آشنایی با نشانه ها و علائم پوکی استخوان که باید جدی بگیرید

تشخیص وجود پوکی استخوان با یک آزمایش ساده انجام می شود. گفتنی است با این آزمایش می توان احتمال بروز این بیماری را نیز تشخیص داد. در این آزمایش اگر عدد بدست آمده از تراکم استخوان بین منفی یک تا منفی دو باشد یعنی احتمال بروز پوکی استخوان در آینده بسیار زیاد است و به عبارتی در مرحله پیش از بیماری قرار دارد. و اگر این عدد منفی  2/5 باشد یعنی فرد دچار پوکی استخوان است. علائم پوکی استخوان و روشهای پیشگیری از آن را در ادامه می خوانید.

علائم پوکی استخوان

در مراحل خفیف, این بیماری بدون علائم بوده و در مراحل پیش رونده با علائمی نظیر درد در استخوانها, کمر درد و احساس ضعف و خستگی بروز می کند, همچنین بیشترین شکستگی هایی در مچ دست یا ران, لگن و ستون فقرات از علائم پوکی استخوان است. در این بیماری استخوان خیلی ضعیف شده و با کوچکترین ضربه یا فشار ممکن است آسیب دیده و بشکند, خطرناکترین نوع شکستگی استخوان در لگن اتفاق می افتد, ممکن است حتی بدون ضربه خوردن این شکستگی به وجود آید و منجر به مرگ فرد شود. همچنین گودی کمر که به صورت غیر طبیعی و یکباره بوجود آید نشانه ای از پوکی در استخوان است, در این حالت چون مهره های ستون فقرات برای حفظ استحکام و یکپارچگی استخوانها تلاش می کنند باعث ضعف در ستون فقرات و بروز گودی کمر می شود. قوز کمر یکی دیگر از مشکلاتی است که باید به آن توجه داشت, قوز کمر در افراد میانسال عمدتا بعد از پوکی استخوان رخ داده و جزو عوامل تشدید کننده است. قوز کمر با کوتاه شدن قد ارتباط دارد و باعث تراکم حجم کم استخوان می شود.

دلایل پوکی استخوان

عوامل متعددی در بوجود آمدن پوکی استخوان نقش دارند از جمله کمبود ویتامین D بدن, کمبود کلسیم و بعضی از بیماری های نظیر نرمی استخوان که این بیماری را تشدید می کنند. همچنین تغذیه نامناسب فرد و عدم استفاده از لبنیات و مصرف سیگار و مشروبات الکلی می تواند سهم زیادی در مبتلا شدن افراد میانسال به پوک شدن استخوان داشته باشد. گفتنی است این بیماری در زنان خصوصا بعد از سن یائسگی شایعتر است همچنین زنان آسیایی بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. افرادی که پوست سفید دارند در آنها احتمال پوکی استخوان بیشتر است و افرادی که جثه کوچکتر یا قد کوتاه دارند بیشتر در معرض این بیماری هستند زیرا حجم استخوانهای آنها کمتر است.

عوامل تاثیر گذار در بروز این بیماری

مشکلات غده تیروئید در بدن ممکن است روی پوکی استخوان و شدت آن تاثیر بگذارد. پرکاری تیروئید سبب تحلیل استخوانها شده و زمینه را برای پوک شدن استخوان فراهم می کند. در صورت داشتن مشکلات تیروئیدی حتی کم کاری تیروئید به متخصص مراجعه کرده تا با داروهای مناسب مشکل تیروئیدی رفع یا کنترل شود.

از دیگر مواردی که ممکن است باعث بروز علائم پوکی استخوان شود, نوع سبک زندگی است. افرادی که ساعات زیادی را پشت میز کارشان می گذرانند احتمال بروز این بیماری در آنان بیشتر است. توصیه اکید این است که از نشستن طولانی مدت روی صندلی خود داری کنید و بعد از هر یک ساعت استراحت کوتاهی داشته باشید و قدم بزنید. در طی روز ورزش را فراموش نکنید. اگر مشکلی در ستون فقرات از جمله گودی یا قوز کمر دارید حتما برای رفع آن با حرکات اصلاحی تلاش کنید.

جالب است بدانید که پوکی استخوان جزو بیماری های وراثتی است. البته این گفته قطعی نیست ولی با توجه به سبک زندگی مشترک و نوع تغذیه مشابه افراد خانواده احتمال بروز آن در افراد خانواده بیشتر است. به عنوان مثال کسانی که پدر یا مادر مبتلا به پوکی استخوان دارند احتمال بروز این بیماری در آنان بیشتر است. بنابراین این افراد با شیوه درست زندگی از جمله رعایت رژیم غذایی سالم و محافظت از استخوانها و ستون فقرات می توانند تا حدی شانس بروز نشانه های پوکی استخوان را کم کنند.

