میراث ثبت شده ایران در فهرست یونسکو ؛ بخش دوم

کارناوال - رضا قره غریبی : اگر به یاد داشته باشید به مناسبت ثبت ۲ اثر جدید در فهرست جهانی یونسکو، ۱۰ اثر اول ثبت شده ایران در این فهرست را با هم بررسی کردیم. امروز ۱۱ اثر بعدی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اگر به یاد داشته باشید به مناسبت ثبت 2 اثر جدید در فهرست جهانی یونسکو، 10 اثر اول ثبت شده ایران در این فهرست را با هم بررسی کردیم. امروز 11 اثر بعدی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شما پس از آشنایی با این 21 اثر باری دیگر متوجه پتانسیل بزرگ ایران برای جذب گردشگر، می شوید. هنگامی که از ایران به عنوان رتبه 11 ام در فهرست میراث جهانی یونسکو یاد می شود نگاه و توجه هر گردشگر به ایران معطوف خواهد شد. اما نباید فراموش کرد که این آثار و دیگر آثار موجود در ایران نیاز به ایجاد و توسعه زیر ساخت هایست که ورود، گشت، بازدید و هر آنچه به فعالیت یک گردشگر مرتبط می باشد را تسهیل کند. تا گردشگر خاطره خوبی را از بازدید این اماکن داشته باشد.

امیدواریم آشنایی با این آثار باعث شود تلاش و کوشش بیشتری را در حفط و نگهداری این آثار جهانی داشته باشیم.

با کارناوال همراه باشید.

11) مجموعه تاریخی بازار تبریز

بازار تبریز از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قاره آسیا محسوب می گردد.

این بازار حدود 3 سده پیش بر اثر وقوع زمین‌لرزه تاریخی تبریز به صورت کامل تخریب شد و در سال 1193 قمری توسط حاکم وقت تبریز بازسازی شده است. بازار تبریز در سال 1354 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست؛ ولی بسیاری از جهان‌گردانی که از سدهٔ چهارم هجری تا دوره قاجاریان از این بازار بازدید کرده‌اند، دربارهٔ آن اطلاعاتی ارائه داده‌اند.

این بازار از بازارچه‌ها، تیمچه‌ها، سراها و راسته های متعددی تشکیل شده است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2010میلادی

مکان : استان آذربایجان شرقی

معیار ها

2) نشان دهنده تبادل ارزش‌های بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامه‌ریزی شهری و طراحی چشم‌انداز می باشد.

3) گواهی بی‌همتا و دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و تمدن از میان رفته می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

12) آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی

آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از #مکان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل می باشد.

در این محوطه علاوه بر مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز کشه‌شدگان جنگ چالدران، قرار دارد. از دیگر بخش‌های این مجموعه چینی خانه، مسجد، جنت سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه و چراغخانه است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2010میلادی

مکان : استان اردبیل

معیار ها

1) نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

13) باغ ایرانی

در ادبیات ایران به باغ ایرانی “باغ سرا” و یا پردیس یا فردوس گفته می شده است. واژه باغ ایرانی جدید و ترجمه پرشن گاردن در زبان انگلیسی می باشد.

باغ ایرانی سه ساختار و طراحی منحصر به فرد دارد:

اول) در مسیر عبور جوی آب قرار دارد .

دوم) محصور است با دیوارهای بلند

سوم) در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار دارد. این سه مشخصه باغ های ایرانی را متمایز می کند

باغ پاسارگاد رامی توان ریشه اصلی باغ های ایرانی دانست. این باغ به دستور شخصی کورش کبیر ساخته شده و شکل کاشت درخت ها نیز با نظر وی بوده و در واقع هندسی‌سازی باغ و شکل و شمایل آن از دیدگاه کورش به باغ ایرانی گرفته شده‌است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2011میلادی

مکان : استان های فارس، مازندران، اصفهان، کرمان، یزد و خراسان

معیار ها

1) نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی می باشد.

