پورکار در ابتدای تحلیل خود به تغییر مهمی در «سنتیمنت بازار» اشاره کرد و گفت که طی ماههای گذشته، فعالان بازار بیشتر چشم به نرخ دلار نیمایی داشتند و آن را مبنای اصلی ارزشگذاری سهام و صنایع قرار میدادند. اما اکنون این روند تغییر کرده و بازار سرمایه بهطور فزایندهای بر اساس نرخ دلار آزاد واکنش نشان میدهد. این تغییر رفتار، به گفته او، یکی از مهمترین رخدادهای ذهنی در میان معاملهگران بوده که پیامدهای آن در ارزش معاملات و جریان نقدینگی قابل مشاهده است.
موج متفاوت بورس
برخلاف دورههای گذشته که بورس تهران با پولهای درشت در مسیر صعودی گام برمیداشت، اینبار بازار سهام از منظر جریان نقدینگی تفاوتهایی را نشان میدهد. آراد پورکار کارشناس بازار سرمایه در این خصوص توضیح داد: انتشار خبرهایی درباره عرضه ارز حاصل از صادرات شرکتهای فولادی در بازار دوم، نخستین جرقه این تغییر بود و سپس زمزمههایی مبنی بر احتمال پیوستن شرکتهای پتروشیمی به این سازوکار نیز منتشر شد. او گفت بازار این پیام را دریافت کرد که ممکن است بخش قابلتوجهی از ارز صادراتی صنایع بزرگ با نرخهای بالاتر و واقعیتر عرضه شود و همین مسأله انتظارات سهامداران را دگرگون کرد. به تعبیر او، بازار زمانی که احساس کند نرخهای تسعیر ارز در حال واقعیتر شدن است، بهصورت طبیعی ارزشگذاری خود را تنظیم میکند و همین موضوع باعث شد که پس از یک دوره کاهش ارزش معاملات، دوباره شاهد بالا رفتن حجم و ارزش دادوستدها باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه افزود که همزمان با رشد دلار آزاد و انتشار اخبار مثبت درباره سازوکارهای ارزی، ورود نقدینگی به بازار افزایش یافت و شاهد کلاس صعودی جدیدی در برخی نمادهای بزرگ بودیم؛ هرچند این روند، شتابان و پرهیجان نبود. او تاکید کرد که کیفیت معاملات اخیر با آنچه در موجهای صعودی قبلی دیده میشد تفاوت جدی دارد. به باور او، رشد فعلی بازار بیشتر یک حرکت آرام، پیوسته و پلهای است که پس از هر گام، عوامل بنیادی و اخبار جدید را ارزیابی میکند و سپس به مسیر خود ادامه میدهد. پورکار میگوید: اینبار بازار کمتر درگیر هیجان است و بیشتر به دادههای واقعی و اخبار اثرگذار توجه میکند. او یکی از نشانههای این روند را برخورد دقیقتر بازار با اخباری مانند اصلاح فرمول نرخ خوراک پتروشیمیها، عرضه ارز صادراتی فولادیها در بازار دوم و حتی احتمال گسترش این رویکرد به صنایع دیگر عنوان میکند.
این کارشناس در ادامه به وضعیت گروه پالایشی اشاره کرد و گفت که با وجود رشد برخی صنایع بزرگ، پالایشیها با ابهام بیشتری مواجهاند. به گفته او، اگرچه برخی فعالان انتظار دارند که پالایشیها نیز مشمول اصلاحات ارزی مشابه شوند، اما حساسیتهای اقتصادی و اجتماعی پیرامون قیمت فرآوردههای نفتی احتمال چنین اتفاقی را کمرنگ میکند. از نگاه پورکار، جریان نقدینگی نشان داده که بازار نگاه محتاطانهتری به پالایشیها داشته باشد و آنها را نسبت به فولادیها و پتروشیمیها در موقعیت عقبتری ببیند.
خبری از رشد شارپ نیست
یکی از اصلیترین محورهای تحلیل پورکار، موضوع نرخ بهره بود. او تاکید کرد که با وجود مجموعهای از اخبار مثبت و تغییرات بنیادی در بازار، نرخ بهره بالا همچنان مهمترین ترمز حرکت بورس است. به گفته او، نرخ بهره در سطحی قرار دارد که میتواند بازده مورد انتظار سرمایهگذاران را تحت فشار قرار دهد و حتی احتمال افزایش آن به محدوده 40 تا 41درصد نیز وجود دارد. او معتقد است که تا زمانی که نرخ بهره در چنین سطوحی باقی بماند، نباید انتظار رشدهای شارپ و پرشتاب را داشت، حتی اگر سایر سیگنالها مثبت باشند. این وضعیت باعث شده بازار به جای جهشهای ناگهانی، مسیر رشد تحت کنترل و مدیریتشدهای را طی کند و هر صعود، پس از بررسی دادهها و شرایط، آرامآرام تثبیت شود.