رژیم غذایی

افرادی که لبنیات در برنامه غذایی آنها کمتر است, بیشتر در معرض آسیب هستند. کلسیم نقش تعیین کننده ایی در حفظ استحکام استخوانها دارد و کمبود آن به مرور زمان باعث نرمی و پوکی استخوان می شود. جالب است بدانید که بی اشتهایی باعث بروز خطر ابتلا به این بیماری خصوصا در زنان می شود. علاوه بر اینها کمبود ویتامین دی نقش مهمی در بروز مشکلات استخوانی دارد. ویتامین دی علاوه بر حفظ سیستم ایمنی بدن, در استحکام استخوانها نقش ویژه ایی دارد.

نقش هورمون های جنسی

کم یا زیاد بودن هورمونهای جنسی می تواند در سلامت استخوانها تاثیر بگذارد. کم بودن سطح هورمون های جنسی سبب تحلیل رفتن استخوان ها و بروز علائم پوکی استخوان می شود. گفتنی است زیاد بودن ترشح این هورمونها هم در بدن زنان یا مردان ممکن است باعث مشکلات استخوانی خصوصا در سنین میانسالی شود. به طور مثال زنان بعد از یائسگی به دلیل تغییر ترشح سطح هورمونها بیشتر در معرض خطر هستند و یا کسانی که دچار سرطان پروستات می شوند که در طی آن ترشح هورمونهای جنسی شان دستخوش تغییر می شود, احتمال بروز علائم پوکی استخوان در آنان بیشتر است.

عوارض پوکی استخوان

از عوارض شایع پوکی استخوان ها، ایجاد شکستی در استخوان ها به خصوص در قسمت لگن و ستون فقرات می باشد. شکستگی های که در ناحیه لگن در اثر افتادن اتفاق می افتد بسیار خطرناک و جدی می باشند و در صورت آسیب به دلیل ضعف و ناتوانی می تواند خطر مرگ را در سال اول شکستگی استخوان لگن افزایش دهد. شکستگی در ناحیه ستون فقرات نیز در برخی موارد ممکن است بدون افتادن و یا حادثه ای دیگری اتفاق بیفتد. بنابراین مهره های ستون فقرات می توانند در اندازه خرد شدن ضعیف گردند و در نهایت این امر منجر به تغییر شکل ستون فقرات، کاهش درد در کمر، کوتاه شدن قد و خمیده شدن بدن به طرف جلو گردد.

درمان پوکی استخوان

برای درمان این بیماری در هر سنی می توانید اقدام نمایید و هیچ گاه دیر نیست، البته باید گفت که تاکنون درمانی جهت ترمیم استخوان ها به شکل اولیه وجود ندارد اما می توان با مراقبت از بروز و ایجاد شکستگی جلوگیری کرد. در نتیجه بهترین اقدام برای در امان ماندن از این بیماری، جلوگیری از پوکی استخوان می باشد که با توصیه پزشک از داروهای تجویز شده برای پیشگیری از پوکی استخوان ها استفاده کرد.

علاوه بر مصرف داروهای پیشرفته، روش درمانی مناسب برای پیشگیری از بروز این بیماری انجام تحرکات کافی و ورزش کردن و مصرف انواع لبنیات و مواد کلسیم دار می باشد که با به کار بستن این موارد و برخی توصیه های زیر می توان به محافظت و استحکام استخوان ها کمک کرد. این توصیه ها به شکل موردی به صورت زیر می باشند:

1- تحرک پذیر بودن و انجام فعالیت های ورزشی مناسب

2- مصرف مواد غذایی سالم به ویژه استفاده از غذاهای کلسیم دار و دارای ویتامین D

3- وزن ایده آل برای حفظ سلامت بدن

4- پرهیز از سیگار کشیدن

5- انجام تست غربالگری پوکی استخوان در افراد 65 سال به بالا(بین کاهش تراکم استخوان ها و افسردگی ارتباط مستقیمی وجود دارد)

6- انجام تست BMD برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی

7- نوشیدن چای طبیعی جهت استحکام استخوان ها

همانگونه که در این مطلب با نشانه های پوکی استخوان و اطلاعات مرتبط با این بیماری آشنا شدید می توانید با مراجعه به قسمت بیماری ها با انواع بیماری ها و روش های درمانی آن ها بیشترها آشنا شوید.