رمزخوانی از مذاکرات نیویورک

حسن روحانی رئیس‌جمهوری روز گذشته جزئیات طرح 4ماده‌ای فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا را تشریح کرد و گفت: کلیت طرح فرانسه می‌توانست قابل قبول باشد؛ اما عبارت‌های این طرح را اصلا قبول نداشتم. او همچنین روزگذشته درجلسه هیات دولت درتوضیح دلیل خودداری از مذاکره با طرف آمریکایی در جریان سفرش به نیویورک گفت: آنچه در نیویورک انجام گرفت ولو اینکه به ظاهر ممکن است برخی فکر کنند که در نقطه حل بود، اما با حل مساله فاصله داشت و نمی‌شود یک امر بسیار مهم را در ظرف چند ساعت و مدت کوتاه بدون در نظر گرفتن همه جوانب و نتایج آن و سوء‌استفاده‌ای که آنها می‌خواستند در آن مقطع انجام دهند، به انجام رساند.

روحانی با اشاره به اینکه آمریکا در پیغام خصوصی به اروپایی‌ها می‌گفت من آماده‌ام؛ اما بعد در مصاحبه اعلام می‌کرد که تحریم را تشدید می‌کنم، تاکید کرد: چطور می‌توان [حرف ترامپ را] باور کرد و ذکاوت و هوشیاری ایرانی از ما می‌خواست که گول پیام خصوصی را نخوریم و همان‌طور که خود او گفت، ایران در هیچ مذاکره‌ای شکست نخورده است و ما می‌خواستیم همین شود تا مذاکره‌ای شود که در آن موفقیت باشد.

رئیس‌جمهور در عین حال با بیان اینکه راه تمام و مسیر بسته نشده و باز هم اروپایی‌ها و دیگران تلاش می‌کنند، گفت: هر زمانی که حقوق ملت ایران مورد احترام و کرامت ملت ایران مورد توجه قرار بگیرد و حاضر شوند به عزت این ملت توجه کنند، راه بسته نیست، باز هم راه باز است. روحانی با بیان اینکه حدود آن چارچوب کلی را که اروپا به دنبال آن بود و اصرار می‌کرد، با اصلاحاتی در آن عبارت‌ها، قبول داریم، ادامه داد: ما همیشه به دنبال امنیت در منطقه هستیم و هیچ وقت به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و آنها تحریم‌ها را بردارند و فعالیت‌های تجاری ایران را آزاد بگذارند. همزمان روز گذشته محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه درحاشیه جلسه هیات دولت با بیان اینکه طرح 4 ماده‌ای مکرون حاوی دیدگاه‌های ما نیست به سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا در سازمان ملل مبنی بر آنکه قصد ندارد تحریم‌ها را لغو کند، اشاره کرد و گفت: به همین دلیل نیاز بود بررسی شود آیا ترامپ به آنچه به اروپایی‌ها گفته است تعهد دارد و این بحث ما با اروپایی‌ها ادامه دارد.

مقدمه‌ای بر طرح فرانسه

 حسن روحانی، رئیس‌جمهوری روز اول مهر ماه برای شرکت در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل راهی نیویورک شد. او درحالی عازم آمریکا شد که پیش از آن تلاش‌هایی از سوی فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا و خاموش کردن شعله‌های جنگی که می‌تواند منطقه را درگیرکند، در جریان بود. درهمین راستا امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه طی سه ماه گذشته 6 گفت‌وگوی تلفنی مهم با حسن روحانی داشت و در یکی ازاین گفت‌وگوها طرحی را به ایران مبنی بر راه‌اندازی خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای پیش خرید نفت از ایران پیشنهاد داد.

