سال 95 تمام شد اما کارنامه بازار نشر ایران نشان داد که همچنان کالایی فرهنگی مانند کتاب، جایگاه ویژه ای در سبد اقتصادی خانوار ایرانی ندارد. سرانه مطالعه ایرانیان با وجود 5 میلیون دانشجو و ده ها میلیون دانش آموخته در 4 دهه اخیر، همچنان یکی از تاسفف آورر ترین آمارهای بین المللی کشور را به خود اختصاص می دهد.
اگر روزگاری انتشار کتابی با 2 هزار نسخه تیراژ در مقابل جمعیت هفتاد و اندی میلیونی ایران تعجب آور بود، اکنون بسیاری از ناشران به دلیل گرانی هزینه های انتشار کتاب و استقبال کم مردم از بازار نشر، شمارگان برخی از کتابها را به 200 تا 500 نسخه کاهش داده اند. این بدان معناست که کتابی هر چند ارزشمند و خواندنی، به ازای هر 16 هزار نفر تنها در یک نسخه منتشر می شود.
وضعیت بد بازار نشر کشور در حالیست که تبلیغ برای کتاب و کتابخوانی آنطور که شایسته جمعیت جوان و فرهنگ دوست ایران است، در دستور کار قرار نگرفته و فرهنگ کتابخوانی، بعنوان بخشی از سبک زندگی مردم در اقصی نقاط کشور تبدیل نشده است.
گزارش امروز سرویس هنری روزیاتو شما را با فهرستی از 50 کتاب پر فروش غیر درسی سال 95 آشنا می کند. اگر دوست دارید بعضی از کتاب های پر مخاطب سال گذشته را مشاهده کرده و در روزهای آینده نسبت به خرید برخی از آنها اقدام کنید، در کتاب گردی امروز ما همراه باشید.
چه خبر از نشر مرکز؟
نشر مرکز، از جمله ناشران فعال کشور در عرصه داستان های ایرانی و رمان های خارجی است که سال 95 را نیز همچون سال های قبل با انتشار و تجدید چاپ رمان های پر طرفدار سپری کرد.
چاپ هفتاد و پنج «چراغ‌ها را من خاموش می کنم» و چاپ چهل و هشتم «عادت می کنیم» در کنار چاپ شصت و چهارم «روی ماه خداوند را ببوس»ِ مصطفی مستور، با استقبال گسترده علاقمندان همراه شد.
چاپ هفتم «تصرف عدوانی، داستانی درباره عشق» نوشته لنا آندرشون، نویسنده سوئدی با ترجمه سعید مقدم از دیگر پرفروش های زمستانی مرکز بود. بین کتاب های این ناشر که در زمستان فروش خوبی داشته اند، می توان به چاپ پنجم «تاریخ عشق» نوشته نیکول کراوس با ترجمه ترانه علیدوستی اشاره کرد.
چه خبر از نشر نو؟
کتابهای پرفروش این ناشر تنها در فصل زمستان 95 به این ترتیب بودند: «درک یک پایان» نوشته جولین بارنز با ترجمه حسن کامشاد که در طول سال پنج مرتبه چاپ شد، «فلسفه ملال» نوشته لارس اسوندسن با ترجمه افشین خاکباز که به چاپ دوم رسید، چاپ سوم «قرآن کریم با چهار ترجمه کهن» و رمان «ریش آبی» نوشته املی نوتومب با ترجمه ویدا سامعی که در سال مورد نظر چهار مرتبه چاپ شد.
کتاب های مجموعه «شعر معاصر ایران» هم که دی ماه 95 با قطع و چاپ جدید توسط این ناشر عرضه شدند، از جمله عناوین پرفروش آن هستند. به این ترتیب کتاب های شعر احمد شاملو، سیاوش کسرایی، سیمین بهبهانی و نیما یوشیج با اختلاف کمی از 3 عنوان اولی، در فهرست پرفروش های این ناشر جا گرفته اند.
از “دختر شینا” تا “عقاید یک دلقک”
علاوه بر انتشارات مهم یاد شده، کتاب های رمان دیگری هم وجود دارد که با استقبال گسترده مخاطبان در سال 95 همراه شده اند.
