد.
روش های خشک کردن انار
خشک کردن انار علاوه بر افزایش ماندگاری، موجب متمرکز شدن روی عطر و طعم آن می شود و ارزش غذایی میوه را تا حد زیادی حفظ می کند. در ادامه به طور کامل به بررسی دقیق روش های خشک کردن انار می پردازیم.
خشک کردن دانه های انار در آفتاب
یکی از روش های در دسترس و ساده، خشک کردن دانه های انار در آفتاب است. در این روش ابتدا باید انارها را دقیق بشویید و سپس آن ها را پوست بگیرید تا دانه ها جدا شوند. دانه های جدا شده باید روی سینی حصیری یا فلزی تمیز پهن شوند. بهتر است سینی در معرض تابش نور خورشید قرار گیرد، اما در مکانی باشد که جریان هوا برقرار باشد و گرد و خاک روی دانه های انار ننشیند. برای جلوگیری از نشستن حشرات یا آلودگی، لازم است روی دانه ها را با توری نازک بپوشانید. مدت زمان خشک شدن دانه ها در آفتاب بسته به شدت نور، میزان رطوبت و دمای هوا بین سه تا هفت روز متغیر است. زمانی که دانه ها کاملا شکننده و خشک شدند، می توانید آن ها را در ظروف شیشه ای دربسته نگه دارید. این شیوه طبیعی ترین و ساده ترین روش خشک کردن انار است، اما به هوا و نور کافی نیاز دارد و در مناطق مرطوب ممکن است نتیجه مطلوبی رخ ندهد.
خشک کردن در فر خانگی
برای این کار ابتدا دانه های انار را جدا کرده و با یک دستمال تمیز خشک کنید تا آب اضافه آن ها گرفته شود. سپس دانه ها را روی سینی فر که با کاغذ روغنی پوشیده شده است پهن کنید. دمای مناسب برای خشک کردن انار در فر تقریبا 60 تا 70 درجه سانتی گراد است. در فر باید کمی باز بماند تا بخار رطوبت از آن خارج شود. هر نیم ساعت یک بار باید دانه ها را زیر رو کنید تا خشک شدن یکنواخت انجام شود. مدت زمان خشک شدن در این روش تقریبا 3 تا 4 ساعت است. این شیوه نسبت به روش آفتابی سریع تر است و در هر فصلی از سال می توان آن را انجام داد.
استفاده از خشک کن میوه
یکی از روش های دقیق و نوین، استفاده از دستگاه خشک کن میوه است. دستگاه های خشک کن جریان هوا و دما را به طور کاملا یکنواخت تنظیم می کنند و در نتیجه، دانه های انار بدون تغییر رنگ و سوختگی خشک می شوند. در این روش بعد از جدا کردن دانه ها، باید آن ها را به صورت یک لایه روی سینی دستگاه قرار دهید. توصیه می شود دما را روی 55 تا 60 درجه سانتی گراد تنظیم کرده و تقریبا 12 ساعت صبر کنید تا دانه های انار به طور کامل خشک و آماده شوند. زمان لازم برای خشک کردن دانه انار بسته به درشتی دانه ها، حجم و میزان آبدار بودن آن ها متفاوت بوده و حتی ممکن است بیش از 12 ساعت نیز طول بکشد. در این فاصله، هر 2 ساعت یک بار لازم است به دستگاه سر بزنید و دانه های انار را زیر و رو کنید تا به طور یکنواخت خشک شوند. در صورت تمایل می توانید برای مزه دار کردن دانه های انار خشک شده از نمک و شکر استفاده کنید.
استفاده از وسایل خشک کن های انجمادی
روش دیگری که بیشتر در کارخانه ها و صنایع غذایی کاربرد دارد، خشک کردن انار به وسیله خشک کن های انجمادی یا خلأ است. در این شیوه ابتدا دانه های انار منجمد می شوند و سپس در شرایط خلأ رطوبت آن ها به شکل بخار از بین می رود. این روند باعث می شود رنگ، طعم، عطر و خواص تغذیه ای انار تا حد زیادی حفظ گردد. محصول نهایی دارای بافتی ترد و سبک است و به آسانی دوباره با جذب آب حالت طبیعی خود را پیدا می کند. اگر چه این شیوه بسیار باکیفیت است، اما هزینه بر و مخصوص تولیدات صنعتی است.