او حتی «امانوئل بُن» مشاور ارشدش را روانه تهران کرد تا با مقامات ایران گفت‌وگو کند. اوج این تلاش‌ها درحاشیه اجلاس گروه 7 دربیاریتز فرانسه درفاصله کوتاهی از بازگشت سفر محمد جواد ظریف از فرانسه به ایران صورت گرفت و مکرون درادامه تلاش‌هایش برای بهبود اوضاع میان تهران و واشنگتن و نجات برجام درحالی که سران 7 کشور ایالات متحده آمریکا، آلمان، انگلیس، ژاپن، فرانسه، کانادا و ایتالیا دربیاریتز حضور داشتند از وزیرخارجه ایران خواست تا برای بررسی مجدد جزئیات بسته پیشنهادی فرانسه به شهر بیاریتز سفر کند.

در ادامه این تلاش‌ها آن‌طور که برخی نشریات از جمله «نیویورکر» به آن اشاره کرده‌اند، رئیس‌جمهوری فرانسه درجریان سفرحسن روحانی به آمریکا برای شرکت درنشست سازمان ملل، مقدمات برقراری یک تماس تلفنی سه جانبه بین روسای جمهوری آمریکا، ایران و فرانسه را فراهم کرده بود. براساس گزارش‌ها قرار بود این تماس از محل اقامت روحانی در هتل هیلتون برقرار شود؛ اما به دلیل مخالفت رئیس‌جمهوری ایران عملی نشد.

دراین میان خبرهایی منتشر شده است که حکایت از ارائه یک طرح 4 ماده‌ای از سوی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه به روحانی در نیویورک می‌کند. مطابق این طرح که نشریه پولیتیکو به نقل از مقام‌های فرانسوی گزارشی در مورد آن منتشرکرده است،  دونالد ترامپ و حسن روحانی در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل، بر سر یک سند چهار محوری به توافق رسیده بودند و قرار بود زمینه‌ای برای دیدار ترامپ و روحانی و احیای مذاکرات باشد. اما به دنبال عدم اعلام رفع تحریم‌ها ازسوی ترامپ دوطرف به نتیجه مطلوب نرسیدند. به گزارش پولیتیکو براساس سندی که قرار بود بین ایران و آمریکا امضا شود، ایران متعهد می‌شد که هرگز سلاح هسته‌ای نداشته باشد و کاملا به تعهدات هسته‌ای خود پایبند بماند و در مقابل آمریکا هم موافقت می‌کرد که همه تحریم‌های اعمال‌شده از سال 2017 را متوقف کند و ایران توانایی کامل صادرات نفت خود و استفاده آزادانه از درآمد خود را داشته باشد. بااین حال این سند که می‌توانست به برگ برنده مکرون برای نتیجه بخش بودن رایزنی‌هایش با ایران و آمریکا بدل شود، به دلیل عمل نکردن آمریکا به رفع تحریم‌ها امضا نشد. شاید ازهمین رو علی ربیعی، سخنگوی دولت روز دوشنبه در نشست خبری هفتگی‌اش با خبرنگاران مسوولیت شکست گفت‌وگو‌ها در نیویورک را متوجه آمریکا دانست. درهمین راستا حسن روحانی عصر دوشنبه 8مهر ماه پیش از ترک تهران به مقصد ایروان پایتخت ارمنستان با اشاره به سفرش به نیویورک و جلسه درسطح گروه 1+4 اعلام کرد: «آمادگی‌هایی برای نشست 1+5 به‌وجود آمده بود که چارچوب‌های آن جلسه مورد توافق همه طرف‌ها قرار گرفته بود.» روحانی همچنین اظهار کرد: «چارچوب آن نشست مورد توافق 7 کشور بود و به اعتقاد من یک گام و قدم مهمی برداشته شد که البته در جلسه روز چهارشنبه هیات‌دولت بیشتر توضیح خواهم داد و این گام می‌تواند به شکل‌های دیگر ادامه پیدا کند و بسیار مهم است که بتوانیم مساله هسته‌ای را در روال قانونی و بین‌المللی خودش قرار دهیم و دیگران را به توبه تشویق کنیم و این زمینه‌اش آماده بود و می‌توان این را در شرایط بهتر آماده کرد.»

