تابستان 93بود. دو تولهپلنگ نر و ماده حداکثر دو ماهه، پشت در اداره محیطزیست شهرستان کردکوی استان گلستان پیدا شدند. این دو پلنگ هیرکان و ورکان نام گرفتند و با حساسیت و مراقبت بزرگ شدند.
به گزارش ، جهان صنعت نوشت: بالاخره شهریور سال 95 هیرکان که در شرایط بهتری نسبت به ورکان بهسر میبرد، به این امید که بتواند به زندگی در حیات وحش بازگردد، در پارک ملی گلستان رها شد. تا اینکه هفته گذشته پس از یک سال و اندی اسماعیل مهاجر، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان گلستان رسما اعلام کرد هیرکان کشته شده است.
با رسمی شدن خبر مرگ هیرکان، این شائبه مطرح شد که در حقیقت او 35 روز پس از رهاسازی کشته شده و نزدیک به یک سال است که مرگش توسط سازمان حفاظت محیطزیست استان گلستان پنهان شده است. عجیبتر آنکه عنوان میشود برای پنهان نگه داشتن مرگ هیرکان، قلاده پلنگ یک سال توسط محیطبانان در منطقه چرخانده شده است!
مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست ، در واکنش به کشته شدن و پنهانکاری احتمالی در مورد مرگ هیرکان، گفت: سازمان محیطزیست اعلام کرده مسامحهای در کار نیست و اگر مشخص شود مرگ پلنگ هیرکان مخفی شده، به شدت با مسببان آن برخورد شده و اطلاعات بهصورت شفاف در اختیار همه قرار خواهد گرفت.
محمد درویش ادامه داد: در همین زمینه خانم ابتکار به مدیریت سازمان بازرسی و حراست سازمان محیطزیست دستور مستقیم داده است تا تمام اطلاعات را مورد سنجش و بررسی قرار دهند و مشخص شود پلنگ هیرکان چه زمانی کشته شده و این مساله به چند ماه پیش بازمیگردد یا اخیرا رخ داده است؟
او با اشاره به ادعاها و اتهامات موجود تصریح کرد: ادعا میکنند پلنگ هیرکان فقط 35 روز زنده بوده و پس از آن کشته شده است و محیطبانان قلاده را در سطح
منطقه میگرداندند.
اگر این مساله ثابت شود، سازمان محیطزیست بیشک با مسببان آن به صورت جدی برخورد خواهد کرد و هیچ مماشاتی در کار نخواهد بود. با این حال هنوز بررسیها در بازرسی و حراست سازمان ادامه دارد و به جمعبندی نرسیدهایم.
این فعال محیطزیست ادامه داد: هنوز نمیتوان با قاطعیت اعلام کرد که مرگ پلنگ هیرکان عمدی بوده یا فقط برخی سعی دارند از آن سوءاستفاده کنند.
مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست در پاسخ به این سوال که آیا در رهاسازی پلنگ هیرکان اهمالی صورت گرفته است یا خیر، گفت: پلنگ هیرکان باید پیش از رها شدن در یک محوطه بزرگ و محصور در طبیعت با وسعتی نزدیک به چندین هکتار رها میشد تا آرامآرام رمز و راز زندگی در طبیعت را میآموخت. اما از آنجا که اداره کل محیطزیست استان گلستان توانایی و سازمان محیطزیست بضاعت کافی نداشتند، دو گزینه بیشتر در دسترس نبود.
درویش ادامه داد: در حالت اول باید پلنگها را به باغ وحش میسپردیم و در حالت دوم باید او را در طبیعت رها میکردیم تا زمان باقی مانده عمر خود را در طبیعت سپری کند. اما باتوجه به تجربههای بدی که در زمینه سپردن حیوانات به باغ وحش وجود دارد، مدیرکل محیطزیست گلستان ترجیح داد پلنگها را در طبیعت رها کند. این مساله اشکال اساسی نیست؛ اشکال اینجاست که این شبهه وجود دارد که پلنگ فقط 35 روز زنده مانده و اداره محیطزیست گلستان مساله را پنهان کرده است که اگر این مساله ثابت شود، خطرناک است و هیچگونه اغماضی با خاطیان نخواهد شد.
واکنش ابتکار به ابهامات مرگ پلنگ هیرکان
بر این اساس معصومه ابتکار در این زمینه واکنش نشان داد و با تاکید بر شناسایی مقصر این اتفاق گفت: با جدیت پیگیری میکنیم و هیچ قصدی برای پنهانکاری نداریم.