کتاب “دختر شینا “ توانست به چاپ هفتادم برسد. خاطرات زندگی قدم خیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید حاج ستار ایراهیمی هژیر نوشته بهناز ضرابی زاده است.
دستخط رهبری در کتاب دختر شینا.
کتاب “ وقتی مهتاب گم شد”، خاطرات خلی خوش لفظ با مصاحبه و تدوین حمید حسام به چاپ هفتم رسید.
کتاب “ گلستان یازدهم” در برگیرنده خاطرات همسر شهید علی چیت سازیان نوشته بهناز ضرابی زاده با هفتمین چاپ از جمله کتاب های پر فروش سال 95 نشر سوره مهر هستند.
شازده کوچولو، اثری از آنتوان اگزوپری با ترجمه مدیا کاشیگر که نشر آفرینگان منتشر کرد نیز از جمله کتاب های پر فروش سال 95 بود.
رمان وحشی، نوشته دیوید آلموند با ترجمه نسرین وکیلی و دنیای شگفت انگیز فلسفه نوشته سارا تاملی و مارکوس ویکس با ترجمه پریسا صیادی و سرور صیادی از کتابهای پر فروش انتشارات آفرینگان در زمستان 95 به شمار می روند.
رمان “ من او” که چاپ چهل و سوم آن منتشر شد نیز از جمله رمان های معروف سال گذشته بود.
داستان مربوط به زندگی فردی به نام علی فتاح و عشق پاک او به دختر خدمتکار خانواده اش به نام مهتاب است که به دلیل اعتقاد علی به عشقی پاک تا زمانی که از عشق راستین خود مطمئن نشده از ازدواج امتناع می کند. او در خلال داستان از راهنمایی های درویشی مصطفی نام، از سلسله‌ای نامعلوم کمک می گیرد که نقش مهمی در داستان دارد.
مهتاب و علی هر دو عاقبت ناکام از دنیا می روند تا در جهان آخرت با یکدیگر ازدواج کنند. دو راوی در داستان هستند، یکی خود رضا امیرخانی و دیگر قهرمان داستان (علی فتاح) و این دو ماجراهای زندگی علی فتاح را از کودکی تا لحظهٔ مرگ / ازدواج، روایت می کنند.
این کتاب توسط باستیان زولینو عضو هیئت علمی دانشگاه UI اندونزی، به زبان اندونزیایی ترجمه شده است. همچنین ترجمه روسی اثر توسط الکساندر اندروشکین و از سوی انتشارات وچه در روسیه به چاپ رسیده است.
رمان “ارمیا” که چاپ بیست و هشتم آن منتشر شده، پس از 20 سال همچنان از کتاب های داستانی ایرانی پر مخاطب به شمار می رود. داستان، روایت پسری به نام ارمیا است که اهل شمال پایتخت بوده و در جبهه جنگ ایران و عراق حضور پیدا می کند.
در آنجا، دوستش مصطفی، بر اثر انفجار در سنگر شهید می شود. ارمیا متحول شده و حتی پس از پایان جنگ و بازگشت به تهران هم نمی تواند از فکر جبهه و حنگ بیرون بیاید.
ارمیا جوایز بسیاری را در یک دهه اخیر کسب کرده و به زبان عربی و اردو و ترکی نیز ترجمه شده است.
رمان “جزء از کل” نوشته استیو تولتر که توسط پیمان خاکسار ترجمه شده، سیزدهمین چاپ خود توس نشر چشمه را تجربه کرد.
استیو تولتز، نویسنده‌ی استرالیایی متولد 1972 سیدنی، اولین رمان خود یعنی «جزء از کل» را در سال 2008 منتشر کرد. این اثر با استقبال زیادی رو به رو شد و همان سال برای کسب جایزه‌ی بوکر نامزد گشت. چنین موقعیتی کمتر برای نویسنده ای که کار اولش را نوشته پیش می آید
با وجود مدت زمان کوتاهی که از چاپ اثر گذشته، کتاب توانسته خودش را به عنوان یکی از بزرگترین رمان های تاریخ استرالیا مطرح کند. او که کتاب را در مدت پنج سال نوشت، پیش از آن مشاغلی مثل عکاسی، فروشنده تلفنی، نگهبان، کارآگاه خصوصی، معلم زبان و نویسنده فیلمنامه را تجربه کرده است.
