اقتصادآنلاین - لیلی شهیر؛ در این هفته (نهم تا 14 تیرماه) رویدادها و اتفاقات مختلفی در حوزه بورس کالا رخ داد. همچنین نظرات متفاوتی پیرامون این بازار مطرح شد. از صدور مجوز فعالیت صندوق کالایی «عیار» و عرضه هفت هزار تن خاک روی مجتمع سرب و روی انگوران گرفته تا تعویق انجام معاملات اوراق گواهی سپرده سکه با نماد (عسکه)؛ در ادامه رویدادهای دیگری بازار کالای این هفته را مرور می‌کنیم.
اجرای طرح معامله اوراق پیش فروش سکه به تأخیر افتاد
در حالی که دبیرکل بانک مرکزی هفته گذشته از آغاز طرح اوراق پیش فروش سکه در بورس کالا را از یکشنبه 10 تیر ماه خبر داده بود، اما این طرح به تعویق افتاد و به دو دلیل اجرایی نشد. دلیل نخست به مباحث مالیاتی مربوط است به طوریکه متولیان امر هنوز در خصوص پرداخت مالیات از سوی خریداران اوراق سکه در این طرح به توافق نرسیده اند؛ البته این موضوع در شرایطی بوده که اوراق پیش فروش سکه در قالب اوراق سلف موازی در بورس کالا اجرایی خواهد شد و این ابزار مالی معاف از مالیات است. اما موضوع دومی که مانع از آغاز طرح جدید بانک مرکزی شد، طرح دو فوریتی ممنوعیت واگذاری سکه به صورت نامحدود است که البته بعد از بررسی‌های انجام شده این محدودیت، چند روز بعد از لغو معاملات سلف منتفی شد.
قیمت زعفران واقعی شده است
در این هفته، یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در این خصوص گفت: عرضه زعفران در بورس و راه اندازی معاملات آتی این محصول صادراتی، ضمن ایجاد شفافیت و واقعی شدن قیمت‌ها، دست واسطه‌ها را از بازار این محصول ارزشمند و رسیدن به سود‌های بادآورده کوتاه کرده است.
سید راضی نوری، با اشاره به سختی‌های تولید و برداشت زعفران در کشور بیان کرد: زعفران که با زحمات زیاد تولید و برداشت می‌شود همواره سود‌های بالایی را نصیب واسطه‌ها می‌کرد که از چند ماه قبل عرضه زعفران در بورس کالا کلید خورده و در ادامه راه معاملات آتی این محصول هم راه اندازی شده است؛ با این اتفاق شاهد شفافیت و واقعی شدن قیمت‌ها هستیم تا زعفران کاران نیز از ارزش واقعی محصول خود مطلع شوند. زعفران کاران با فروش محصولاتشان با قیمت واقعی در بورس و همچنین وجود یک چشم اندازی قیمت از طریق قراردادهای آتی، می‌توانند بر تولید سرمایه گذاری بیشتری داشته باشند و تولید محصول زراعی خود را توسعه دهند.
مجوز فعالیت صندوق کالایی «عیار» صادر شد
یکشنبه گذشته (دهم تیر)، صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای عیار پس از پذیره نویسی موفقیت آمیز در بورس کالا، مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرد. مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در حالی مجوز فعالیت این صندوق را صادر کرده که «عیار» می تواند در چارچوب اساسنامه و امیدنامه مصوب خود در دارایی های مبتنی بر طلا سرمایه گذاری کند.
بر این اساس؛ با ارایه مدارک و مستندات لازم در خصوص مجوز صادره توسط کارگزاری مفید به عنوان مدیریت صندوق و ثبت آن در بازار صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس کالا، معاملات ثانویه این صندوق در این بورس آغاز شد. همچنین صندوق «عیار» می‌تواند حداقل 70 درصد از دارایی های خود را به اوراق گواهی سپرده کالایی مبتنی بر سکه طلا اختصاص داده و 20 درصد آن را نیز در ابزارهای مشتقه که مبتنی بر طلا هستند، سرمایه‌گذاری کند.
پذیره نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای عیار در حالی از 19 خرداد ماه سال جاری به مدت 5 روز کاری آغاز شد که بیش از 50 میلیون واحد سرمایه گذاری عادی آن در فرآیند پذیره نویسی توسط سرمایه گذاران خریداری شد.
تخصیص دقیق منابع به کمک «اظهار نامه مالیاتی» / صادرات به شرط رفع نیاز داخل
طبق دستورالعمل اخیر وزارت (صنعت، معدن و تجارت) تنها تولیدکنندگان منابع (فلزی و پتروشیمیایی و...) آن هم با رعایت شروطی اجازه صادرات دارند. همچنین میزان خرید سال قبل شرکت‌ها از بورس کالا برای سهمیه خرید امسالشان ملاک مد نظر قرار داده شده است.
