چدن یکی از مقاوم ترین آلیاژها در برابر فشار و حرارت است. به همین دلیل، ساخت اجاق گاز، سر شعله و شبکه های نگهدارنده آن کاربرد زیادی دارد. اما این مقاومت بالا به معنی بی نیازی از مراقبت نیست. چدن در تماس مداوم با شعله، بخار روغن، مواد اسیدی، نمک و رطوبت به تدریج دچار کربن زدگی، جرم، چربی سوخته و گاهی زنگ زدگی می شود. اگر این جرم ها به موقع از بین نروند، نه تنها ظاهر قطعه خشن و سیاه می شود، بلکه انتقال حرارت نیز مختل شده و مصرف گاز بالا می رود. بسیاری از شیوه های متداول جرم گیری چدن گاز مثل استفاده از سرکه یا جوش شیرین برای آلودگی های معمول مناسب هستند، اما زمانی که جرم ها کهنه، سخت یا ترکیبی از چربی و زنگ باشند، روش های فنی تر و پیشرفته تری برای جرم گیری نیاز است. در این مقاله شما را به مهم ترین روش جرم گیری چدن گاز آشنا خواهیم کرد.
روش های جرم گیری چدن گاز
در اثر پخت و پز مداوم، چربی ها، ذرات غذا، دود و رسوبات کربنی روی سطوح چدنی اجاق گاز جمع می شوند و عملکرد و ظاهر را تحت تأثیر قرار می دهند. جرم گیری صحیح چدن نه فقط ظاهر را تغییر می دهد بلکه عملکرد قطعات و ایمنی کاربری را نیز می تواند افزایش دهد. در ادامه این مقاله به بررسی روش های جرم گیری چدن می پردازیم و این روش ها را به طور کاربردی و با جزئیات دقیق بیان می کنیم.
لیموترش
برای جرم گیری چدن گاز با استفاده از لیموترش، می توانید از 2 روش استفاده کنید. در روش اول، ابتدا باید لیموترش را به دو نیم تقسیم کنید و آب لیمو را روی سطوح چدنی گاز بچکانید. سپس آن ها را با یک دستمال کاملا پخش کنید. اگر گاز کثیف است، می توانید جوش شیرین را هم به این ترکیب اضافه کنید. برای این کار، کمی جوش شیرین را روی سطح گاز بریزید و سپس از آب لیمو استفاده کنید. در نتیجه باید چند دقیقه صبر کنید و سپس با دستمال مناسب، سطح گاز را به طور دقیق تمیز کنید.

روش دوم به این صورت است که می توانید از یک قابلمه بزرگ استفاده کنید. چدن ها را داخل قابلمه قرار دهید و روی آن آب جوش بریزید. چند عدد لیموترش را برش داده و با کمی نمک به داخل ظرف بیندازید. سپس به مدت 15 دقیقه صبر کرده و در نهایت چدن ها را از قابلمه خارج کنید. در ادامه به وسیله یک سیم ظرشویی، چدن ها را به خوبی تمیز کرده و چربی ها را از آن ها پاک کنید. این مورد را به خاطر داشته باشید اگر دچار آلرژی یا خشکی پوست هستید، حتما از دستکش استفاده کنید. بدین ترتیب، می توانید تمیز کردن چدن را گاز را به آسانی و بدون هیچ گونه مواد شیمیایی انجام دهید.
نمک داغ
نمک علاوه بر خاصیت سایندگی ملایم، توانایی جذب روغن و چربی را نیز دارد. در این روش از نمک و حرارت به طور هم زمان برای پاکسازی سطح چدن استفاده می شود. برای اجرای این روش، سطح چربی باید خشک و خالی از آب باشد. کمی نمک دانه درشت را روی سطح چدن بریزید و اجازه دهید چدن روی شعله با حرارت متوسط گرم شود. در ادامه به زمان نیاز دارید تا نمک خشک و داغ شود. در این حالت، نمک شروع به جذب چربی ها و شل کردن جرم ها می کند. بعد از چند دقیقه، با برس سیمی نرم یا پارچه ضخیم نمک از سطوح پاک می شود و باید قطعه خشک و شسته گردد. این شیوه برای از بین بردن چربی های کهنه و سیاهی سطوح مؤثر است و بدون نیاز به مواد شیمیایی انجام می شود.
وایتکس
وایتکس یکی از بهترین راهکارها برای جرم گیری چدن گاز است. البته نباید از وایتکس زیاد استفاده کنید؛ زیرا ممکن است به چدن آسیب بزند. همچنین بخارات آن نیز به سلامتی آسیب می رساند. روش تمیز کردن چدن گاز با وایتکس به این صورت است که باید چدن ها را از گاز جدا کنید و داخل آب گرم و ظرف وایتکس قرار دهید. سپس چند دقیقه صبر کنید. لازم است با اسکاچ چدن های گاز را به خوبی تمیز کنید. توجه داشته باشید اگر حساسیت پوستی دارید، بهتر است از دستکش مناسب استفاده شود.

