سیدعباس عراقچی روز گذشته به‌عنوان میهمان تلفنی برنامه سلام صبح بخیر شبکه سه سیما در توضیحات خود، از سوء‌تفاهم بزرگی سخن گفت که نسبت به اظهاراتش در برنامه گفتوگوی ویژه خبری 18 اردیبهشت‌ماه به وجود آمد. عراقچی با اشاره به جریان‌سازی‌های انجام شده در مورد سخنان وی در مورد مهاجران افغان در ایران تصریح کرد: اینکه عراقچی گفته است اگر تحریم‌ها فشار آورد ما مجبوریم با برادران و خواهران افغان خودمان خداحافظی کنیم، تعبیر از بنده نیست.
عراقچی ادامه داد: حرفی که در آن شب زدم این بود که ما در مقابل برادران و خواهران افغان خود گزینه‌های جدیدی قرار می‌دهیم. اروپایی‌ها باید به مسوولیت خود عمل کنند و عمل به این مسوولیت نیز از دو طریق انجام‌پذیر است. او افزود: اروپایی‌ها باید در تامین هزینه مهاجران و پناهندگان افغان مشارکت کنند و بخشی از آنها را در خاک خود بپذیرند اصلا بحث بازگشت افغان‌ها به کشورشان مطرح نیست؛ بلکه موضوع قرار دادن گزینه‌های جدید پیش‌روی افغان‌ها برای بهبود وضعیت این عزیزان است و اروپایی‌ها نیز مهاجران افغان را بپذیرند. در واقع انتقادات به عباس عراقچی پس آن آغاز شد که او در «گفتوگوی ویژه خبری» شامگاه چهارشنبه 18 اردیبهشت با بیان اینکه آوارگان در مجموع 8 میلیارد دلار برای کشورمان هزینه دارند، گفت: اگر تحریم‌ها اثر کند و فروش نفتمان به صفر برسد جمهوری اسلامی ایران مجبور است سیاست ویژه‌ای را برای اقتصاد خود در نظر بگیرد و ممکن است نتوانیم به این شکل ادامه دهیم و از برادران و خواهران افغانستانی‌مان بخواهیم ایران را ترک کنند. او در این گفت‌و‌گو با اشاره به اینکه در چهل سال گذشته میزبان آوارگان از کشورهای همسایه بوده‌ایم، گفته بود: هم‌اکنون بیش از سه میلیون افغانستانی در ایران هستند که دو میلیون فرصت شغلی را اشغال کرده‌اند و سالانه سه تا پنج میلیارد یورو از ایران خارج می‌کنند. عراقچی در همان گفت‌و‌گو با بیان اینکه هم‌اکنون 468 هزار دانش‌آموز افغان رایگان در مدارس ایران تحصیل می‌کنند؛ در‌حالی‌که هر کدامشان سالانه 600 یورو هزینه دارند، تاکید کرده بود که هم‌اکنون 23 هزار دانشجوی افغان در دانشگاه‌های ایران مشغول به تحصیل هستند؛ در‌حالی‌که سالانه 15 هزار یورو برای هر کدام از آنان هزینه می‌شود.
روی صحبت ما با غربی‌هاست
با این حال عراقچی در توضیحات روز گذشته خود با اشاره به این گزینه که اروپایی‌ها نیز مهاجران افغان را بپذیرند و اینکه از لحاظ انسانی نمی‌خواهیم چنین اتفاقی بیفتد، افزود: اگر مجبور شویم چنین خواهیم کرد و تبعاتش بر عهده آمریکاست، همان کشوری که افغانستان را به بحران کشید. معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان اینکه روی صحبت ما اصلا نه با افغانستان و نه افغان‌هاست بلکه با غربی‌ها و اروپایی‌هاست گفت: دیگرانی که مسبب بسیاری از مشکلات و مسائل در افغانستان هستند باید به مسوولیت خود در این رابطه عمل کنند.
عراقچی با تاکید بر این نکته که مسبب مشکلات و آوارگی مردم افغانستان مردم ایران نیستند؛ بلکه در درجه اول آمریکایی‌ها و غربی‌ها و کسانی هستند که گروه‌های تروریستی در افغانستان ایجاد و از آنها حمایت کردند و نیروی نظامی به افغانستان فرستادند ، در آنجا پایگاه نظامی ایجاد کردند و در این کشور جنگ به راه انداختند، گفت: بنابراین نباید توقع داشته باشند فقط ایران هزینه‌های عملکرد آنها را بپردازد. او تاکید کرد: ما با برادران و خواهران افغان خودمان 40 سال است که زندگی می‌کنیم و اتفاقا بسیار حضور خوبی در ایران دارند و در جبهه‌ها رشادت‌های بسیار کرده‌اند و در زمان جنگ با صدام و دفاع از حرم رشادت‌های بسیاری داشتند. معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه روابط واقعا برادرانه و خواهرانه بین مردم ایران و افغان‌ها وجود دارد تاکید کرد: بحث ما کمک بیشتر به همین عزیزان است و دیگران نیز مسوولیت خود را باید در این رابطه انجام دهند. عراقچی همچنین گفت: تا جایی که توانستیم کمک کردیم و باز هم کمک خواهیم کرد و تا هر روزی که بتوانیم افغان‌های عزیز در ایران حضور خواهند داشت ما هیچ مشکلی با این موضوع نداریم، اما نمی‌شود که غربی‌ها، آمریکا و اروپایی‌ها ما را تحریم و فشار‌های اقتصادی سنگینی را بر ما تحمیل کنند، اما مسوولیت خود را در این رابطه فراموش کنند. سیدعباس عراقچی درباره اظهارات خود در خصوص افغان‌های مقیم ایران، مهاجرت را مسوولیت بین‌المللی خواند و افزود: جمهوری اسلامی ایران تاکنون بیش از توان خود به مسوولیتش در این راستا عمل کرده است و تا حد توان نیز کمک خواهد کرد، اما اروپایی‌ها نیز باید به مسوولیت خود عمل کنند؛ بنابراین این موضوع را با جدیت پیگیری می‌کنیم.