بر این اساس، آریا صادق نیت حقیقی عضو سندیکای آلومینیوم به اقتصاد آنلاین گفت: بنابر دستور اخیر اکنون صادرات آلومینیوم فقط از طریق شرکت‌های تولیدکننده (ایرالکو، المهدی و هرمزآل) امکانپذیر است. این شرکت‌ها هم بعد از پاسخگویی به نیاز بازار داخلی و فقط به اندازه نیاز به واردات می‌توانند به طور متقابل صادرات داشته باشند.
او در رابطه با ضمانت اجرایی قانون جدید صادرات آلومینیوم تصریح کرد: تا‌کنون دستورات ابلاغ شده این حوزه، ضمانت اجرایی محکمی نداشته‌اند، اما در خصوص دستور جدید و ابلاغ آن به مدیرکل گمرکات کشور، باید سرپیچی از قانون با ممنوعیت صادرات مصادف شود؛ زیرا گمرک کشور مرکز صدور مجوز برای صادرات و واردات است و اگر قانون جدید اجرا نشود، نشان دهنده تخطی این نهاد خواهد بود.
عضو هیات مدیره سندیکای آلومینیوم تاکید کرد: هفته پیش این مصوبه ابلاغ شده و هنوز عرضه ای با این فرمول انجام نشده است. بنابراین بهتر است دستورالعمل حاضر هرچه سریعتر و قبل از اجرایی شدن اصلاح شده و بر اساس اظهار نامه مالیاتی انجام شود، زیرا اظهار نامه مالیاتی باید براساس دفاتر و عملکرد واقعی شرکت‌ها تنظیم و بر همین اساس حقوق دولت پرداخت شود و ملاک قراردادن آن منصفانه و شفافیت به دنبال خواهد داشت.
عرضه 7 هزار تن خاک روی مجتمع سرب و روی انگوران برای نخستین بار
تالار محصولات صنعتی و معدنی بورس کالای ایران روز چهارشنبه 13 تیرماه برای نخستین بار میزبان عرضه 7 هزار و 70 تن خاک روی مجتمع سرب و روی انگوران بود. شایان ذکر است، این محصول در دو حجم 2330 و 1320 تن در مجموع حدود چهار میلیارد و 813 میلیون تومان ارزش داشت.
بازار آتی
طی هفته جاری، وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی سکه سه بار افزایش پیدا کرد و بنابر آخرین اطلاعیه به هشت میلیون و 350 هزار تومان رسید. بازار آتی سکه طلا طی این هفته نیز همچنان درگیر تلاطمات ناشی از نوسانات سکه نقدی و دلار بود.
گفتنی است، قرارداد آتی «دی ماه» به عنوان دورترین نماد این بازار طی هفته جاری تا پایان روز معاملاتی چهارشنبه (13تیر) در مجموع چهار هزار و 641 میلیارد و 836 میلیون تومان ارزش داشت. این در حالیست که هفته قبل این رقم حدود دو هزار و 346 میلیارد و 325 میلیون تومان بود.
همچنین از اتفاقات بازار قراردادهای آتی زعفران در هفته اخیر نیز می توان به افزایش وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران تا 150 هزار تومان اشاره کرد. همچنین در این هفته تعداد ساعات معاملات آتی زعفران تا ساعت 19 افزایش پیدا کرد.
نقش محوری بورس کالا در حمایت از تولید و تعادل بازارها
عضو شورای عالی بورس معتقد است هر قدر نظام قیمت‌گذاری در کالاهای پایه‌ای شفاف‌تر باشد، منجر به تقویت تولید داخلی می‌شود به طوریکه تولیدکننده و سرمایه‌گذار داخلی می‌توانند قیمت‌ها را براساس عرضه و تقاضا تعیین کنند؛ لذا بورس کالا با شفافیت معاملات و قیمت کالاها نقشی موثر در تحقق شعار امسال ایفا می کند.
محسنی به تحقق شعار امسال از طریق بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: طبیعتاً هر قدر نظام قیمت‌گذاری در کالاهای پایه‌ای شفاف‌تر باشد، منجر به تقویت تولید داخلی می‌شود؛ یعنی تولیدکننده و سرمایه‌گذار داخلی می‌توانند قیمت‌ها را براساس عرضه و تقاضا تعیین کنند؛ لذا بورس کالا می‌تواند برای ایجاد شفافیت در قیمت کالاها نقش مؤثری داشته باشد و به این ترتیب می‌تواند نقش خود را در تحقق شعار امسال ایفا کند.
