ضایعههای غیراختصاصی بیماریهای تیروئید به شرح زیر می باشد:
هایپور
علل هایپرتیروییدیسم افزایش دریافت تیروکسین، تیرویدیتها (شامل بیماری گریوز)، ندول توکسیک، منفرد، گراترمولتی ندولر توکسیک و با شیوع کمتر آدنومهای هیپوفیزی ترشح کنند، تیروتروپین، حاملگی مولار، stroma ovari و کانسر فولیکولار متاستاتیک است.
هورمون تیروئید در رشد و تشکیل موها و تولید سرم نقش اساسی دارد. هورمون تیروئید در مصرف اکسیژن اپیدرمال سنتز پروتئین در اپیدرم دخیل است. همچنین در تعیین ضخامت اپیدرم دخالت دارد اما اثرهای آن در درم کمتر شناخته شده است.
پوست به خصوص فیبروبلاستها و کراتینوسیتهای پوست از بافتهای هدف هورمونهای تیروئیدی به شمار میروند، اگرچه مکانیسم عملکرد آنها روی رسپتورهای پوستی ناشناخته است.
هورمون تیروئید موجب تحریک سنتز پروتئوگلیکانها توسط فیبروبلاست، تنظیم و تمایز اپیدرمال میشود و یکی از ارکان اصلی در ساخت سبوم و تشکیل مو است. به نظر میرسد T3 بیان ژنهای تولید کننده اپیدرمال را القا و تمایز کراتینوسیت را به وسیله ژن فعال کننده پلاسمینوژن آغاز میکند.
همچنین بلوغ سلولهای اپیدرمال به هورمونهای تیروئیدی وابسته است که این عمل توسط EGF (فاکتور رشدی اپیدرمال) صورت میگیرد. هورمون تیروئید، سطح EGF را در پوست افزایش میدهد و موجب تأثیر بر اتصال EGF به گیرندههای پوست میشود و در نتیجه بلوغ سلولهای اپیدرمال آغاز میشود.
خونرسانی پوست به تنظیم سیستم قلبی- عروقی وسیله هورمونهای تیروئیدی صورت میپذیرد. در شرایط هایپرتیروئیدی برونده قلبی افزایش و مقاومت عروق محیطی کاهش و همچنین مقاومت وریدی افزایش مییابد. نتیجه حاصل افزایش گردش خون پوستی است.
در شرایط هایپوتیروئیدی عکس این مسأله صادق است که موجب رنگ پریدگی و سردی پوست میشود. در همه بافتهای بدن هورمون تیروئید مصرف اکسیژن بافتی را تسهیل میکند و میزان متابولیسم را افزایش میدهد که این عمل به طور مستقیم از طریق تحریک کاتکول آمینها بر بافت صورت میگیرد.
اکثر تظاهرهای هایپرتیروئیدی غیراختصاصی هستند. در شرایط هایپرتیروئیدی، پوست، گرم، مرطوب، نرم و مشابه با پوست نوزادان میشود. گرمای پوست میتواند به دلیل افزایش جریان خون پوست و گشاد شدن عروق محیطی به دنبال افزایش فعالیت عصبی سمپاتیک باشد که در این حالت گرفتگی صورت و قرمزی کف دست در بیماران هایپرتیروئیدی نظر ما را به خود جلب میکند.
هایپرهیدروز ژنرالیزه ممکن است در کف دست و پاها نمایان شود. موهای سر نرم و نازک میشوند که گاهی در یک سوم بیماران سبب آلوپسی منتشر بدون اسکار میشود. در 5 درصد بیماران، تظاهرهای ناخنی مشاهده میشود. یکی از تظاهرهای ناخنی که کاراکترستیک است، ناخن Plummer است.
باید دانست که این تظاهر برای هایپرتیروئیدی پاتوگنومونیک نیست. با شیار مقعر و اونیکولیز دیستال مشخص میشود. اونیکولیز در ناخن انگشت چهارم شایعتر است امکان دارد این یافته در هایپوتیروئیدی، پسوریازیس، بعد از صدمههای پوستی و درماتیت تماسی آلرژیک مشاهده شود.
هایپرپیگمانتاسیون بلکها، Jellinek sign اطلاق میشود. هایپرپیگمانتاسیون ممکن است به دلیل افزایش سطوح ACTH مشابه بیماری آدیسونبه صورت منتشر یا لوکالیزه در کف دستها و پاها، لثه و مخاط بوکال دهانی روی دهد. این حالت در پوستهای تیره بیشتر دیده میشود.
اسکلرومیگزدم در هایپرتیروئیدی گزارش شده است در این حالت نادر، تجمع پاپولهای سفید، زرد یا صورتی با قوام سفت در صورت، تنه، اگزیلا و انتهاها دیده میشود. این حالت با کاهش وزن، گاموپاتی مونوکلونال، اختلالهای حرکتی مو، بیماریهای عروقی، فنومن رینود، نلانژکتازی، کاهش ظرفیت انتشار ریوی، تظاهرهای عصبی و مفصلی و میوپاتی همراه است.
ضایعههای جلدی اغلب در نتیجه تجمع موکویلی ساکاریدها به خصوص هیالوررنیک اسید به همراه فیبروسیتها در درم رخ میدهد. کف دست و پا اغلب درگیر نمیشوند اگرچه ممکن است تورم انگشتان و کلسینوز اتفاق بیفتد. درمان هایپرتیروئیدی با ید رادیواکتیو؛ تظاهرهای پوستی را بهبود نمیبخشد.
برای خواندن بخش اول - تیروئید و پوست - اینجا کلیک کنید.