استفاده از شوفاژ
برای خشک کردن انار روی شوفاژ باید انارها را بشویید و دانه کنید. سپس، آن ها را داخل آب سرد غوطه ور کرده و با دقت غشای سفیدشان را جدا کنید. سپس، دانه های انار را در آبکش بریزید تا آب اضافه خود را کامل از دست دهند. لازم است یک ورق فویل ضخیم را 2 لایه کنید تا استحکام بیشتری داشته باشد. لبه های فویل را به سمت بالا تا بزنید تا حالت آن مشابه سینی شود. ایجاد لبه به این دلیل است که دانه های انار از سینی فویل به بیرون نریزند. ابعاد این سینی دست ساز باید دقیقا با طول و عرض شوفاژ برابر باشند. سپس دانه های انار را درون ورق آلومینیومی بریزید و پخش کنید تا با یکدیگر هم پوشانی نداشته باشند. در این مرحله باید ورق آلومینومی را به مدت 2 تا 3 روز روی شوفاژ قرار دهید تا دانه های انار به طور کامل خشک شوند. در تمام این مدت، چند بار به انارها سر بزنید و آن ها را به خوبی زیر و رو کنید تا تمام بخش ها به طور کامل خشک شوند و کپک نزنند. بهتر است دانه های خشک شده را داخل ظرف در پوشیده تمیز و خشک بریزید و آن ها را در یخچال قرار دهید.
خشک کردن دانه های انار در مایکروویو
در کنار تمامی این روش ها، خشک کردن انار در مایکروویو نیز گاهی اوقات برای مقادیر کم انجام می شود. برای این کار ابتدا دانه ها روی ظرف مخصوص مایکروویو پهن کنید و در چند مرحله کوتاه با توان پایین حرارت دهید تا رطوبت آن کاملا تبخیر شود. در هر مرحله باید دانه ها را زیر و رو کنید تا نسوزند، این روش بسیار سریع است اما کنترل دقیق حرارت و رطوبت در آن دشوار بوده و ممکن است موجب تغییر رنگ یا طعم دانه ها شود.
هوای گرم غیر مستقیم
یکی از روش های کمتر شناخته شده، خشک کردن انار با استفاده از هوای گرم غیر مستقیم است. در این شیوه بر عکس خشک کن های برقی که حرارت مستقیم دارند، هوای گرم از منبع حرارتی جداگانه تولید می شود و از طریق کانال ها یا لوله های وارد محفظه خشک کردن می شوند. در این پروسه دمای هوا معمولا بین 45 تا 60 درجه سانتی گراد تنظیم می شود تا دانه ها به طور تدریجی رطوبت خود را از دست بدهند، بدون آن که رنگ یا طعم طبیعی آن ها آسیب ببیند. این شیوه در کارگاه های نیمه صنعتی قابل انجام است، زیرا مصرف انرژی آن نسبت به دستگاه های خشک کن مستقیم کمتر است و محصول سالم تر و یکنواخت تری به دست می آید.
دود دهی
دود دهی یکی از روش های مؤثر برای خشک کردن انار است. در این شیوه، دانه های انار بعد از جدا شدن از پوست، داخل سبد یا سینی های فلزی گذاشته شده و در معرض دود حاصل از سوزاندن چوب های معطر قرار می گیرند. معمولا دمای محیط دود دهی پایین است و پروسه به تدریج انجام می شود. این شیوه علاوه بر خشک کردن، به دانه های انار عطر بی نظیری می دهد که در برخی از غذاهای محلی مورد توجه قرار می گیرد. البته باید از چوب های سالم و بدون مواد شیمیایی استفاده کنید تا کیفیت محصول کاهش پیدا نکند.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد، در پایان به شما پیشنهاد می کنیم مقالات خشک کردن نارنگی، خشک کردن هویج و خشک کردن گوجه سبز را نیز مطالعه فرمایید.