وی در مصاحبه ای گفته: “آرزوی من نویسنده شدن نبود، ولی همیشه می نوشتم. زمان بچگی و نوجوانی شعر و داستان کوتاه می‌نوشتم و رمان‌هایی را آغاز می‌کردم که بعد از دو و نیم فصل، علاقه ام برای به پایان رساندن شان را از دست می‌دادم. بعد از دانشگاه دوباره به نوشتن رو آوردم. درآمدم خیلی کم بود و فقط می‌خواستم با شرکت در مسابقات داستان نویسی و فیلمنامه نویسی پولی دست و پا کنم تا بتوانم زندگی ام را بگذرانم که البته هیچ فایده ای نداشت.”
“زمانی که دائم شغل عوض می‌کردم یا بهتر بگویم، از نردبان ترقی هر کدام از مشاغل پایین تر می‌رفتم، برایم روشن شد هیچ کاری جز نویسندگی بلد نیستم. نوشتن یک رمان تنها قدم منطقی ای بود که می‌توانستم بردارم. فکر می‌کردم یک سال طول می کشد ولی پنج سال طول کشید.”
“زمان نوشتن تحت تاثیر “کنوت هامسون”، “لویی فردینان سلین”، “جان فانته”، “وودی آلن”، “توماس برنارد” و “ریموند چندلر” بودم.” «پیمان خاکسار» مترجم این کتاب می‌گوید: “«جزء از کل» کتابی است که هیچ وصفی، حتی حرف‌های نویسنده اش، نمی‌تواند حق مطلب را ادا کند. خواندن آن تجربه ای غریب و منحصر به فرد است.”
“در هر صفحه اثر جمله ای وجود دارد که می توانید آن را نقل قول کنید. کاوشی است ژرف در اعماق روح انسان و ماهیت تمدن. سفر در دنیایی است که نمونه اش را کمتر دیده اید. رمانی عمیق، پرماجرا و فلسفی که ماه ها اسیرتان می کند. به نظرم تمام تعاریفی که از کتاب شده ناکافی هستند.”
رمان “پاییز فصل آخر سال است” نوشته نسیم مرعشی در نشر چشمه به چاپ نوزدهم رسید.
رمان”عقاید یک دلقک” نوشته هانریش بل با ترجمه محمد اسماعیل زاده به چاپ سی و هفتم رسید و بیش از 3 هزار نسخه از آن فروش رفت. رمان “عامه پسند” نوشته چارلیز بوکوفسکی و ترجمه پیمان خاکسار به چاپ دوازدهم از نشر چشمه ئست یافت. قبلا ترجمه ای از صادق سبط الشیخ نیز عرضه شده بود.
کافه پیانو نوشته فرهاد جعفری
مجموعه داستان بهترین شکل ممکن نوشته مصطفی مستور به چاپ ششم رسید و از معروف های نشر چشمه در سال 95 بود. در این کتاب می خوانیم:
“دقیقه ای به وضعیتی که در آن گرفتار شده بود، فکر کرد. به‌نظرش رسید میلیون ها قاتل حرفه ای بر تک تک سلول های خونی اش سوار شده اند و در سرتاسر قلمرو بدنش تاخت و تاز می کنند. فکر کرد وسط تماشای فیلم مهیجی در سینما با احترام به او می‌گویند از سینما بزند بیرون.”
“احساس کرد درست وقتی که فکر می کرده زندگی برای او به بهترین حالتش رسیده است باید از همه‌ی چیزهایی که برای به دست آوردن شان جنگیده بود، از همه‌ی چیزهایی که عمیقا دوست داشت ــ زنش، دخترهایش، شغلش، خانه اش، موقعیتش ــ دست بردارد. حس کرد کسی که نمی دانست کیست یا چیست ناگهان از او می‌خواهد بازی را رها کند؛ آن هم دقیقا زمانی که او دارد به بهترین شکل ممکن بازی می کند.”