3) گواهی بی‌همتا و دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و تمدنی قدیمی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

6) به طور مستقیم مرتبط با رویدادها یا سنت‌های زندگی، افکار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی دارای اهمیت عالی جهانی می باشد.

14) مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان از قدیمی ترین و مهم ترین بنا های مذهبی در ایران می باشد. این مجموعه تاریخی وسیع در ابعادی 170 متری در 140 متری در شمال شرقی اصفهان قرار دارد.

این مسجد از قسمت های مختلفی چون گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، ضمن چهار ایوانی شبستان‌ها، مدرسه مظفری محراب الجایتو که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره‌ای خاص هستند، تشکیل شده است.

سبک معماری این مسجد انعکاسی از هنر بیزانس در قالب یک بنای سنتی و اسلامی می باشد.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2012میلادی

مکان : استان اصفهان

معیار ها

1) نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

15) برج گنبد قابوس

گنبد قابوس بنایی تاریخی با معماری زیبای سبک رازی در شهر گنبدکابوس می باشد. این بنا که بلندترین برج کاملا آجری جهان می باشد. این بنا بر روی تپه ای خاکی که 15 متر از زمین بلند تراست ساخته شده است.

بلندای بنا به همراه پی آن 72 متر می باشد و در سال 375 هجری خورشیدی دز زمان پادشاهی کاووس پور وشمگیر در شهر گنبد کاووس بنا گردیده است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2012میلادی

مکان : استان گلستان

معیار ها

1) نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

16) کاخ گلستان

تاریخچه آغاز ساخت گلستان به دوران شاه عباس صفوی باز می گردد و این بنا در آن زمان گسترش یافت اما امروزه بنیانی از دوران صفوی باقی نمانده و دیرینگی بنای کاخ کنونی به دوران زند می رسد و در دوران قاجار تغیرات اساسی در این کاخ صورت گرفت. معماری و کاشی کاری های کاخ گلستان از جذابیت بسیار بالایی برخوردار است.

این کاخ در دروان قاجار محل سکونت پادشاهان بود و در دوران پهلوی جهت مراسم رسمی و محل اقامت روسای جمهور و مهمانان ویژه خارجی بوده است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2013میلادی

مکان : استان تهران

معیار ها

3) گواهی بی‌همتا و دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و تمدنی قدیمی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

17) شهر سوخته

شهر سوخته نام دولت شهری باستانی در ایران می باشد. #شهر سوخته پیشرفته ترین شهر جهان قدیم بوده است. آثار در این شهر به دست آمده که متعلق به 37000 سال پیش می باشد و یکی از خاستگاه های قوم زروانی است که دوازده هزار سال سابقه سکونت در سیستان را دارند.

دوره بنای این شهر با عصر برنز تمدن جیرفت متقارن است و ایرانیان در حدود 6000 سال پیش در این زندگی می کرده اند. بر اساس یافته ها و کاوش گری ها شهر سوخته 280 هکتار وسعت دارد و از 5 قسمت اساسی تشکیل شده است:

1) بخش مسکونی

2) بخش های مرکزی

3) منطقه صنعتی

4) بنا های یادمانی

5) گورستان

در حدود 80 هکتار از شهر سوخته را بخش مسکونی آن تشکیل می داده.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2014میلادی

مکان : استان سیستان و بلوچستان

معیار ها

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

18) میمند

میمند روستایی صخره ای با قدمتی در حدود 8000 الی 12000 ساله در جنوب شرقی ایران می باشد. این بناهایی که با دست ساخته و کنده شده اند بدون شک از نخستین سکونت گاه های بشری در ایران به شمار می رود. این روستا شامل 406 بنا مسکونی که شامل چند اتاق و اصطبل بوده و از 2560 اتاق تشکیل شده است.

ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص و سنتی خود هستند و در زبان و گویش آن ها هنوز از کلمات، پهلوی ساسانی استفاده می شود.

مردم هنوز در اینجا به سبک سنتی زندگی می کنند!

