برترین‌ها: شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دائما احساس خستگی کنید. خستگی مزمن یک عارضه شایع است که فرد توان فیزیکی یا ذهنی انجام کارهای روزمره را ندارد و میزان احساس خستگی به شدت بیماری فرد بستگی دارد. گاهی اوقات فرد از دلیل احساس خستگی خود آگاه است؛ اما در برخی مواقع علت این احساس دائمی مشخص نیست. امروز در این مطلب، قصد داریم به احساس خستگی دائمی، دلایل و درمان آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
دلایل احساس خستگی دائمی
اگرچه طیف وسیعی از علل مختلف و نادر برای این بیماری ذکر شده که بسیاری از آنها موضوع بحث ما نیستند مثل بیماری‌های بافت همبند و سیستم ایمنی یا روماتیسم، سرطان‌ها و …، اما در اکثر موارد، خستگی مزمن به عوامل دیگری مربوط است:
کم خونی
کم خونی یک بیماری است که با کاهش میزان گلبول قرمز خون در بدن همراه است، گلبول‌های قرمز مسئولیت حمل اکسیژن به سلول‌های بدن را به عهده دارند و اغلب هنگامی که فرآیند اکسیژناسیون به بافت‌ها و مغز دچار اختلال می‌شود و فرد احساس خستگی و ضعف از لحاظ جسمی و ذهنی می‌کند.
علاوه بر خستگی، بیمار می‌تواند علائمی مانند ضربان قلب بالا در حال استراحت و ریزش موی سر و شکنندگی ناخن‌ها را نیز تجربه کند.
اختلالات غده تیروئید
هیپو تیروئیدی Hypothyroidism یا کم‌کاری غده تیروئید از بیماری‌های غدد درون‌ریز شایع است و زمانی رخ می‌دهد که تیروئید هورمون‌های کافی برای تنظیم متابولیسم بدن تولید نکند.
کم‌کاری غده تیروئید یکی از شایع‌ترین علل خستگی است و باعث می‌شود که حتی هنگام استراحت احساس ضعف و ناتوانی کنید. هیپو تیروئیدی یکی از عللی است که باعث می‌شود فرد با کمترین فعالیتی خسته می‌شوند و بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید حتی در زمان استراحت از خستگی مزمن رنج می‌برد.
سبک زندگی کم تحرک
افراد تصور می‌کنند هنگام احساس خستگی، نشستن تنها راه‌حل برای رفع این مشکل است. اما بلند شدن و حرکت داشتن بهترین اقدام برای بر طرف کردن احساس خستگی و کسب انرژی از دست رفته است.
دیابت
دیابت ناشی از بالا رفتن بیش از حد گلوکز خون است و به دلیل نبود انسولین یا مقاومت بدن در برابر مصرف آن به وجود می‌آید. یک بیمار مبتلا به دیابت، علاوه بر خستگی مداوم، علائم دیگری، چون احساس تشنگی، کاهش وزن ناگهانی، تکرر ادرار و احساس ضعف در پا‌ها همراه است.
نارسایی قلبی
نارسایی قلب زمانی اتفاق می‌افتد که قلب توانایی خود را برای پمپ خون کافی به سایر قسمت‌های بدن را از دست می‌دهد و از آنجا که گردش خون را مختل می‌کند، اکسیژن سازی سلولی کاهش می‌یابد، بنابراین این عامل باعث می‌شود فرد احساس ضعف و خستگی کند.
در مراحل اولیه، بیمار هنگام انجام فعالیت‌های متوسط احساس خستگی می‌کند. با این حال، با گذشت زمان، خستگی مزمن سراغ فرد می‌آید و با کمترین فعالیت فردی احساس خستگی می‌کند.
خستگی ناشی از نارسایی قلبی اغلب همراه با تورم اندام ها، تنگی نفس هنگام انجام فعالیت‌های بدنی یا در حالت استراحت، فشار خون بالا، مشکلات گردش خون، احساس سنگینی در پا‌ها و احساس فشار در قفسه سینه همراه است.
اختلالات خواب
در افراد مبتلا به اختلالات خواب از جمله بدخوابی و بی خوابی، فرد احساس خستگی فیزیکی می‌کند و برای حفظ تمرکز و فعالیت ذهنی با مشکل مواجه می‌شود. خوابیدن حداقل 7 ساعت در روز برای تقویت انرژی بدن ضروری است واگر چند شب کم بخوابید، ممکن است احساس خستگی مزمن را تجربه کنید. همچنین ممکن است علائمی، چون خواب آلودگی در طول روز، آپنه خواب و خواب ماندن در ساعت صبح را تجربه کنید.
افسردگی
افسردگی یک بیماری روانی است و علائم اصلی آن تغییر ناگهانی در خلق و خو است و بیمارانی که از افسردگی رنج می‌برند غمناک هستند و اعتماد به نفس پایینی دارند.
نادیده گرفتن افسردگی می‌تواند آن عواقب جسمی، روحی و عاطفی به دنبال داشته باشد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است علاوه بر خستگی مزمن، احساس دلسردی، عزت نفس پایین، احساس غم، استرس و اضطراب وانزوای اجتماعی را تجربه کنند.
