چشمه بش قارداش یکی از جاذبههای طبیعی شهرستان بجنورد است که در 7 کیلومتری شهر بجنورد و در مسیر جاده بجنورد- اسفراین قرار دارد. در زمان اشکانیان و ساسانیان، در این محل عبادتگاه پیشوایان دین زرتشتی قرار داشته است و به سبب اقامت دائمی مُغان (بزرگان دین زرتشتی)، به «چهار مغان» شهرت یافت و طبق مدارک موجود آب چشمه به «چهرمغان» یا «چرمغان» موسوم بوده و هماکنون نیز به این نام معروف است.
آب چشمه بش قارداش از کوهی سنگی و از پنج شکاف بزرگ و کوچک در پایین کوه بیرون میریزد که در روزگار گذشته آب چشمه در سمت بالا و میانه کوه بیرون میآمد و هماکنون شکافها و مسیرهای آب نیز بر روی کوه به جا مانده است. آب چشمه بش قارداش جهت درمان بیماریهای تغذیهای، ناراحتیهای کبدی، صفرایی و دستگاه ادراری اهمیت خاصی دارد. بر اساس تحقیقات دکتر محمدرضا غفوری استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران، آب معدنی بش قارداش در شمار آبهای بیکربناته، کلسیم و سولفاته کلرور سرد به همراه سیلیس و آثار آهن میباشد. در اعلامیه بهداشت محیط شهرستان بجنورد، اثرات درمانی آب بش قارداش چنین اعلام شده است: در اختلالات دستگاه گوارش، معده، کبد، لوزالمعده و روده مؤثر است. خاصیت قلیایی این آبها به سبب خنثی کردن اسیدیته و وجود سیلیس اثر حفاظتی و تسکیندهنده دارد.
در پایین کوه یک نوشته در سنگ تراشیده شده است که همان دستور دین زرتشت یعنی پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است. سنگتراش این اثر اسماعیل جزمی؛ نقاش، خطاط و سنگتراش بجنوردی است که به گفته خود وی، برای در یاد ماندن در دلها تاریخ آن را سال 1300 خورشیدی درج نموده است.
در سمت چپ کوه و چشمه بش قارداش یک بنای تاریخی که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده هماکنون پابرجاست و در سالهای قبل چندی از خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شدهاند. روبروی استخر اصلی بش قارداش یک دروازه از حدود 200 سال پیش تاکنون پابرجاست.
این مکان تفریحی دارای سه استخر میباشد که دو استخر آن برای شنای کودکان و بزرگسالان ایجاد شده است. یک نمازخانه و یک استخر در حال ساخت برای بانوان نیز از دیگر امکانات این مکان میباشد.
بش قارداش واژهای ترکی است و به معنای «پنج برادر» میباشد و این نام بر اساس یک داستان تاریخی است که در میان مردم شهر رواج دارد. طبق این افسانه، در روزگاران قدیم پنج برادر در شهر بجنورد زندگی میکردند که به دلیل مخالفت با ظلم و ستم حکمران، تحت تعقیب مأموران قرار میگیرند. آنها میگریزند و مأموران نیز آنها را تا این مکان تعقیب میکنند. پنج برادر از خدا طلب کمک میکنند و در این هنگام پنج سوراخ در کوه ایجاد میشود که برادران به آنها پناه میبرند و از سوراخها آب گوارایی جاری میشود که تا سالها قبل و پیش از خشکسالیهای شدید تمام این 5 چشمه آب داشتند. البته نظر دیگری نیز در خصوص این نام وجود دارد مبنی بر این که چون 5 چشمه غار مانند سنگی وجود دارد، نامشان بش قارداش شده است. قار (=غار) و داش که در ترکی همان سنگ است. البته احتمالاً این روایت توسط کسانی مطرح شده است که به زبان ترکی آشنایی نداشتهاند. در زبان ترکی صفت قبل از اسم میآید که در این صورت اسم این مکان میباید به صورت «بش داشلِه غار» باشد در صورتی که چنین نیست.