به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: باوجوداین حسین زینعلی، مجری طرح گیاهان دارویی، می‌گوید که چندسالی است که کارگروه گیاهان دارویی در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شده و تلاش می‌کنیم که از مرحله خام‌فروشی خارج شویم. او می‌گوید: برای توسعه باغات گل محمدی از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی وام چهار تا شش درصدی به کشاورزان اختصاص دادیم تا این گونه گیاهی که مقاوم به خشکی و شوری است، در باغات اراضی شیب‌دار کشت شود. این در حالی است که مجید راهب، رئیس هیئت‌مدیره یکی از شرکت‌های تولیدکننده عرقیجات گیاهی، با وجود اینکه مجموعه‌ای مدرن برای فراوری برخی گیاهان دارویی دارد می‌گوید تاکنون هیچ وامی برای توسعه مجموعه‌اش دریافت نکرده است.گلاب‌گیری در کاشان اگرچه رسمی آباواجدادی است، اما این روزها دیگ‌های جوشان محتوی آب و گل محمدی در حال مدرن‌شدن و تغییر سبک هستند. ایران که با وجود پهنه وسیع و تنوع گونه‌های گیاهی، پایه‌های ارزشمندی از گیاهان دارویی را در اختیار دارد، تلاش می‌کند که از مرحله خام‌فروشی خارج شود و کمی هم به زنجیره فراوری گیاهان دارویی توجه کند. حسین زینعلی، مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی که تحقیقات، بودجه و اقدامات انجام‌شده در زمینه گیاهان دارویی در کشور را کافی نمی‌داند، در جریان بازدید خبرنگاران از زنجیره ارزش گل محمدی در کاشان می‌گوید که چندسالی است وزارت جهاد کشاورزی کارگروه ویژه گیاهان دارویی تشکیل داده و تلاش می‌کند که از مرحله خام‌فروشی خارج شود. او تکمیل زنجیره گل محمدی را یکی از اقدامات مناسب این وزارتخانه معرفی می‌کند.
ارزش بیش از هشت‌دلاری هر کیلو گلاب
به گفته زینعلی، هر کیلو گلاب بین هشت تا 10 دلار قیمت دارد. هر کیلو غنچه بین 10 تا 12 دلار و هر کیلو اسانس بسته به کیفیت بین پنج تا 10 هزار دلار ارزش دارد. البته او نیم‌نگاهی هم به تمایل صادرکنندگان دارد و می‌گوید: ما با توجه به اینکه صادرکنندگان در بازار گلاب بیشتر فعال هستند به دنبال توسعه واحدهای فراوری گلاب هستیم.صدور گلاب هم قواعد خاص خود را دارد و این‌گونه نیست که با دیگ‌های سنتی دیروز بتوان گلاب ناب کاشان را صادر کرد. علی مسعودی‌فر، مدیر یکی از این کارخانه‌های فراوری گل محمدی، می‌گوید: بر اساس استانداردها، برای بازار ایران گلاب حداقل 12 درصدی تولید می‌کنیم. گلاب صادراتی به قطر طبق استاندارد آن کشور 16 درصد و امارات 10 تا 11 درصد است. او درباره نحوه عملکرد واحدهای تولید گلاب عنوان می‌کند: در فصل بهار، گل‌های محمدی از نقاط دور و نزدیک به کارخانه فراوری منتقل می‌شوند.او اضافه می‌کند: وقتی گل به کارخانه وارد شد، با مخلوطی از آب در دیگ‌های بزرگ جوشانده شده و بخار حاصل از ترکیب آب و گل از طریق لوله‌های تعبیه‌شده در مسیر خنک می‌شوند و پس از جداسازی اسانس و گلاب از هم، گلاب 30 درصدی به دست می‌آید که در مخازن ذخیره می‌شود تا در سایر ماه‌های سال که گلی در مزارع وجود ندارد، بر اساس استانداردها رقیق‌سازی شده و به بازار عرضه شود.به گفته مسعودی‌فر، در این مجموعه گلاب لاکچری با پودر طلا هم تولید می‌شود که به قطر و کویت صادر می‌شود، اما چندی است فروش داخلی این گلاب لاکچری افزایش یافته است.او با اشاره به اینکه اسانس‌های تولیدشده در برج‌های تقطیر پس از جداسازی و تخلیص بسته‌بندی می‌شوند، مقصد نهایی این اسانس‌ها را فرانسه و چین اعلام می‌کند.