پورکار در بخش دیگری از تحلیل خود به اهمیت ارزش معاملات اشاره کرد و گفت که تداوم ارزش معاملات بالای 15هزار میلیارد تومان میتواند یکی از مهمترین نشانههای پایداری روند صعودی باشد. او توضیح داد که وقتی ارزش معاملات در چنین سطوحی تثبیت شود، یعنی بازار از نظر جریان نقدینگی در وضعیت سالمی قرار دارد و ورود پول جدید با قدرت ادامه پیدا میکند. او میگوید اگر این سطح از ارزش معاملات ادامهدار باشد، میتوان انتظار داشت که موجی از اخبار مثبت نیز در بازار تقویت شود و به نوعی اثر روانی حجم معاملات به رشد بیشتر بازار کمک کند. به باور او، در حال حاضر لیدری بازار در دست صنایع بزرگ مانند فولادیها، پتروشیمیها، پالایشیها و برخی بانکهاست و این موضوع نشان میدهد بازار روی سودآوری واقعی و صنایع درآمدمحور متمرکز شده است.
محرک اصلی بورس
با توجه به اخباری که از حذف نرخهای متعدد ارز منتشر میشود، میتوان یکی از محرکهای اصلی بازار سهام را در آینده، تکنرخیشدن ارز قلمداد کرد آراد پورکار کارشناس بازار سرمایه معتقد است اگر نرخهای مبادلهای و توافقی که اکنون در محدوده هفتاد هزار تومان قرار دارند حذف شوند و شرکتها اجازه تسعیر ارز با نرخهای آزادتر را پیدا کنند، سودآوری بسیاری از صنایع متحول خواهد شد. او این مساله را بسیار اثرگذار و بنیادی توصیف کرد و گفت چنین تغییری در صورت تحقق، میتواند ارزش بازار شرکتهای بزرگ را دستخوش جهش کند. همچنین او به موضوع دلار 28هزار و 500تومان اشاره کرد و توضیح داد که هرگونه اصلاح یا حذف این نرخ از ساختار بودجه و مقررات ارزی، پیامی بسیار مثبت برای بازار سرمایه خواهد بود.
پورکار سپس به بودجه سال آینده پرداخت و گفت که بازار سرمایه با دقت در انتظار اخبار مرتبط با لایحه بودجه است. او معتقد است هر نشانهای دال بر اصلاحات ساختاری، بازنگری در نرخهای ارزی یا واقعیسازی سیاستهای مالی میتواند مسیر بازار را تغییر دهد. به گفته او، بازار حتی پیش از نهایی شدن بودجه، بخشی از این انتظار مثبت را پیشخور کرده و در قیمتها منعکس کرده است. او میافزاید که احتمال شنیدن خبرهای مثبت از بودجه بالاست و فعالان بازار نیز دقیقا به دنبال چنین نشانههایی هستند؛ نشانههایی که نشان دهد نرخهای مبنای صنایع به واقعیت نزدیکتر میشود و فضای سودآوری شرکتهای بزرگ تقویت خواهد شد.
پورکار در پایان تاکید کرد که بازار سرمایه در حال حاضر در یک روند صعودی آرام قرار گرفته و هرچند به دلیل نرخ بهره بالا نمیتوان انتظار جهشهای ناگهانی داشت، اما مجموعهای از عوامل بنیادی قوی مانند تغییرات ارزی، افزایش ارزش معاملات، ورود نقدینگی جدید و خوشبینی نسبت به بودجه، زمینه مسیر صعودی پایدار را شکل داده است. اگر روند ورود نقدینگی ادامه داشته باشد و سیاستهای ارزی و بودجهای نیز در مسیر اصلاح قرار گیرند، میتوان انتظار داشت بازار وارد فاز عمیقتر و مطمئنتری از رشد شود. پورکار سخنان خود را با این جمله پایان داد که تحولات ارزی و بودجهای در ماههای آینده تعیینکنندهترین عوامل مسیر بورس خواهند بود و بازار، بیش از هر زمان دیگری به این اخبار حساس است.
