ترفندهایی برای برخورد با کودک دروغگو

سید شهرام علیزاده روانشناس و مشاور در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره دروغگویی کودکان و نحوه برخورد با آن‌ها اظهار کرد: دروغگویی کودکان موجب نگرانی بسیاری از والدین می‌شود و حتی ممکن است عصبانیت و آشفتگی بیش از حد آنان را در پی داشته باشد.

وی با بیان اینکه پیش از بررسی علل دروغگویی کودکان لازم است تا معنای دروغ را از دیدگاه آنان بررسی کنیم، افزود: طبق بررسی‌های انجام شده در مورد کودکان مشخص شده است که آن‌ها پیش از 5 سالگی بر مبنای بازخورد‌های دریافتی خود از والدین رفتار می‌کنند؛ مثلا اگر کودکی یک لیوان آب را روی فرش بریزد و نسبت به واکنش احتمالی مادر که عصبانیت است آگاهی داشته باشد، حقیقت را کتمان خواهد کرد و در صورتی که از او بپرسیم چه کسی آب را روی فرش ریخته است، در جواب جمله "من نریختم" را خواهیم شنید؛ پس لازم است بدانید که کودکان معنای دروغ را به سادگی درک نمی‌کنند و در دوران تحول رفته رفته به درک و تفکیک دروغ و حقیقت دست می‌یابند.

علیزاده بیان کرد: کودکان در سن ورود به مدرسه به معنای واقعی کلمه نسبت به دروغ آگاهی پیدا می‌کنند، بنابراین می‌توان گفت که دروغگویی در کودکی تعبیر متفاوتی از بزرگسالی دارد، جهت کاهش این مشکل می‌توانید از راهکار‌های مختلفی استفاده کنید.

وی اضافه کرد: سعی کنید که خودتان نمونه خوب یک فرد راستگو باشید. چگونه می‌توان انتظار داشت کودکی که شاهد دروغگویی پدر و مادرش است، راستگویی را سرلوحه زندگی خود قرار دهد. وقتی پدر یک کودک در عین حال که در منزل است از فرزندش بخواهد که در جواب تلفن بگوید که او در خانه نیست، نمی‌توان انتظار داشت که این کودک نیز راستگو باشد.

این روانشناس ادامه داد: کودک را در موقعیتی قرار ندهید که مجبور به دروغگویی شود. هنگامی که کودک در خانه تنهاست و یک نوشیدنی را روی زمین ریخته است، از او نپرسید که آیا ریختن این شربت روی زمین کار او بوده است یا نه؟ بی شک کودک برای فرار از تنبیه و مجازات به دروغ متوسل خواهد شد. به جای سوال کردن سعی کنید او را نسبت به کار نامطلوبش آگاه کنید. "می‌دانم که شربت را روی زمین ریختی و امیدوارم دیگر این کار را انجام ندهی، چون این کار تو مرا ناراحت می‌کند." 

علیزاده افزود: سعی کنید راستگویی کودک را در موقعیت‌های مختلف تشویق کنید. در صورتی که کودک در موقعیت‌هایی که خطا کرده است راست می‌گوید او را تشویق کنید. اگر از کودک خود در مورد یک رفتار نامطلوب مثل ریختن غذا روی فرش سوال می‌پرسید و او با پشیمانی می‌گوید: "بله، کار من بود" از او به خاطر راستگویی‌اش تشکر کنید و پس از آن محرومیتی را متناسب با کار او در نظر بگیرید.