به گزارش ایسنا، این مراسم امروز (سه‌شنبه، سوم اردیبهشت‌ماه) با حضور سیدعباس صالحی - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی-، محسن جوادی- معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نمایشگاه کتاب -، قادر آشنا - مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و قائم‌مقام نمایشگاه کتاب -، نیکنام حسینی‌پور - مدیرعامل خانه کتاب-، و دیگر مدیران و دست‌اندرکاران معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و نمایشگاه کتاب در محل مصلای تهران برگزار شد.
مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب قرار بود با حضور حسن روحانی - رئیس‌جمهور - برگزار شود اما شب گذشته (دوشنبه، دوم اردیبهشت) اعلام شد رئیس‌جمهور به‌دلیل برنامه پیش‌بینی‌نشده در این مراسم حضور نخواهد داشت.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب تهران اظهار کرد: کتاب پدیده بشری خارق‌العاده‌ای است شبیه خود انسان. یکی از کارکردهای کتاب تولید علم و دانش بشری است. کارکرد دیگر کتاب هم پالایش زبان است. زبان ملی از طریق کتاب پالایش پیدا کرده است و اگر شاهنامه، بوستان و گلستان سعدی و مثنوی معنوی نبود زبان فارسی به این نقطه نمی‌رسید. این موضوع برای هر ملتی وجود دارد. کتاب مسیر پرورش زبان را آماده می‌کند.
او افزود: کارکرد دیگر کتاب تقویت قدرت تخیل و تفکر است. اگر قدرت تفکر و تخیل را دو بال پرورش انسان بدانیم در کتاب این موضوع نمود دارد.
صالحی با اشاره به حضور نیافتن حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب به دلیل برنامه‌های پیش‌بینی‌نشده بیان کرد: من دو نکته را برای گفتن آماده کرده‌ام و به این دو نکته اشاره خواهم داشت. نکته اول تأثیر کتاب در حوزه اقتصاد است. رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال را سال رونق تولید نامگذاری کرده‌اند و در این زمینه نباید صنعت نشر را نادیده گرفت. صنعت نشر در اقتصاد ملی جایگاه مهمی داشته و دارد و به شکل مستقیم و غیرمستقیم درآمدی را برای اقتصاد ملی ایجاد می‌کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی متذکر شد: طبق آمار سازمان مالکیت فکری صنعت نشر در سال 2016 برای 11 کشور درآمدی بالغ بر 46 میلیارد دلار به همراه داشته است. صنعت نشر از ناحیه اشتغال نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم سهم قابل توجهی داد. طبق آمار این سازمان در کشور چین که امسال میهمان ویژه نمایشگاه کتاب ماست 46 میلیون نفر در زمینه صنعت نشر به شکل‌های مختلف حضور دارند. صنعت نشر رقم قابل توجهی را در اشتعال می‌توند به خود اختصاص دهد.
صالحی سپس با اشاره به آتش‌سوزی کلیسای نوتردام گفت: این واقعه مهم تأثیر مستقیم و آموزنده‌ای دارد. کلیسای نوتردام در سال 1831 میلادی کلیسای فرسوده‌ای بود که کمتر مورد توجه واقع می‌شد. زمانی که ویکتور هوگو رمان «گوژپشت نوتردام» را نوشت باعث شد که این کلیسا مورد توجه قرار بگیرد. در سال 1844 این کلیسا بازسازی شد که بازسازی آن 25 سال به طول انجامید؛ این کلیسا رونق گرفت و به عامل مؤثری در صنعت گردشگری تبدیل شد. این موضوع نشان‌دهنده این است که کتاب فرصت وسیعی را برای اقتصاد شهری و ملی فراهم می‌کند.
سیدعباس صالحی در ادامه بیان کرد: کتاب و صنعت نشر علاوه بر کارکردهایی که گفتیم؛ تولید علم، پالایش زبان و تقویت قدرت تفکر، به عنوان یک رسانه قدیمی شناخته می‌شود. باید صنعت نشر و کتاب را جدی گرفت. اگر از تولید علم سخن می‌گوییم نباید کتاب را فراموش کرد و نقش آن را دست کم گرفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس با اشاره به تأثیر دیپلماسی عمومی نسبت به دیپلماسی رسمی برای روابط کشورها گفت: نکته دیگری که می‌خواهم بگویم این است که کتاب را باید به عنوان سفیر و سفارت‌خانه در نظر گرفت. امروزه همه ما می‌دانیم که دیپلماسی عمومی مؤثرتر از دیپلماسی رسمی است. در دیپلماسی عمومی نیز دیپلماسی فرهنگ در کتاب سهم مهمی را در اختیار دارد.
