The Shawshank Redemption چطور به فیلم محبوب اینترنت تبدیل شد

مسیری که «رستگاری در شاوشنک» برای تبدیل شدن به محبوب‌ترین فیلم در سراسر جهان طی کرده در رقابت با داستان اندی دوفرین Andy Dufresne (تیم رابینز Tim Robbins) شخصیت اول اسرارآمیز فیلم، یک داستان بازنده به‌حساب می‌آید. در طول فیلم، اندی پی‌درپی با شکست‌های ناخوشایندی مواجه می‌شود؛ او به جرم قتل همسر و معشوقه پنهانی‌اش به حبس ابد محکوم شده، مدام در زندان مورد آزار و اذیت دیگران قرار می‌گیرد و رئیس ساموئل نورتون Samuel Norton (باب گانتون Bob Gunton) فاسد مدام با او درگیر می‌شود؛ اما اندی موفق به برقراری یک رابطه دوستانه با الیس بوید «رِد» ردینگ Ellis Boyd ‘Red’ Redding (مورگان فریمن) می‌شود و قادر است شخصیت بازدارنده‌ی رِد که می‌خواهد مانع رسیدن اندی به آرزوهایش شود را با استفاده از قدرت درونی‌اش به بهترین شکل گول بزند.
این مسیر پرپیچ‌وخم شاوشنک در رسیدن به اوج و سرفرازی بود که پر از درگیری‌های دیوانه کننده و میان‌برهای بی‌دردسر بوده است. جالب است بدانید شخصیت سرسخت دوفرین مثل شخصیت قاطع سازنده فیلم یعنی فرانک دارابونت Frank Darabont است. در سال 1980 و تنها با 21 سن سال، این نویسنده و کارگردان بلندپرواز به استفن کینگ Stephen King قهرمان ادبی‌اش برای دریافت اجازه اقتباس از داستان «زنی در اتاق» The Woman in the Room به‌منظور ساخت فیلم کوتاه نامه نوشت. ازقضا، کینگ به‌تازگی قانونی سخاوتمندانه برای فیلم‌سازهای تازه‌کار در نظر گرفته بود که به آن‌ها اجازه می‌داد با پرداخت 1 دلار، از داستان‌های کوتاه کینگ فیلم بسازند.
در ابتدا تام کروز را برای نقش اصلی در نظر گرفته بودند، ولی او علاقه‌ای به ریسک کردن برای بازی در کار یک کارگردان گمنام نداشت؛ اما بااین‌حال این کارگردان جوان توانست لیست شگفت‌انگیزی از بازیگران و عوامل را برای کارش جذب کند؛ رابینز و فریمن و البته راجر دیکنز Roger Deakins که خیلی زود به یک فیلم‌بردار درجه‌یک در همکاری با برادران کوئن تبدیل شد و توماس نیومن Thomas Newman که پس‌ازاین فیلم به‌عنوان یکی از آهنگ‌سازان مطرح هالیوود شناخته شد.
پیش از اکران «رستگاری در شاوشنک»، تولیدکنندگان فیلم کاملاً باور داشتند که اکران موفقی در انتظار فیلم خواهد بود. واکنش‌ها پس از انجام تست اکران عمومی و نقدهای اولیه مثبت حکایت از فروش خوب فیلم هنگام اکران رسمی داشت.
اما در 23 سپتامبر 1994 و اولین روز اکران فیلم، پیش‌بینی‌ها درست از آب در نیامد. شاید برخی از مردم پس از خواندن نقد منفی کنت توران Kenneth Turan در لس‌آنجلس تایمز از دیدن فیلم منصرف شدند. او گفته بود: «پیام فیلم درباره امید و دوستی با شیوه‌ای خشونت‌آمیز و ناخوشایند نشان داده می‌شود که می‌خواهد مخاطب را با کم‌اهمیت نشان دادن مسائل مجاب کند.»
