جهش بزرگ روبات‏‌ها در سال ۲۰۲۲

تجزیه و تحلیل‌‌های جدید نشانگر رشد بازار روبات‌‌ها به‌ویژه حوزه روبات‌‌های لجستیک است. بر اساس گزارش دیتابریج نرخ رشد مرکب سالانه بازار روبات‌‌های لجستیک بین سال‌های 2021 تا 2028 بالغ بر 24 درصد خواهد بود. پیش‌‌بینی می‌شود بازار روبات‌‌های لجستیک تا سال 2028 بین 32 تا 33 میلیارد دلار باشد.

حوزه‌های دیگر روباتیک هم با پیش‌بینی‌‌های رشد قابل توجهی روبه‌رو شده‌‌اند. بر اساس گزارش Reportlinker ارزش بازار روبات‌‌های جنگی از 8/ 16 میلیارد دلار در سال 2021 به 8/ 18 میلیارد دلار در سال 2022 می‌رسد. بر اساس این گزارش ارزش بازار روبات‌‌های جنگی تا سال 2026 به بیش از 26 میلیارد دلار خواهد رسید. اینها تنها دو نمونه از فرصت‌‌های بازار روبات‌‌ها طی چند سال آینده هستند اما به نظر می‌‌رسد روبات‌‌ها به تدریج در حال انطباق با صنایع مختلف هستند که همین نشانگر رشد آنها به‌ویژه در فضای بعد از پاندمی است.

بر اساس ترندهایی که از حوزه روباتیک در سال 2022 منتشر شده احتمالا در سال جاری شاهد توسعه روبات‌‌ها در حوزه‌هایی چون لجستیک، ساخت و ساز، کشاورزی و اتوماسیون خواهیم بود.

همچنین پیش‌بینی‌‌های جهانی حاکی است امسال شاهد ظهور روبات‌‌هایی خواهیم بود که استفاده از آنها ساده‌‌تر و کارکردن با آنها نیازمند تخصص کمتری است.

از تحسین تا ترس از روبات‌‌ها

شاید بتوان گفت روبات‌‌ها تنها محصولات ساخته دست بشر هستند که همزمان حس تحسین و هیبت و ترس را در ما تحریک می‌کنند. گرچه مقصود ما از ساخت آنها زندگی آسان‌‌تر و ایمن‌‌تر است، اما به سختی می‌توانیم به روبات‌‌ها اعتماد کنیم. آنها را به شکل خودمان می‌سازیم، اما می‌‌ترسیم که جای ما را بگیرند. با این حال، این ترس نمی‌تواند مانع مسیر پررونق صنعت روباتیک باشد. امروزه روبات‌‌ها به‌‌اندازه‌‌ای باهوش و از نظر فیزیکی توانا شده‌‌اند که بتوانند از کارخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها بیرون بیایند، راه بروند و حتی در میان ما زندگی کنند. قدرت و پیشرفت در علم روباتیک باعث شده بسیاری از مردم نگران جایگزینی روبات‌‌ها و از دست دادن کار خود هستند. اما نگرانی درباره بیکاری گسترده، بی‌‌اساس است. ممکن است در آینده‌‌ای نزدیک بیشتر در کنار یک روبات کار کنید و با آن دوست شوید تا اینکه یک روبات جایگزین شما شود. نخستین بار واژه روبات در سال 1920 در نمایشنامه کارل کاپک (R.U.R) یا روبات‌‌های جهانی Rossum ظاهر شد. آنها خدمتکارانی مصنوعی بودند که برای کار اجباری از کشور چک فرستاده شدند. در بیشتر تاریخ، روبات‌‌ها به عنوان دستگاه‌های مکانیکی گنگ و بی‌‌ظرافت شناخته می‌شدند.

با این حال، همه‌چیز در حال تغییر است. امروزه روبات‌‌ها از نوآوری‌‌های پیشرفته در گوشی‌‌های هوشمند بهره‌‌مند شده‌‌اند و دوربین‌‌ها و حسگرهای ارزان‌‌قیمت، ارتباطات بی‌‌سیم و تراشه‌های کامپیوتری قدرتمند و کوچک‌تر را به ارمغان آورده‌‌اند. پیشرفت‌های اخیر در یادگیری ماشینی، نرم‌‌افزاری را به وجود آورده تا روبات‌‌ها را بهتر از محیط اطراف خود آگاه کند و آنها را برای تصمیم‌گیری عاقلانه‌‌تر مجهز کند. امروزه نه‌تنها کارکرد روبات‌‌ها در محیط‌‌های صنعتی محدود نمی‌شود بلکه در سال‌های آتی به‌طور فزاینده‌‌ای در سوپرمارکت‌‌ها، کلینیک‌‌ها، مراقبت‌های اجتماعی و موارد دیگر در کنار انسان‌‌ها مشغول به فعالیت خواهند بود.