به گزارش ایسنا، در تابستان سال 93 دو توله پلنگ نر و ماده داخل کارتن پشت در محیطزیست شهرستان کردکوی استان گلستان گذاشته شدند. کسی نمیدانست چه کسی و از کجا این دو قلاده پلنگ را به آنجا منتقل کرده است. این دو پلنگ هیرکان و ورکان نام گرفتند و در زمان پیدا شدن حداکثر دو ماهه بودند. آنها بدون مادر اما با حساسیتها و مراقبتهای بسیار بزرگ شدند و در نهایت تصمیم گرفته شد مقدمات رهاسازی آن دو در طبیعت فراهم شود. در ابتدای شهریور سال 95 هیرکان (پلنگ ماده) که دارای شرایط بهتری نسبت به ورکان بود در پارک ملی گلستان آزاد شد اما کمتر از یکسال خبر مرگ این پلنگ منتشر شد. این خبر را اسماعیل مهاجر، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان گلستان نیز روز چهارشنبه 10خرداد تایید کرد و گفت: هماکنون هیرکان کشته شده است. علت مرگ این حیوان از دو حالت خارج نیست؛ یا بعد از رهاسازی توسط شکارچیان انسانی کشته شده یا در جنگ بر سر قلمرو با حیوانات دیگر.
وی در جریان نشست خبری با اشاره به رهاسازی هیرکان اظهار کرد: رهاسازی در کشور برای اولین بار اتفاق افتاد و تجربه اول محیطزیست کشورمان بود. مهاجر در مورد نحوه نگهداری هیرکان و ورکان گفت: در همان زمان درخصوص نگهداری آنها با متخصصان داخلی و خارجی مشورت شد و پروفسور آدرین و دکتر لنیهارد از طرف سازمانهای بینالمللی معرفی شدند و در مورد نحوه نگهداری و تغذیه به کارشناسان محیطزیست ما آموزش دادند. این آموزشها به گونهای بود که این پلنگها تا حد امکان به صورت وحشی نگهداری شوند و از تماس انسانی جلوگیری شود. معصومه ابتکار در این زمینه تاکید کرد: در مورد مرگ هیرکان هنوز نمیتوانیم نظر قطعی اعلام کنیم. اگر پنهانکاری صورت گرفته باشد، تخلف است و پیگیری میشود. ابعاد این موضوع باید بهطور کامل روشن شود. به همین علت بخشهای مختلف سازمان حفاظت محیطزیست به ویژه بازرسی و حراست به این موضوع پرداختهاند و در حال بررسی آن هستند. باید زمان بدهیم تا بخش بازرسی بتواند گزارش کاملی ارائه دهد.
رییس سازمان حفاظت محیطزیست در ادامه گفت: اگر محرز شود که پنهانکاری صورت گرفته و تخلف شده، حتما برخورد میشود. بررسیهای سازمان حفاظت محیطزیست برای شناسایی مقصر است. دسترسی آزاد به اطلاعات و صداقت برای ما اصل است و همه ما تعجب کردیم که چنین مسالهای مطرح شده، بنابراین آن را با جدیت پیگیری میکنیم و هیچ قصدی برای پنهانکاری نداریم و اطلاعرسانی نیز در این زمینه خواهد شد.
او که در زمان رهاسازی هیرکان در شهریور 95 گفته بود در این سازمان اصل بر این است که این گونهها به طبیعت بازگردند ولو اینکه درصد زنده ماندن آنها کم باشد، معتقد است: آنچه اهمیت دارد آن است که رهاسازی پلنگ یک آزمون در حوزه حیات وحش بوده که روی هیرکان انجام شده و اگر 35 روز هم زنده مانده باشد، به لحاظ تحقیقاتی کار ارزشمندی است البته اگر این عدد درست باشد.
ابتکار با بیان اینکه هنوز مدت زمان حیات هیرکان در طبیعت مشخص نیست، میگوید: مدیرکل محیطزیست گلستان اظهار نظر دقیق دراین باره را به نظر شرکت آلمانی که کار تحقیقات را هدایت میکرد، موکول کرده است تا ارزیابی درستی در این زمینه ارائه شود.
وی تاکید میکند: اگر حتی حداقل زمان را برای زنده ماندن هیرکان در طبیعت در نظر بگیریم، میدانیم که این رهاسازی نوعی آزمون بوده و نفس آن ارزشمند است که بدانیم حیوانی که در اسارت بزرگ شده چقدر میتواند در طبیعت دوام آورد؟ شاید بتوان آسیبشناسی انجام داد و دلیل اینکه نتوانسته بیشتر از این در طبیعت دوام آورد را کشف و بررسی کرد تا بدانیم برای رهاسازی حیوان باید چه دقتها و حساسیتهایی در نظر گرفته شود.
باید منتظر ماند و دید با اظهارات مسوولان سازمان حفاظت محیطزیست زمان دقیق مرگ هیرکان چه زمانی اعلام میشود و علت مرگ چه بوده و قطعا سازمان باید مقصر را به رسانهها معرفی کند تا این نخستین تجربه رهاسازی حیوان از سوی سازمان در طبیعت به درستی بررسی شده و مشخص شود ایرادات این طرح چه بوده که چنین اتفاقی در سکوت خبری رخ داده و تاکنون اطلاعرسانی نشده و آیا خود سازمان هم از این مساله بیاطلاع بوده است؟