تکمیل زنجیره ارزش گل محمدی در کاشان
حسین زینعلی، مجری طرح ملی گیاهان دارویی، نیز کاشان را خاستگاه اصلی گل محمدی معرفی می‌کند و از وجود سه هزار و 500 هکتار باغ گل محمدی در این شهر خبر می‌دهد.او می‌گوید: در شهر کاشان زنجیره ارزش برای گل محمدی تکمیل شده است. یکی از ارقام مناسب گل محمدی کاشان 93 است که یک رقم برگزیده و اصلاح‌شده است. البته این مقام مسئول رقم یزد 94 را هم یکی دیگر از ارقام مطلوب گل محمدی معرفی می‌کند.به گفته زینعلی، گل محمدی از آنجا که در ترسیب کربن نقش دارد و در جاهایی که بیش از 250 میلی‌متر بارش دارند به صورت دیم کشت می‌شود (حداکثر سه هزار و 500 مترمکعب آب در هکتار نیاز دارد)، وزارت جهاد کشاورزی قصد دارد این باغات را روی اراضی شیب‌دار توسعه دهد. در راستای دستیابی به این هدف در سال گذشته وام‌هایی با سود چهار تا شش درصد به باغداران پرداخت شد. هر باغدار می‌توانست برای هر هکتار باغ 20 میلیون تومان وام بگیرد.این مقام مسئول می‌گوید: امسال قصد داریم حمایت‌های خود را متمرکز بر مناطقی کنیم که زنجیره ارزش در آنها کامل است، زیرا فاصله واحدهای فراوری گل محمدی از مزارع سبب می‌شود که میزان اسانس گل‌ها کاهش یابد.او ادامه می‌دهد: وزارت جهاد کشاورزی موظف بود دو تا سه میلیون نهال گل محمدی رقم برتر را به صورت ریشه‌دار در اختیار کشاورزانی که مایل به ایجاد باغ گل محمدی بودند قرار دهد. این سیاست سبب شد سطح زیر کشت در کشور نسبت به سال گذشته پنج هزار هکتار افزایش یابد. درحال‌حاضر سطح باغات گل محمدی کشور به 240 هزار هکتار رسیده است.بر اساس گفته‌های مجری طرح گیاهان دارویی، تولید متوسط در هر هکتار مزرعه گل محمدی ایران بین 1.8 تا دو تن در هکتار است که این رقم در مقایسه با اروپا کمتر است، اما اگر آب کافی در اختیار داشته باشیم، به راحتی رکوردهای اروپا را می‌زنیم.
گردش مالی هزار میلیاردتومانی گل محمدی
آن‌طور که زینعلی می‌گوید، گردش مالی گل محمدی در ایران هزار میلیارد تومان است.
گلاب دو هزار میلیارد تومان و اسانس آن تا پنج هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد.او اضافه می‌کند: وزارت جهاد کشاورزی به دنبال واردکردن پکیج خط تولید اسانس و عطر اروپا به ایران است.اگرچه صادرات اسانس ارزش افزوده بیشتری برای کشور ایجاد می‌کند، اما زینعلی می‌گوید که به دنبال صادرات اسانس نیستیم، زیرا تجار ایرانی بیشتر مایل هستند که گلاب را به خارج صادر کنند، زیرا 90 درصد بازار گلاب دنیا در دست ایران است.او اضافه می‌کند: بازارهای جهانی سه تا چهار تن اسانس گل محمدی نیاز دارند که این بازارها بیشتر در دست بلغارستان و ترکیه است. سهم ایران از بازار اسانس حدود هشت تا 10 درصد است.مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی تغییر نرخ دلار را عاملی برای گرایش بیشتر به مصرف اسانس داخلی معرفی می‌کند.
اسانس‌شناس نداریم
با وجود مزایای زیادی که صادرات محصولات گل محمدی برای کشور دارد، مجید راهب، عضو هیئت‌مدیره یک شرکت تولیدکننده گلاب از نبود اسانس‌شناس در کشور گله می‌کند.
او می‌گوید: قیمت هر کیلو اسانس را پنج تا شش هزار یورو تعیین می‌کنند، درحالی‌که نمی‌دانند اسانس کیفیت‌های متفاوتی دارد. آنچه که ما می‌فروشیم قیمتش کمتر از ارقامی است که وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند، اما به ما می‌گویند بر اساس قیمتی که جهاد کشاورزی اعلام کرده است، باید ارز به کشور بازگردانیم. راهب قیمت هر کیلو اسانس صادراتی شرکتش را بین 10 تا 17 میلیون تومان اعلام می‌کند.
اگرچه مجری طرح گیاهان دارویی از اختصاص وام از محل صندوق توسعه ملی برای تولیدکنندگان گل محمدی خبر می‌دهد، اما راهب می‌گوید: این وام را دریافت نکرده‌ام. اهل وام‌گرفتن نیستم، اما هیچ‌کدام از وام‌های بلاعوض به بنده که 60 سال است در کار تولید گلاب هستم، تعلق نگرفته است. حتی وام آبیاری تحت فشار هم به من اختصاص نیافته است.
او با اشاره به اینکه قصد دارد در استان مرکزی خط تولید دیگری برای تولید گل محمدی راهاندازی کند، نیاز مالی خود برای افتتاح این خط را بین 20 تا 25 میلیارد دلار اعلام می‌کند.
افزایش تولید گل محمدی
به گفته راهب، سال گذشته به دلیل خشک‌سالی، ظرفیت واحدهای فراوری گل محمدی تکمیل نشد و تولیدکنندگان نتوانستند به برخی تعهدات خود عمل کنند، اما امسال با توجه به بارش‌های مناسب، میزان تولید گل محمدی نسبت به گذشته 30 تا 40 درصد افزایش یافته است.
او می‌گوید: میزان تولید گل به‌قدری افزایش یافت که غیرمنتظره بود و کامیون‌ها تا نیمه‌های شب منتظر تحویل بار به کارخانه بودند.