سپس، در بدترین زمان‌بندی ممکن، از 14 اکتبر سالن‌های بیشتری در اختیار «شاوشنک» قرار گرفت که با اکران «داستان عامه‌پسند» اثر کوئنتین تارانتینو هم‌زمان شد. «داستان عامه‌پسند» فیلم بحث‌برانگیز و داغ آن روزها بود که به‌تازگی نخل طلای جشنواره فیلم کن را از آن خود کرده بود و 1100 سینما را برای اکران در اختیار داشت.
در همین حین، «فارست گامپ» اثر رابرت زمکیس Robert Zemeckis با گذشت 42 هفته از آغاز اکرانش به‌سوی تبدیل شدن به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ حرکت می‌کرد. هر دو این فیلم‌ها عناصر جذاب و غیرمتعارفی داشتند که نظر بیشتر مخاطبان را به‌سوی خود جلب می‌کردند.
جای تعجبی نیست که سبک کلاسیک، جدی بودن و هدف اصلی «شاوشنک» برای نشان دادن اخلاقیات نتوانست از رقیبانش پیشی بگیرد و مخاطب‌های زیادی را به خود جذب کند.
شانس دیگری به «شاوشنک» برای جذب مخاطب رو کرد؛ نامزدی دریافت جایزه اسکار در 7 رشته در ابتدای سال 1995. اگرچه در شب اهدای جوایز عوامل این فیلم با دست خالی به خانه‌شان بازگشتند، اما پس از انتشار نسخه ویدیویی، به یکی از بالاترین آمار در کرایه فیلم‌های ویدیویی دست پیدا کرد. اولین نمایش تلویزیونی این فیلم در سال 1997 از شبکه تی‌ان‌تی TNT صورت گرفت و توانست به آمار بالایی در پخش و جذب مخاطب برسد.
درحالی‌که «شاوشنک» به یکی از فیلم‌های مهم و عمده در نمایش خانگی تبدیل می‌شد، سیستم پخش اینترنتی فیلم نیز شروع به کار کرد. در سال 2001 تقریباً 50‌٪ مردم آمریکا به اینترنت دسترسی داشتند و «رستگاری در شاوشنک» جزو 250 فیلم برتر در لیست بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb) قرار گرفت و مدام در حال حرکت به سمت صدر جدول بود.
با پیشرفت تکنولوژی و پخش آنلاین فیلم‌ها، «شاوشنک» در انگلیس هم به همان اندازه به محبوبیت رسید و در لیست‌ فیلم‌هایی که حتماً باید تماشا کرد قرار گرفت. طرفداران این فیلم برعکس آماری که از «جنگ ستارگان» (1977) و «داستان عامه‌پسند» منتشر شده بود (که اکثراً بین 18 تا 39 سال سن داشتند)، متعلق به گروه سنی خاصی نبودند و همه مخاطبان فیلم تحت تأثیر قرار می‌گرفتند.درنهایت، ترکیب سخت‌گیرانه‌ی شجاعت و استقامت با احساساتی بودن کلید موفقیت این فیلم شد. درست شبیه فیلم محبوب همیشگی «چه زندگی شگفت‌انگیزی» It’s a Wonderful Life در سال 1946، «شاوشنک» صبورانه زمان زیادی برای رسیدن به جایگاه فیلم جاودانه در تاریخ سینما را طی کرد.
«رستگاری در شاوشنک» فیلمی است که سراسر درباره امیدوار بودن و صبوری در ناملایمات‌ روزگار است و در آخر فیلم قهرمان را می‌بینیم که در پایان تونل سیاه به نور و روشنایی می‌رسد. حالا که این اثر هنری توسط طرفداران پرشورش به‌عنوان فیلمی که می‌تواند زندگی‌ها را تغییر دهد شناخته می‌شود، بدون شک هرگونه نظر و نقد منفی درباره فیلم بسیار نامربوط و رقت‌انگیز به نظر می‌رسد.
این مقاله برگرفته از نوشته پل اُکالاگان Paul O’Callaghan در سایت bfi.org.uk است.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.