خاکستر چوب یا زغال
در روش های سنتی پاکسازی فلزات، از خاکستر چوب به عنوان ماده قلیایی طبیعی استفاده می شود. خاکستر حاصل از سوختن چوب های سخت مثل بلوط یا درخت میوه ترکیبات قلیایی دارد که چربی را حل می کند. برای استفاده از این شیوه، ابتدا خاکستر نرم و خشک را الک کنید تا ذرات درشت آن جدا شود. سپس با مقدار کمی آب گرم می توانید خمیری غلیظ تهیه کنید. این خمیر را روی سطح چدن بزنید و اجازه دهید چند ساعت روی آن باقی بماند.
آمونیاک
برای جرم گیری چدن گاز با آمونیاک، باید از این مواد با احتیاط و دقت استفاده کنید. آمونیاک یک ماده شیمیایی خطرناک است و لازم است اقدامات ایمنی لازم را برای آن رعایت کنید. ابتدا یک ظرف یا کیسه را انتخاب کرده و آن را با کمی آب داغ و آمونیاک مخلوط کنید. محلول را بعد از ترکیب کردن به خارج از منزل ببرید، زیرا بخارات آمونیاک به میزان زیادی مضر هستند.
- در روش اول با استفاده از دستمال مرطوب یا اسفنج که در مخلوط آمونیاک قرار داده اید، سطح چدن گاز را تمیز کنید. از ماسک و دستکش استفاده کرده و حتما در فضای خوب تهویه شده این کار را انجام دهید.
- در این روش اگر می خواهید چدن ها را در مخلوط آمونیاک قرار دهید. توجه داشته باشید که حتما پنجره ها باز باشند تا هوا به خوبی تهویه شود. سپس اجازه دهید به مدت یک ساعت در این محلول قرار داشته باشند و با یک اسفنج یا دستمال آن را تمیز کنید.

به هیچ عنوان آمونیاک را با مواد شیمیایی ترکیب نکنید، لازم است این کار را با دقت انجام دهید تا از خطرات احتمالی پیشگیری کنید. توجه به ایمنی شخصی و تهویه مناسب محیط نیز بسیار اهمیت دارد تا مانع ایجاد حساسیت و خارش خطرناک پوست شود.
جوش شیرین و محلول آب اکسیژنه
این ترکیب برای جرم های کهنه و لکه های زنگ مانند بسیار مناسب است. برای این کار ابتدا جوش شیرین را روی سطوح بپاشید، سپس مقدار کمی آب اکسیژنه را روی آن بریزید تا خمیر کف کننده ایجاد شود. بعد از چند دقیقه، خمیر را با برس پاک کنید و سطح را با آب فراوان بشویید. این شیوه قدرت پاک کنندگی فوق العاده ای دارد اما باید با احتیاط کامل و تهویه مناسب صورت بگیرد.
نوشابه گازدار
نوشابه به دلیل داشتن اسید فسفریک می تواند در پاکسازی فلزات نقش مهمی داشته باشد. برای این کار، قطعه چدن را در ظرفی قرار دهید و نوشابه را روی آن بریزید تا سطح را به طور کامل بپوشانید. بعد از چند ساعت، اسید موجود در نوشابه، جرم ها و لکه های زنگ را نرم می کند و به راحتی با برس تمیز و با آب شسته می شود. این شیوه برای زنگ زدگی سطحی و جرم های نه چندان ضخیم مؤثرتر است و حتی در صورت تکرار می تواند درخشندگی سطح را افزایش دهد.

خمیر دندان
خمیر دندان دارای ترکیبات ساینده ملایم و پاک کننده های چربی است و در پاکسازی موضعی چربی کاربرد زیادی دارد. برای این کار کمی خمیر دندان را روی ناحیه مورد نظر بزنید و سپس با برس نرم یا پارچه زبر جرم ها را از بین ببرید. بعد از چند دقیقه سطح با آب شسته و خشک می شود. این راهکار برای لکه های کوچک یا نقاطی که به تمیزکاری ظریف نیاز دارند، بسیار مفید است. اما برای جرم های ضخیم به هیچ عنوان پیشنهاد نمی شود.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد، در پایان به شما پیشنهاد می کنیم مقالات پاک کردن چربی کابینت و جرم گیری سینک ظرفشویی را نیز مطالعه فرمایید.