صالحی اظهار کرد: تصویری که در جهان از ما وجود دارد و جهان ما را به آن می‌شناسد کتاب است. ایران را به شاهنامه، مثنوی و گلستان و بوستان و نظامی و شفا و قانون بوعلی می‌شناسند. ما را به کتاب می‌شناسند. کتاب سفیری سیار و فعال است و ایران با این نگاه باید به مسأله کتاب توجه داشته باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان کرد: اگر بدخواهان می‌کوشند دیوار ارتباطی ما با جهان را بلندتر کنند دیپلماسی کتاب آجرهای این دیوار را یکی یکی برمی‌دارد و آن را فرومی‌نشاند. کسانی که می‌خواهند ملت بزرگ و با تمدن تاریخی ایران را منزوی کنند باید توجه داشته باشند که کتاب این تخیل و توهم را از طریق تعامل با دیگران از بین می‌برد. کتاب دیوار بی‌اعتمادی، تکفیر و تحریم را فرو می‌ریزد و نابود می‌کند.
او در ادامه تاکید کرد: امروزه بدخواهان تلاش کردند و می‌کنند تا کمربند تحریم را بر دور ما محکم‌تر کنند، اما کتاب این کمربند را بازتر و بازتر می‌کند. سال 98 چیزی که پیش رو داریم و باید مورد اهتمام جدی قرار بگیرد دیپلماسی فرهنگی به‌ویژه دیپلماسی کتاب است.
صالحی در پایان سخنان خود گفت: در نمایشگاه کتاب امسال باید به اقتصاد نشر و درآمدی که از این صنعت فراهم می‌شود توجه داشته باشیم و بکوشیم تا با ناشران خارجی و میهمان ویژه این دوره از نماشگاه رابطه‌ای با دید تاریخی برقرار کنیم.
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با اشاره به شعار نمایشگاه کتاب «خواندن توانستن است» اظهار کرد: با این شعار به استقبال بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور عزیزمان می‌رویم. امسال علاوه بر 2400 ناشر داخلی، حدود 800 ناشر خارجی به صورت مستقیم و غیرمستقیم آثار خود را ارائه می‌دهند و در معرض دید کتاب‌دوستان می‌گذارند. همچنین علاوه بر ارائه 400 هزار عنوان کتاب، ده‌ها رویداد فرهنگی از جمله رونمایی کتاب و برنامه‌های پژوهشی و گفت‌وگومحور کتاب برگزار خواهد شد.
رئیس نمایشگاه کتاب افزود: ایران با دانشمندان و شاعران و کتاب در جهان شناخته می‌شود؛ امیدوارم دوباره نام ایران با کتاب و کتاب‌خوانی و دانشمندانش شناخته شود و نمایشگاه کتاب گامی به سوی این هدف بلند است.
جوادی سپس با اشاره به حضور چین به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران بیان کرد: به وسیله کتاب دوستی‌های پایدار میان دولت ایران و چین برقرار می‌شود. به قول سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حضور چین به عنوان احیای جاده ابریشم از طریق کتاب است.
او خاطرنشان کرد:چیزی که در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد نتیجه تلاش نویسندگان، ناشران و مساعدت نهادهای مختلف است.
سپس گو آن مین، نماینده کشور چین اظهار کرد: امروز مایه افتخار من است که به دعوت وزارت ارشاد ایران در نمایشگاه کتاب در رأس هیئتی از ناشران و نویسندگان چین به ایران آمده‌ام و در مراسم افتتاحیه کتاب تهران حضور دارم. شروع این مراسم را به همه حاضران تبریک می‌گویم و از برنامه‌ریزی‌های دقیق وزارت ارشاد ایران قدردانی می‌کنم.
او با اشاره به سفر شی جین پینگ - رهبر جمهوری خلق چین - به ایران در سال 2016 گفت: او در دیداری که با رئیس‌جمهور ایران داشت تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند تا مسیر مشترکی را به منظور تبادل در زمینه‌های مختلف از جمله صنعت نشر و چاپ برنامه‌ریزی کنند. در سال 2017 تفاهم‌نامه میان دو کشور برای حضور به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب امضا شد. در همان سال ایران به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه پکن حضور پیدا کرد و با انجام برنامه‌های مختلف فرهنگی باعث شد علاقه‌مندان به فرهنگ و کتاب از نزدیک با تمدن منحصر به‌فرد ایران آشنا شوند. امسال نیز چین با پیام دوستی به مردم ایران به عنوان مهمان به نمایشگاه کتاب تهران آمده است.