کمبود آب بدن
کمبود آب بدن زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات بدن (به‌خصوص آب و الکترولیت‌ها) بیش از حد دفع شوند یا به میزان مورد نیاز آب وارد بدن فرد نشود. زمانی که احساس تشنگی می‌کنید، بدنتان دچار کمبود آب شده‌است. همین موضوع می‌تواند باعث ایجاد حس خستگی در فرد شود.
استرس
عوامل بسیاری موجب استرس در فرد می‌شوند. نوع شغل، مشکلات مالی و خانوادگی برخی از این فاکتور‌های تاثیرگذار به حساب می‌آیند و استرس بیش از حد به احساس خستگی روانی و جسمی منجر شده است.
رژیم غذایی نامناسب
آسان‌ترین راه برای رفع احساس خستگی تنظیم کردن نوع رژیم غذایی است. مصرف خوراکی‌های سالم و مناسب می‌تواند در نوع احساسی که فرد دارد تاثیر بگذارد. کارشناسان توصیه می‌کنند برای بهبود وضعیت سلامت و تأمین تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن ضروری است فرد از تمامی پنج گروه غذایی میوه‌ها، سبزیجات، غلات، پروتئین و لبنیات مصرف کند.
به‌غیر مواردی که نام بردیم، احساس خستگی می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد مانند:
1. یبوست
2. کمبود ریز‌مغذی‌ها در رژیم غذایی مانند کلسیم، ویتامین‌ها و…
3. غلظت خون از جمله بالا بودن چربی خون و ...
4. عفونت‌های مزمن مثل سینوزیت، عفونت‌های رحمی و…
5. غذا‌هایی با طبع سرد یا دارای رطوبت زیاد
6. افزایش میزان بلغم در بدن
7. مسمومیت‌های مزمن و به‌ویژه مسمومیت با سرب که این روز‌ها بسیار شایع است.
8. کمبود ویتامین D
راه‌کارهای رفع احساس خستگی دائمی
برای رفع احساس خستگی باید ابتدا دلیل آن را پیدا کنید و بعد به برطرف کردن مشکلتان اقدام کنید. برای مثال ورزش کنید، تیروئیدتان را کنترل کنید، رژیم غذایی سالم داشته باشید، کم تحرک نباشید، استرس خود را کاهش دهید، افسردگی را درمان کنید.
علاوه بر راهکارهایی که گفتیم، خوشبختانه استفاده از مواد غذایی طبیعی انرژی‌زا روند خستگی را می‌تواند معکوس کند. خبرگزاری ایرنا خوراکی‌هایی را معرفی کرده که با خوردن آنها می‌توان به احساس خستگی خود غلبه کنید. با این حال اگر تصور می‌کنید که این احساس خستگی دائمی، مزمن و بیش از حد است به پزشک مراجعه کنید.
مخلوط آب و لیمو
این نوشیدنی برای سلول‌ها به منظور تولید انرژی لازم است. در واقع نوشیدن آب یکی از بهترین راه‌ها برای داشتن روزی پرانرژی است. نتایج یک تحقیق در سال 2012 نشان می‌دهد زنانی که دچار اندکی کم آبی بوده اند بیشتر از سایرین احساس خستگی مفرط می‌کرده اند.
خشکبار
بادام، فندق و بادام زمینی سرشار از منیزیم هستند، عنصری که نقش کلیدی در تبدیل قند به انرژی دارد. همچنین آنها سرشار از فیبر هستند. فیبر قندخون را متعادل نگاه می‌دارد و باعث می‌شود دیرتر احساس گرسنگی کنید.
شکلات تلخ
خوردن شکلات تلخ پس از ناهار می‌تواند جایگزین یک دسر خوب باشد. شکلات حاوی ماده‌ای به نام تئوبرومین است که نقشی مشابه کافئین در قهوه داشته و به بهبود وضعیت انرژی در شما کمک می‌کند.
ویتامین C
پژوهش‌های جدید نشان داده است که کمبود ویتامین C باعث خستگی می‌شود. این ویتامین برای سلامت غدد فوق کلیوی لازم است. این غدد از احساس خستگی ناشی از استرس پیشگیری می‌کنند. ویتامین سی همچنین از ابتلا به عفونت‌ها پیشگیری کرده و باعث جذب بهتر آهن می‌شود.
مارچوبه
این سبزی خوشرنگ حاوی ویتامین ب است و مقادیر زیادی فیبر است که منجر به متعادل نگاه داشتن قندخون می‌شود. ویتامین ب کربوهیدرات‌های دریافتی بدن را تبدیل به انرژی می‌کند.
هل سبز
مصرف هل موجب افزایش انرژی شما شده و گردش خون را بهبود می‌بخشد.
نان سبوس دار
کربوهیدرات 60 درصد انرژی مورد نیاز بدن شما را تامین می‌کند. غلات سبوس دار حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده و سرشار از ویتامین و مواد معدنی هستند. خوردن غلات سبوس دار از افزایش ناگهانی قند خون در شما جلوگیری می‌کند.
