Fatty Liver اصطلاح انگلیسی کبد چرب میباشد.بر اساس یافته های پزشکی،افراد الکلی بیشتر دچار کبد چرب میشوند ولی باید گفته شود که در ایران بخاطر مصرف کم الکل علل و تشخیص کبد چرب را چیز دیگری عنوان کرده اند.اگر در کبد چربی وجود داشته باشد یعنی کبد حالتی طبیعی دارد،اما اگر از مقدار مورد نظر بیشتر شود با مشکلاتی روبرو خواهد شد.
کبد دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است و این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضر مواد غذایی را گرفته و آنها را به‌صورتی بدون ضرر وارد سیستم‌های دیگر بدن می‌کند.
منظور از تشخیص کبد چرب، رسوب چربی و بیشتر چربی‌های خنثی مثل تری‌گلیسیرید است. طبق آمار، مشخص شده مرحله اول این بیماری در 30 درصد و مرحله دوم آن در حدود 10درصد جمعیت ایران شیوع دارد و همچنین برای تشخیص کبد چرب میزان سن اهمیتی ندارد، اما بیشترین شیوع آن بین 60 ـ 40 سالگی است و در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.هفته گذشته شانزدهمین کنگره گوارش و کبد در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد و یکی از موضوعاتی که در آن مورد بحث قرار گرفت بیماری‌های کبدی بود. به همین منظور سراغ دکتر ناصر ابراهیمی‌دریانی، فوق‌تخصص گوارش و کبد و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران رفتیم تا بیماری کبد چرب و علت این‌که این بیماری در خانم‌ها شایع‌تر است مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد.
روش‌های تشخیص کبد چرب
کبد چرب را می‌توان با بررسی تاریخچه بیمار، معاینات فیزیکی و تصویربرداری کبد، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و آزمایش خون برای رد سایر بیماری‌های کبدی تشخیص داد. مهم است بدانید که در این بیماری ممکن است کبد بزرگ نباشد و تست‌های کبدی همگی طبیعی باشد.
البته بیماران کبد چرب بدون علامت هستند. تشخیص اغلب زمانی انجام می‌شود که بیماران به علت‌های دیگر مراجعه می‌کند و در تصویربرداری پزشک متوجه تشخیص کبد چرب می‌شود، همچنین برای تشخیص کبد چرب ممکن است طی بررسی بیمار با درد قسمت فوقانی شکم و بزرگی کبد تشخیص داده شود.
کبد چرب از تشخیص تا درمان
کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) شایع‌ترین بیماری مزمن کبدی در بسیاری از نقاط جهان است. کبد چرب غیرالکلی ارتباط قوی با اضافه‌وزن و چاقی و مقاومت به هورمون انسولین دارد.
مقاومت به انسولین در دیابت نوع 2، سندرم متابولیک (که شامل افزایش فشار خون، اختلال در چربی خون، اختلال در میزان قندخون و چاقی مرکزی است) و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) دیده می‌شود. همچنین گرسنگی طولانی مدت، اعمال جراحی معده و روده برای کاهش وزن و بعضی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های التهابی روده، هپاتیت C ، مصرف الکل و مصرف بعضی از داروها از جمله تتراسیکلین، کورتون و تاموکسی فن از علل کبد چرب است.
چه کسانی مبتلا به کبد چرب میشوند؟
- کسانی که دیابت و بیماری قند نوع یک یا 2 دارند اما بدنشان انسولین را پس می‌زند حتی اگر انسولین تزریقی باشد، دچار کبد چرب میشوند .
- مصرف داروهای شیمیایی خاص اثر سوء روی کبد دارد. مخصوصاً آنتی‌بیوتیک‌ها، چرک‌خشک‌کن‌ها که بدون تجویز متخصص و بدون آن‌که عفونت یا چرک داخلی ثابت بشود، مصرف شود که متأسفانه در کشور ما زیاد است.
- کسانی که چربی زیاد مصرف می‌کنند. سرخ کردنی‌ها چند بیماری می‌آورد که یکی از مهم‌ترین آنها کبد چرب است.
- تخم مرغ نیمرو یا آب‌پز چند بیماری می‌آورد که یک از آنها کبد چرب است.
- افرادی که خود درمانی‌های غلط دارند و کاهش وزنشان را سریع انجام می‌دهند.
درمان‌های دارویی
چند دارو برای درمان و تشخیص کبد چرب آزمایش شده است اما هنوز هیچ دارویی برای درمان کامل کبد چرب تائید نشده است. از آنجایی که اکثر بیماران کبد چرب مقاومت به انسولین دارند، داروهایی که مقاومت به انسولین را بهبود می‌بخشد مانند متفورمین، رزیگلیتازون و پیوگلیتازون و آنتی‌اکسیدا‌ن‌ها مانند ویتامین E آزمایش شده است.مطالعات نشان داده که مصرف متفورمین و رزیگلیتازون و پیوگلیتازون در بیماران غیردیابتی و کبد چرب باعث بهبود آزمایشگاهی و آسیب‌شناسی می‌شود، اما این داروها دارای عوارض جانبی نیز هست که باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
همچنین در بیماران دیابتی و کبد چرب متفورمین تاثیر واضحی در روند بهبود آزمایشگاهی و آسیب‌شناسی نداشته اما پیوگلیتازون با بهبود آسیب شناسی همراه بوده است.
علت ایجاد بیماری
چاقی در 50 تا 90 درصد بیماران وجود دارد و ممکن است سایر علائم سندرم متابولیک نیز وجود داشته باشد. در بعضی از بیماران ممکن است شواهد بیماری مزمن کبد مانند طحال بزرگ نیز دیده شود. در مراحل آخر بیماری حتی زردی نیز ممکن است رخ دهد.
روش‌های پیشگیری برای مبتلا نشدن
تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی زیربنای درمان کبد چرب است. کم کردن 3 تا 5 درصد وزن وضعیت کبد را بهبود می‌بخشد اما کاهش وزن تا 10درصد برای بیماری پیشرفته‌تر توصیه می‌شود. در بیماران کبد چرب ورزش بسیار مهم است.
درمان کبد چرب
درمان کبد چرب در طب نوین:
در طب نوین درمان و داروی اختصاصی برای درمان کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری‌های زمینه‌ای از قبیل کاهش وزن، چربی-خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعاً با نظر پزشک معالج و نه به طور خودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید.
درمان و تشخیص کبد چرب در طب سنتی:
با استفاده از خواص بعضی گیاهان و فرآوری آن ها محصولاتی تهیه شده که به وسیله آن ها به راحتی و با موفقیت کامل کبد چرب درمان شده است. در ذیل به یکی از محصولات مجرب و آزموده شده در درمان کبد چرب که به راحتی آن را درمان نموده اشاره می کنیم.
درمان و تشخیص کبد چرب با محصولات پارسی طب
مقطر 7 گیاه شلیور محصولی است که برای تولید آن به وسیله بهره گیری از طب سنتی و انجام آزمایشات دقیق علم روز، از گیاهانی استفاده شده که همگی در دفع چربی های زاید از کبد و خون و درمان کبد چرب نقش بسزایی دارند.
کبد چرب گرید 1: صبح ناشتا 100 سی‌سی به مدت 4-5 ماه استفاده شود
کبد چرب گرید 2: صبح ناشتا 150 سی‌سی به مدت 5-4 ماه استفاده شود
کبد چرب گرید 3: صبح ناشتا و یک ساعت قبل از شام 150 سی‌سی به مدت 6-4 ماه استفاده شود