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2015میلادی

مکان : استان کرمان

معیار ها

5) نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست و نماینده یک فرهنگ می باشد.

19) شوش

شوش یکی از قدیمی ترین سکونت گاه های شناخته شده در ایران و جهان می باشد. نخستین آثار شناسایی شده در شوش مربوط به 7000 سال پیش می باشد و احتمالا شهر بزرگ شوش در حدود 4000 سال پیش پایه گذاری شده است. طبق اسناد باستانی شوش یکی از مهمترین و باشکوه ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است.

شهر باستانی شوش در روزگار قدیم مرکز برخورد دو تمدن مهم و بزرگ عیلام و تمدن میان رودان بوده که هریک به سهم خود در دیگر تاثیر داشته است.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2015میلادی

مکان : استان حوزستان

معیار ها

1) نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی می باشد.

3) گواهی بی‌همتا و دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و تمدنی قدیمی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

20) قنات ایرانی

11 قنات ایرانی که قدمتی بین 200 الی 2500 سال دارند با داشتن تکنولوژی های متفاوت و منحصر به فرد بودن فناوری های مرتبط با احداث آن ها در میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند.

این 11 قنات شامل: قنات قصبه گناباد، قنات بلده فردوس، قناتهای حسن‌آباد مهریز و زارچ یزد، قنات ابراهیم‌آباد اراک، قنات مزد آباد میمه و قنات وزوان در بخش میمه اصفهان، قنات دوطبقه اردستان، قنات جوپار ، قنات اکبرآباد و قنات قاسم‌آباد بروات در کرمان است

برخی از ویژگی های منحصر به فرد این قنات ها:

عمیق ترین قنات ایران: قنات قصبه گناباد که مادرچاه آن 350 متر عمق دارد! و حتی زلزله های بزرگ نیز تا کنون به آن آسیبی نرسانده.

طولانی ترین قنات ایران : قنات زارچ یزد با طول 100 کیلومتر و تعداد چاه های آن 2215 حقله می باشد.

پر آب ترین قنات ایران : قنات اکبرآباد فساد در استان فارس قرار دارد.

عجیب ترین قنات ایران : قنات 2 طبقه اردستان می باشد! که حدود 800 سال پسش احداث شده این قنات چاه های مشترک ولی مادرچاه ها و مظهر متفاوت دارد.

نوع میرات : فرهنگی

سال ثبت: 2016میلادی

مکان : استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، کرمان، مرکزی و اصفهان

معیار ها

3) گواهی بی‌همتا و دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و تمدنی قدیمی می باشد.

4) نمونه‌ای برجسته در معماری و تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان می دهد.

21) کویر لوت

انتخاب کویر لوت ویژه ترین اتفاق برای ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو می باشد زیرا این کویر اولین اثر طبیعی ثبت شده در این فهرست می باشد.این کویر در سال های 2005، 2006، 2007، و 2009 به عنوان گرم‌ترین نقطهٔ کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال 2005 با دمای 70٫7 درجه سانتی‌گراد، رکورد گرم‌ترین دما در تمام زمین را ثبت کرد.

وجود تمدن هایی 5000 ساله در حاشیه این کویر و کشف 3 هزار اثر تاریخی در این منطقه بسیار ارزشمند می باشد. مهمترین اثر کشف شده در این منطقه درفش 5000 ساله شهداد می باشد که جزو قدیمی ترین درفش های جهان می باشد.

دشت لوت یکی از شگفت انگیزترین عوارض بیابانی دنیا می باشد که پدید های طبیعی شگفت انگیز بسیار در آن وجود دارد.

نوع میرات : طبیعی

سال ثبت: 2016میلادی

مکان : استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان

معیار ها

7) پدیده‌ای بی نظیر طبیعی با زمینه‌های استثنایی و زیباشناسی می باشد.

9) نمونهٔ برجسته از فرایندهای زیست محیطی و بیولوژیکی در تکامل و توسعه زمینی و جوامع از گیاهان و حیوان‌ها می باشد.