چرا عکاسی خیابانی در کشور ما باعث ایجاد حساسیت می‌شود؟ عکاسی خیابانی، زیرشاخه مهمی از هنر عکاسی است که برخی از بزرگان عکاسی مانند «هنری کارتیه برسون»، به این نوع عکاسی پرداخته‌اند. این ژانر به زندگی روزمره شهری می‌پردازد و راهی است برای مستند کردن زندگی اجتماعی. اما در ایران با حساسیت روبروست. «اسماعیل عباسی» یکی از عکاسان کشورمان، در گفتگویی به این موضوع پرداخته است. در ادامه با بنیتا همراه باشید.
اسماعیل عباسی در آغاز گفت: «کسی که بخواهد جاسوسی کند و اطلاعات به دست آورد، ابزارش را داد. وقتی از طریق ماهواره حتی می‌توان شماره‌ی پلاک ماشین‌ها را خواند، این حساسیتی که درباره‌ی عکاسان در فضاهای عمومی وجود دارد، غلط و بی‌جا می‌نماید. مدیریتی که مسئول این کار است باید به حل شدن این مشکل بیندیشد.»
او با ابراز تأسف در مورد نبود قانونی مشخص و معین در مورد عکاسی خیابانی گفت: «یک‌بار که در ناجا تدریس داشتم و این موضوع را با یکی از مسئولان در میان گذاشتم. آن‌ها به من پیشنهاد دادند که چیزی تدوین و پیگیری شود که بتوانیم یک راه حل قانونی پیدا کنیم. اگر یک نهاد پاسخگو باشد، این کار شدنی است، اما متأسفانه چنین نیست. حتی شاهد بوده‌ام افراد عادی هم گاهی دخالت می‌کنند.»
عباسی همچنین بیان کرد: در بسیاری از کشورها این موارد تعریف شده است. شما در خیابان می‌توانید از هر چیزی که در معرض دید همه است عکس بگیرید. وقتی این تعریف ارائه می‌شود کسی نمی‌تواند مانع‌تراشی کند. باید نهادی که مسؤولیت این امر را برعهده می‌گیرد واقعاً مسئول باشد و پشت عکاس بایستد. در حال حاضر قانونی در این زمینه مطرح نشده است. حتی اگر قانونی هم باشد، ممکن است با مشکلاتی مواجه باشیم.»
او برای روشن کردن این موضوع گریزی به مبحث داغ و پرحاشیه کنسرت‌ها زد و گفت: «وزارت ارشاد مسئول برگزاری کنسرت است، آیا اگر مشکلی پیش بیاید، وزارت ارشاد می‌تواند پشت هنرمند بایستد؟ نمی‌تواند. پس اگر قانونی هم باشد و نهادش هم متخصص باشد، تا وقتی آن فرهنگ جا نیفتد با مشکل مواجه خواهیم بود.»
عباسی در ادامه، به تفاوت نگاه یک عکاس خبری و مردم عادی در مواجهه با یک رویداد اشاره کرد و گفت: «تفاوت عکاس خبری با خبرنگار - شهروند این است که عکاس خبری مسؤولیتی تعریف‌شده دارد، او به یک سیستم وابسته است و با توجه به حرفه‌اش، با اخلاق روزنامه‌نگاری آشناست و می‌داند که هر نوع برخوردی از نظر اخلاق روزنامه‌نگاری باید درست باشد. شهروند - خبرنگار با چنین چیزی آشنا نیست. فکر می‌کند همه‌چیز را می‌شود تولید و منتشر کرد، ولی حضور خبرنگار - شهروند یک حسن دارد. خبرنگار تا بخواهد خودش را از جایی به جایی برساند، خبرنگار - شهروند به دلیل حضور در محل حادثه، زودتر خبر و عکس را می‌گیرد و می‌فرستد.»
او در پایان صحبت‌هایش به این پرداخت که اگر تفاوت‌ها بین خروجی عکس خبرنگار-شهروند و عکس یک عکاس خبری برای مردم مشخص شود، مشکلی در این زمینه به وجود نخواهد: اگر متوجه این تفاوت‌ها باشیم و بدانیم تولید خبرنگار - شهروند با تولید عکاس خبری فرق دارد، در برخورد با این دو مقوله مشکلی ایجاد نخواهد شد.
هنری کارتیه برسون