گو آن مین سپس افزود: ایران و چین دو کشور با تمدن دیرینه هستند و دوستی میان آن‌ها از سال‌های دور برقرار است. بیش از دوهزار سال است که جاده ابریشم از چین به سمت ایران آغاز شده و باعث انتقال تمدن دو کشور به یکدیگر شده است. با گذشت 48 سال از برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و چین اکنون روابط انسانی دو کشور نزدیک و صمیمانه شده است و دو کشور در این زمینه به دستاوردهای فراوانی رسیده‌اند.
نماینده کشور چین در نمایشگاه کتاب در ادامه بیان کرد: آثار شاعران و نویسندگان ایرانی مانند سعدی، حافظ و فردوسی به زبان چینی ترجمه شده است و از طرف مقابل کتاب‌های داستان معاصر چینی به زبان فارسی ترجمه شده که باعث ایجاد پل ارتباطی میان دو کشور می‌شود و راه را برای توسعه روابط دوستانه دو کشور هموارتر می‌کند.
او با بیان این که برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران برنامه‌های مختلفی را در نظر گرفته‌اند، گفت: ما به فعالیت‌های‌مان در نمایشگاه کتاب توجه خاصی داشته‌ایم. 4000 عنوان کتاب با مجموع 15 هزار جلد کتاب را وارد نمایشگاه کرده‌ایم؛ از جمله کتاب‌های شی جین پینگ. 20 نویسنده و تصویرگر از کشور چین در نمایشگاه حضور دارند و در مجموع بیش از 50 برنامه برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته‌ایم. من معقتدم برگزاری موفقیت‌آمیز برنامه‌های چین در نمایشگاه نقش بسیار مهمی را در تعمیق روابط فرهنگی دو کشور ایجاد خواهد کرد.
گو آن مین در ادامه با اشاره به هفتادمین سالگرد تأسیس جمهوری خلق چین، گفت: حزب کمونیست چین تلاش‌های بسیاری برای پیشرفت نظام سوسیالیستی در این کشور کرده است. ما مسیر فعالیت‌های سوسیالیستی را در چین تداوم داده و توانسته‌ایم دستاوردهای چشمگیری داشته باشیم. مردم ایران نیز در تلاش هستند کشور موفق و باشکوهی بسازند. مطمئنم ملت‌های دو کشور با ارتباط با یکدیگر موفق خواهند بود و مبادلات دو کشور باید بیش از بیش توسعه پیدا کند.
او خاطرنشان کرد: جهان رنگارنگ و زیبا است و فرهنگ‌های فراوانی در آن وجود دارد. صنعت چاپ و نشر مسئولیت مهم تبادل فرهنگ میان کشورها را برعهده دارد. امیدوارم با همکاری ایران و چین و دیگر کشورها با روحیه جاده ابریشم یعنی همکاری صلح‌آمیز و بدون خشونت و استفاده از تجربه و سود متقابل بتوانیم مجموعه عالی‌ترین دستاوردهای چاپ و نشر خود را با نگاه جهانی و ویژگی‌های منطقه‌ای خلق کنیم و به جهان بشناسانیم. ما می‌خواهیم صدای توسعه دوستی دو ملت را به گوش جهان برسانیم.
نماینده کشور چین در پایان سخنان خود گفت: با وجود فاصله دور بین پکن و تهران دوستی ایران و چین نزدیکتر و صمیمانه‌تر خواهد بود. برگزاری نمایشگاه امسال و حضور چین در آن فاصله بین ناشران دو ملت را کوتاه‌تر می‌کند و زمینه همکاری دو کشور را فراهم می‌کند. امیدوارم نمایشگاه کتاب فصل جدیدی را در ارتباط بین دو کشور فراهم کند.
سپس مهدی اسماعیلی‌راد - معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران - توضیحاتی در باره روند اجرایی و جانمایی ناشران در بخش‌های مختلف مصلای تهران ارائه کرد و درباره هدفمندی یارانه‌ها در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: برای اولین‌بار شفاف‌سازی در درآمدها و هزینه‌های نمایشگاه را داشتیم. همچنین امسال 50 درصد از بن‌کارت های فیزیکی را حذف کردیم و بازدیدکنندگان می‌توانند از طریق سیستم NFC از یارانه خود استفاده کنند.
سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 4 تا 14 اردیبهشت‌ماه در مصلای تهران برگزار می‌شود.
پی‌نوشت: این گزارش به‌روزرسانی شده است.