طرح فرانسه ودلیل عدم گفت‌وگو با آمریکا

روز گذشته حسن روحانی درجلسه هیات‌دولت به وعده خود عمل و توضیحاتی درباره طرح فرانسه ارائه کرد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه خیلی‌ها تلاش کردند که مذاکراتی در سطح سران 1+5 در سازمان ملل انجام شود، اظهار کرد: ظاهرش این بود که بگوییم مخالفیم و شرکت نمی‌کنیم تا همه تقصیرها گردن ایران بیفتد و بگویند درست است که آمریکا مقصر بوده ولی الان که تسلیم است و می‌گوید حاضراست که با شما بنشیند و به قول یکی از رهبران اروپا،همه ما الان در نیویورک جمع هستیم و این بهترین فرصت تاریخی است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، رئیس‌جمهور خطاب به ملت ایران با تاکید بر اینکه آنچه این روزها برخی در تبلیغات جهانی مطرح می‌کنند با واقعیت فاصله دارد، گفت: البته این حرف که طرحی را فرانسه آماده کرده بود و کلیت آن طرح به یک معنا می‌توانست قابل‌قبول باشد، چون کلیت آن برمی‌گشت به اینکه ایران دنبال سلاح هسته‌ای نباشد که همیشه این را گفته‌ایم، ایران به صلح منطقه و صلح آبراه‌های منطقه کمک کند که همیشه کمک کرده‌ایم. اوبابیان اینکه آمریکا کل تحریم را کنار بگذارد و فروش نفت بلافاصله آغاز و پول نفت در اختیار قرار بگیرد، گفت: این اصولی بود که فرانسه با آمریکایی‌ها مطرح کرده بود و بعد با ما مطرح کرد لذا اصل این حرفی که الان در روزنامه‌ها و تبلیغات دنیا شایع و مطرح شده و خود رئیس‌جمهور فرانسه به‌صورتی بیان کرده، درست است. رئیس‌جمهور با اشاره به ملاقات رئیس‌جمهور فرانسه برای بار دوم ظرف 24 ساعت و ارائه طرح، ادامه داد: کلیت این طرح از نظر ما قابل‌قبول است اما عبارت‌های این طرح را اصلا قبول نداشتم چرا که عبارت‌هایش نادرست بود و رئیس‌جمهور فرانسه گفت که بسیار خب، عبارت‌هایی که خودتان می‌گویید و وزرای خارجه با هم یک نتیجه برسند و آن عبارت به‌عنوان مبنای مذاکره ما باشد.

روحانی گفت همه بحث این بود که این طرح قابل‌قبول و فرض بگیریم اصلاحات جمهوری اسلامی ایران را مدنظر قرار دهند، اما با چه اطمینانی وارد این جلسه شویم. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه در همان 24 ساعتی که اوج تحولات سیاسی و مذاکرات دیپلماتیک بود، رئیس‌جمهور آمریکا در 2 نوبت یکبار در سخنرانی در سازمان ملل و در سطح جهانی و یکبار دیگر صراحتا اعلام کرد که می‌خواهیم تحریم‌ها را تشدید کنیم، افزود: به دوستان اروپایی گفتم که کدام بخش را قبول کنیم؟ سخن شما را قبول کنیم که می‌گویید آمریکا آماده است، یا حرف رئیس‌جمهور آمریکا را قبول کنیم که در 24 ساعت 2 بار به صراحت اعلام کرده به دنبال تشدید تحریم‌ها است. روحانی ادامه داد: خودشان پاسخ روشنی نداشتند و گفتند در دنیای سیاست چیزی گفته است ولی آنها آماده‌اند.

تشکر از رئیس‌جمهوری فرانسه

رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه به‌خاطر اینکه شاید برخی یک استنباط دیگر کردند، می‌خواهم از رئیس‌جمهور فرانسه تشکر کنم که همه تلاش خود را در آن 48 ساعت مخصوصا 24 ساعت برای اینکه این کار بشود، انجام داد، تصریح کرد: ما همکاری و همراهی کردیم و آن کسی که مانع نتیجه شد،کاخ سفید بود و ایران، پاریس، توکیو و بقیه کشورها مقصر نبودند.