هزینه سالانه مهاجران افغان برای ایران
عراقچی همچنین در خصوص هزینه‌های سالانه ایران برای مهاجران افغان نیز گفت: جمهوری اسلامی ایران حدود 8 میلیارد یورو در سال برای مهاجران افغان در حوزه‌های مختلف هزینه پرداخت می‌کند، اما مسلما پرداخت این هزینه فقط با ایران نیست؛ بلکه مسوولیتی بین‌المللی است که باید کشورهای مسبب آوارگی مردم افغانستان نیز در تامین آن مشارکت کنند؛ نمی‌شود که هم تحریم کنند، هم مشارکت نکنند و هم توقع داشته باشند که مشکلی برای آنها پیش نیاید و همه هزینه‌ها را جمهوری اسلامی ایران پرداخت کند. معاون سیاسی وزارت خارجه تاکید کرد: مخاطب ما جامعه بین‌الملل و کشور‌هایی است که مسبب آوارگی مردم افغانستان بودند، آنها هستند که باید به مسوولیت خود عمل کنند بنابراین لطفا دوستان داخلی در اظهارنظر‌های خود به بیراهه نروند، حرف‌هایی نزنند که ضد سیاست‌های اصولی ما و دشمن شادکن و اروپا پسند باشد.
عراقچی با تاکید بر اینکه افغان‌ها را یکی از شریف‌ترین مردم دنیا می‌دانم، توضیح داد: چندین میلیون افغانی در ایران حضور دارند، اما آمار تخلفات آنها نسبت به تعدادشان بسیار کم است و این نشان‌دهنده آن است که افغان‌ها مردمی بسیار شریف، معتقد و مومن هستند که شرافتمندانه کار می‌کنند و دستمزد می‌گیرند. او ادامه داد: البته این دستمزد‌ها را برای خانواده‌های خود می‌فرستند که هزینه‌هایی برای ما دارد. شوخی نداریم؛ مبالغ بسیاری ارز از این طریق از کشور ما خارج می‌شود. او از کسانی که در داخل کشور اظهارنظر کرده و موضع می‌گیرند، خواست که مواضع شان اروپا پسند نباشد و نکاتی را مطرح نکنند که بار مسوولیت را از دوش اروپایی و غربی‌ها برداشته و بر دوش خودمان بگذارند، درک کنند که موضوع کاملا جدی و اصولی است.
عراقچی با اشاره به اینکه در مورد مواد مخدر نیز همین تذکر به اروپایی‌ها داده شده است، گفت: جمهوری اسلامی ایران به مقابله با مواد مخدر به‌عنوان مسوولیتی انسانی، سیاسی و بین‌المللی و همچنین کمک به مهاجران به‌عنوان مسوولیتی انسانی و اسلامی و بین‌المللی آشنا است، ولی این مبارزه هزینه بر است، متاسفانه بیش از 4 هزار نفر از نیرو‌های مرزبان و پلیس کشورمان در راه مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر به شهادت رسیده‌اند و شاید میلیارد‌ها دلار در طول 40 سال گذشته هزینه مبارزه با مواد مخدری کردیم که مسیرش از افغانستان و منطقه به سمت اروپا است. معاون سیاسی وزارت خارجه گفت: ما به‌عنوان یک مسوولیت جانفشانی کردیم تا جلوی انتقال مواد مخدر را بگیریم، اما اگر به لحاظ اقتصادی و تحمیل تحریم‌ها توانی نداشته باشیم، توان اقتصادی ما معطوف امور واجب‌تر در اداره زندگی مردم خودمان خواهد شد. او تاکید کرد: اروپایی‌ها باید بدانند از این به بعد باید در موضوع پناهندگان و مهاجران چه افغان و چه غیرافغان و همچنین حوزه مبارزه با مواد مخدر و تروریسم به مسوولیت خود عمل کنند، این طور نیست که ما فقط در منطقه با نیرو‌های تروریستی که آفریده خود آنها هستند مبارزه کرده و شهید دهیم تا آنها در امنیت باشند، چنین معادله‌ای جور در نمی‌آید و باید در آن تجدیدنظر کرد.