رمان “مردی به نام اوه” نوشته فردریک بکم با ترجمه حسین تهران، یکی از کتاب های پر فروش سال 95 لقب گرفت.
مردی به نام اوه (سوئدی: En man som heter Ove) نام رمانی اثر فردریک بکمن نویسنده سوئدی است که ترجمه آن به انگلیسی را انتشارات سایمون شوستر چاپ کرده است. این کتاب سال 2012 در سوئد منتشر شد و همان سال بیش از 600 هزار نسخه از آن فروش رفت.
این اثر که در حال حاضر به بیش از 30 زبان ترجمه شده، رتبه اول پرفروش های سوئد و نیویورک تایمز را از آن خود کرد. فیلمی برگرفته از کتاب با همین نام در 2016 نیز در سینماهای جهان اکران شد. ترجمه فارسی رمان مردی به نام اوه توسط نشر نون و با ترجمه فرناز تیمورازف منتشر شد و در ایران نیز با استقبال زیادی روبرو گشت.
“جای خالی سلوچ” نوشته محمود دولت آبادی به چاپ سی و دوم رسید و از جمله پر فروش های سال 95 بازار نشر کشور بود.
جای خالی سُلوچ رمانی رئالیستی از محمود دولت آبادی است که بلافاصله پس از آزادی از زندان ساواک و طی 70 روز نوشته است. دولت آبادی داستان را هنگامی که دوره سه ساله حبس را می‌گذراند در ذهنش پرورانده بود.
رمان جای خالی سلوچ به زبان‌های آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، انگلیسی، کردی و هلندی ترجمه شده است .
داستان جای خالی سلوچ ، روایت دردمندانه زندگی یک زن روستایی (مِرگان) در یکی از نقاط دورافتادهٔ ایران (روستای زمینج) است که سعی می کند پس از ناپدید شدن ناگهانی شوهرش کانون خانواده را همچنان حفظ نماید. مرگان دو پسر به نام های عباس و آبراو و دختری به نام هاجر دارد.
“مادر بزرگ سلام می رساند و می گوید متاسف است” از جمله داستان های سوئدی قرن بیست و یکم، آخرین کتابی است که در این گفتار معرفی می کنیم. علت معروفیت اثر آن است که توسط نویسنده کتاب” مردی به نام اوه “که در بالا معرفی کردیم نوشته شده است.
ناشر درباره‌ی این اثر اظهار داشته: “کتاب حاضر اثری است خواندنی؛ ماجراهای مادربزرگی هفتاد وهفت ساله، پزشکی پر شر و شور که همسایه ها را به مرز جنون رسانده، با نوه اش السای هفت ساله. السا عاشق ویکیپدیا و ابرقهرمانان است و در زندگی اش فقط یک دوست دارد: مادربزرگ.”
او با قصه های مادربزرگ و در عالم تخیل، مهیج ترین حوادث را تجربه می کند تا سرانجام مادربزرگ او را وارد بزرگترین ماجراجویی زندگی اش می نماید؛ اما این بار در دنیای واقعی.” در بخشی از داستان می خوانیم: “مادربزرگ هفتاد وهفت ساله است؛ در واقع تقریبا هفتاد و هشت ساله.”
“او هم نسبت به سن و سالش چندان خوب نیست. آدم از چهره اش تشخیص می دهد که پیر شده است، چون صورتش مثل یک تکه روزنامه است که در کفش خیس قرار داده شده باشد، ولی به ذهن هیچ کس خطور نمی کند که بگوید مادربزرگ آدم پخته‌ای است. گاهی بعضی ها به مادر السا می گویند که مادربزرگ سرزنده است و بعد با نگرانی، حتی کمی خشمگین به مادر السا نگاه می کنند.”
فردریک بکمن (1981) با رمان مردی به نام اُوِه به شهرتی استثنایی دست یافت. این رمان نویس و روزنامه نگار جوان سوئدی بعد از انتشار این اثر در سوئد و آلمان به جهان معرفی شد. بریت ماری اثر دیگر اوست که با اقبال عمومی گسترده ای رو به رو شده. کتاب حاضر را انتشارات «کتاب کوله‌پشتی» منتشر کرده است.