برای هر فداکاری آماده‌ام

رئیس‌جمهور خطاب به ملت ایران تاکید کرد: نمایندگان ملت ایران و من به‌عنوان خادم و نماینده ملت ایران برای اینکه حقوق ملت ایران را به کرسی بنشانیم، هیچ دریغی نکردیم و اگر حداقل اطمینان حاصل می‌شد که این مذاکرات نتیجه‌اش چیزی است که به نفع ملت ایران است، یعنی عزت ملت ایران حفظ می‌شود، حکمت مربوط به ملت ایران هم مدنظر است و مصلحت ملت ایران هم حاصل می‌شود، حتما این کار را می‌کردیم. روحانی تصریح کرد: به‌عنوان نماینده ملت ایران قبلا گفته‌ام و الان هم می‌گویم که برای هرگونه فداکاری که منجر به احقاق حقوق و رفاه مردم شود، آماده‌ام.

ادامه فرصت به دیپلماسی

رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش تاکید کرد: اگر ملت ایران مقاومت نمی‌کرد، کسی سراغمان نمی‌آمد، کسی اصرار نمی‌کرد؛ کسی نمی‌آمد بگوید که راه‌حلی پیدا کنیم؛ اگر نشان دادن اقتدار ملی توسط نیروهای مسلح‌مان برای دفاع از کشور نبود و پهپاد آنها به فضای کشورمان تجاوز می‌کرد و تنها نگاه و سکوت می‌کردیم، این جایگاه را امروز نداشتیم. روحانی افزود: اخطار دادیم، فرصت دادیم و بعد عمل کردیم؛ همه‌جا همین است، اخطار و فرصت می‌دهیم؛ حالا در پدافند فرصت ثانیه‌ای است اما در دیپلماسی فرصت ممکن است 2 ماه باشد؛ 2 ماه فرصت می‌دهیم بازهم اقدام می‌کنیم و بازهم فرصت می‌دهیم؛ اما در اینجا آنچه که شاهد بودیم این بود که همه فهمیدند ملت ایران از پا در‌نمی‌آید. رئیس‌جمهور اظهار کرد: همه اروپایی‌ها هرکدام به یک بیان به من گفتند که امروز قدرت شما از یکسال پیش بیشتر است. رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه این مسیر و راه را ادامه می‌دهیم و راه بن‌بست نیست، افزود: به نظر من راه باز است و همه دنیا به این نتیجه رسیدند که خروج آمریکا از برجام اشتباه بود و آمریکا به نتیجه‌ای نمی‌رسد. روحانی خاطرنشان کرد: همه به این نتیجه رسیدند که برجام در زمان خودش بهترین توافق بود و اینکه با ایران باید حرف بزنند که اگر منطقه را می‌خواهند، قدرت منطقه‌ای ایران است و اگر جهان را می‌خواهند با حذف و انزوای ایران امکان‌پذیر نیست.

