مشکلات پوست و مو در بیماری تیروئید

دکتر محمد علی نیلفروش زاده

پوست در واقع آینه‌‌‌ای از مشکلات داخلی است و بسیاری از بیماری‌های سیستمیک تظاهرات پوستی دارند. یکی از مشکلاتی که در کشور ما هم شایع است و علاوه بر تاثیر بر اندام‌های داخلی، پوست را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌‌دهد، بیماری‌های تیروئید است. وقتی این غده بسیار مهم و حیاتی کار خود را درست انجام ندهد و در ترشح هورمون‌های خود کم‌کاری یا پرکاری کند، سیستم داخلی بدن به هم می‌‌ریزد و پوست هم از این قاعده مستثنی نیست. گاهی آگاهی نداشتن ما از علایم بیماری‌ها، باعث می‌‌شود وقت و هزینه زیادی صرف کنیم و بدون نتیجه از این مطب به مطب پزشک دیگر برویم. خشکی یا خارش پوست می‌‌تواند بدلیل مشکلات تیروئیدی باشد.

تشخیص پزشک

پزشک برای رسیدن به تشخیص دقیق معمولا شرح کامل می‌‌گیرد و معاینه و آزمایش‌های لازم، او را به َتشخیص قطعی می‌رساند. با پرسیدن نکات کلیدی از بیمار، حدس و گمان پزشک را به سوی درست هدایت می‌‌کند و بعد از تشخیص و علت یابی درمان آغاز می‌‌شود. سوالاتی که از بیماران در این ارتباط پرسیده می‌‌شود مثلا اینکه آیا بیمار عدم تحمل به گرما دارد؟ دچار کاهش وزن شده است؟ آیا طپش قلب دارد؟ آیا عادت های غذایی تغییر کرده است؟

پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدی)

بیماری نسبتاً شایعی است و بیشتر مردم از آن غافلند. این بیماری زمانی ایجاد می‌‌شود که تیروئید به هر دلیلی بیش از حالت عادی هورمون تولید کند. این بیماری بیشتر در سنین 20 تا 40 سالگی رخ می‌‌دهد و زنان بیشتر از مردان دچار آن می‌‌شوند. در پرکاری تیروئید کم‌پشتی وسیع موهای سر و ریزش مو دیده می‌‌شود و حتی در مواردی، موهای زیر بغل هم کاهش می‌یابد.

کاهش وزن زیاد با وجود تغذیه طبیعی، لرزش دست‌ها، طپش قلب، عصبانیت، خارش و ریزش مو را به همراه دارد. در این بیماری بطور کلی پوست گرم، مرطوب و نرم است ولی حالت تحلیل رفته و نازک شده ندارد. موها نازک و نرم هستند و تغییرات ناخن‌ها از جمله جدا شدن ناخن یا ناخن چکشی مشاهده می‌‌شود. در بعضی مناطق پوست ممکن است تیرگی وجود داشته باشد و در موارد شدید این تیرگی گسترده خواهد شد. در مردان به دلیل افزایش ثانویه استروژن، احتمال بزرگی سینه (ژنیکوماستی) وجود دارد.

کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی)

در این بیماری تغییرات پوستی به صورت پوست خشن، خشک، سرد و رنگ پریده است. گاهی پوست متورم است که ناشی از ادم سلولی حاصل از این بیماری است. در بعضی بیماران تغییر رنگ و زرد شدن پوست رخ می‌‌دهد و عروق پوست بسیار شکننده می‌‌شوند. پوسته پوسته شدن کف دست و پا نیز در تعدادی از بیماران رخ می‌‌دهد.

موها، خشن و شکننده و عروسکی می‌‌شود و رشد آن‌ها به آهستگی رخ می‌‌دهد که به دلیل افزایش فاز تلوژن یا استراحت موهاست. ریزش موی ابرو به خصوص در ناحیه یک سوم خارج ابرو ممکن است دیده شود. از طرفی ناخن‌ها نازک و شکننده می‌شوند و رشد کمی دارند. نکته قابل توجه اینکه همیشه اینطور نیست که با برطرف شدن علت زمینه ای، بیماری پوستی هم بهبود پیدا کند. بیشتر اوقات لازم است است علاوه بر مراجعه به متخصص داخلی، برای درمان مشکلات پوستی به متخصص پوست هم مراجعه کرد.