اگرچه پیش از همه‌‌گیری کووید-19، بسیاری از صنایع با کمبود نیروی کار مواجه شدند و تعدادی از مردم به ویژه در آمریکا کار خود را ترک کرده بودند، اما در همین دوران، به لطف رونق تجارت الکترونیک، تقاضا برای کارگران به ویژه انبارداری بسیار سریع‌تر از آنچه انتظار می‌‌رفت، افزایش یافت. امروزه وجود روبات‌‌ها در عرصه جهانی ضروری حس می‌شود. آنها اقلام را در قفسه‌ها می‌‌چینند و به انسان‌‌ها در بسته‌‌بندی جعبه‌ها به‌طور فزاینده کمک می‌کنند و حتی به آرامی ‌‌در برخی از پیاده‌‌روها حرکت کرده و کالا یا غذا را به‌طور مستقیم به خانه‌های مردم تحویل می‌دهند. در دنیای ویران شده از بیماری همه‌‌گیر، روبات‌‌ها قادرند از افراد مسنی که باید از آنها مراقبت شود، حراست کنند.

نگرانی عمومی از توسعه روبات‌ها

با این حال بسیاری از مردم می‌‌ترسند که روبات‌‌ها مشاغل را از بین ببرند. اما شاید این ترس به دلیل نشر مقاله‌‌ای بود که در سال 2013 توسط اقتصاددانان دانشگاه آکسفورد به‌طور گسترده اشتباه تفسیر شد. در این مقاله ذکر شده بود که بالغ بر 47 درصد مشاغل آمریکایی در خطر خودکار شدن قرار دارند. در حقیقت نگرانی درباره بیکاری گسترده، بیش از حد است. شواهد نشان می‌دهد که روبات‌‌ها، شاید مخل‌کننده باشند اما در نهایت برای بازار کار مفید هستند. به عنوان مثال ژاپن و کره‌‌جنوبی با داشتن بالاترین نفوذ روبات، نیروی کار بسیار قوی دارند. مطالعه دانشگاه ییل که تولیدات ژاپنی را بین سال‌های 1978 تا 2017 مورد بررسی قرار داده است، نشان از افزایش یک واحد روبات به ازای هر هزار کارگر و افزایش اشتغال یک شرکت به میزان 2/ 2 درصد دارد. در همین راستا، تحقیقات بانک کره نشان داد روبات‌‌سازی با وجود انتقال مشاغل از تولید به بخش‌های دیگر، باعث کاهش مشاغل نشده است. در مطالعه‌‌ای دیگر محققان موسسه فناوری ماساچوست و دیگر همکارانش، به بررسی شرکت‌‌های فنلاندی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که استفاده از روبات‌‌های با فناوری‌‌های پیشرفته، منجر به افزایش استخدام می‌شود. بنابراین داشتن روبات‌‌های بیشتر برای افزایش بهره‌‌وری، اتفاق خوبی خواهد بود.

با همه اینها، راهپیمایی روبات‌‌ها تغییرات بزرگی را در محل کار به ارمغان خواهد آورد و مهارت‌‌ها و شرکت‌‌ها نیز تغییر خواهند داد. اما این فاجعه‌‌ای نیست که بسیاری از آن می‌‌ترسند. یکی از مثال‌‌های فرضی «اتوماسیون بد» صندوق‌های سلف سرویس در سوپرمارکت‌‌ها است، زیرا به راحتی روبات‌‌ها جایگزین انسان‌‌ها می‌شوند. از طرفی کارکنان صندوق‌‌دار که برای کمک به مشتریان در انتخاب اقلام آموزش می‌‌بینند، ممکن است متوجه شوند که توانایی برخورد با افراد نیازمند بیشتر از کشیدن بارکد در مقابل لیزر در کل روز است و این کار از توان روبات‌‌ها خارج است. با وجود اینکه روبات‌‌ها وضعیت کلی جامعه را بهتر می‌کنند اما به‌طور اجتناب‌ناپذیری، برخی از مردم در مسیر شکست قرار خواهند گرفت. درسی که از جهانی‌‌سازی آزادانه دهه‌های 1990 و 2000 می‌توان گرفت، این است که زمانی که رشد تجارت بسیار سودمند باشد، واکنش‌‌های سیاسی را به ارمغان می‌‌آورد، چراکه بازنده‌ها احساس عقب‌ماندگی می‌کنند. با تغییر مشاغل، کارگران باید در کسب مهارت‌‌های جدید، از جمله نحوه کار و مدیریت روبات‌‌هایی که به‌طور فزاینده‌‌ای همکارشان می‌شوند، آموزش ببینند.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که دستاوردهای بالقوه انقلاب روبات‌‌ها بسیار زیاد است. در داستان Karel Capek نویسنده چک که اولین بار در نمایشنامه‌‌ای اصطلاح «‌روبات» را ابداع کرد، روبات‌‌ها علیه اربابان انسانی خود شورش می‌کنند و باعث بیکاری گسترده و بدتر از آن می‌شوند. با این حال روبات‌‌های واقعی جهان با طنز Capek مطابقت ندارد و دلیلی وجود ندارد که آینده را این‌گونه تصور کنیم.