تلاش برای تشکیل مجدد 1+5

رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش گفت: آنچه در پایان مدت کوتاهی که در نیویورک بودیم احساس کردیم این بود که جوی که دشمن ساخته بود، شکسته شد و شرایط دیگری پیش آمد؛ مخصوصا که ما منادی صلح بودیم و بحث ابتکار صلح هرمز را مطرح و این طرح را ارائه دادیم. روحانی ادامه داد: این طرح با توجه به مسائل مختلف و از دید کشورهای مختلف بود؛ هیچ‌کس نمی‌توانست با این طرح مخالفت کند و لو اینکه کسی دلش نمی‌خواست بگوید که ما پشتیبان این طرح هستیم. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه از طرف دیگر آنها کار دیگری را می‌خواستند در اذهان عمومی جا بیندازند، گفت: آنها می‌خواستند این را در اذهان جا بیندازند که همه چیز برای یک دیپلماسی صلح‌آمیز و مناسب در منطقه و برای مردم ایران مهیاست و این ایران است که سختگیری می‌کند و سر باز می‌زند. روحانی تصریح کرد: در این مدت توانستیم این توطئه‌ای را که طراحی کرده بودند در هم شکسته و تاکید کنیم ایران از مذاکره فرار نمی‌کند و پای میز مذاکره است. در این راستا مساله مهمی هم رخ داد، 1+5 که از دید ضد ایرانی‌ها، مرده بود و اسرائیل، ارتجاع منطقه و کاخ سفید می‌گفتند که 1+5 مرده است، همه جمع شده بودند که 1+5 درست شود. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: همه اصرارها، صحبت‌ها و تماس‌ها بر این مبنا بود که یکبار دیگر 1+5 درست شود و ما هم گفتیم که حرفی نداریم و در یک شرایط مناسب اشکالی ندارد، به شرط اینکه آنهایی که به 1+5 ضربه زدند به آداب و رسوم 1+5 برگردند. روحانی گفت: 1+5 بر مبنای تعهد یک توافق بود و باید به آن سمت حرکت کنند و اگر به آن سمت حرکت کردند، اشکالی ندارد. 1+4 که در نیویورک تشکیل شد، می‌توانست 1+5 هم بشود.

افزایش ارزش پول ملی از مهر ماه

رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه شرایط و ثبات اقتصادی و روحیه مردم از یک‌سال پیش به مراتب بهتر است و این باعث شده که دنیا به سراغ ما بیاید و در برابر محل اقامت نماینده ملت ایران صف بسته شود، تاکید کرد: با این قدرت بود که همه آمدند و گفتند که می‌خواهیم مساله حل و فصل شود و قبول داریم این مساله باید حل و فصل شود. روحانی ادامه داد: بر اساس گزارش بانک مرکزی ارزش پول ملی امروز 10 مهر نسبت به 10 مهر پارسال 40 درصد افزایش پیدا کرده است؛ سازمان برنامه و بودجه، مرکز آمار و بانک مرکزی می‌گویند شرایط تورمی ماه به ماه نسبت به ماه‌های قبل کاهش پیدا می‌کند؛ تورم در شهریور نیم درصد بوده و نقطه به نقطه ما در 2 ماه گذشته مجموعا برای تولیدکننده (شاخص تولید‌کننده) 12 درصد در 2 ماه کاهش پیدا کرده است.

لزوم شنیدن صدای اتحاد ازایران

رئیس‌جمهور با بیان اینکه حضور ایران در همه صحنه‌ها قطعی و راه برای پیروزی نهایی ادامه مسیر است، اظهار کرد: از قوای سه‌گانه، رسانه ملی، نیروهای مسلح، ملت بزرگ ایران و رهبری معظم انقلاب اسلامی تشکر می‌کنم؛ همه دست به دست هم دادیم؛ ممکن است هر کدام‌مان در جایی اشکال و ایراد داشتیم ولی همه دست به دست هم دادیم و کار عظیم و بزرگی را امروز به ثمر رساندیم؛ یک عده سکوت و اذیت کردند و فشار آوردند، اما ملت ما ایستاد و مقاومت کرد و بحمدالله به موفقیت رسید؛ این موفقیت ملت ایران و قدم‌های بعدی هم در راستای موفقیت ایران است.

روحانی افزود: اگر می‌خواهیم زودتر پیروز شویم، از درون این خانه یعنی ایران باید همه صدای اتحاد و وحدت را بشنوند؛ ما جریانات و احزاب مختلف هستیم؛ ممکن است افکار و نظرات مختلف هم داشته باشیم. رئیس‌جمهور تاکید کرد: به هر حال در انتخابات به‌طور طبیعی همه رقابت داریم ولی باید تلاش کنیم به‌طور اخلاقی و سالم برگزار کنیم و بهترین انتخابات و رقابت‌های سالم را داشته باشیم و دنیا از ما ندای مقاومت، ایستادگی و مقابله در برابر توطئه‌ها، ندای صلح و ثبات در منطقه را بار دیگر بشنود.