بـه قـلـم : اعظم حاجی یوسفی
تهیه و تنظیم : معصومه موسائی
تحریریه زندگی آنلاین : گاهی خانواده‌های دارای بیمار مبتلا به آلزایمر بیان می‌کنند که مدام بیمارشان آن‌ها را از اتاقی به اتاق دیگر دنبال می‌کند و در صورتی که آن‌ها از نظر بیمار دور شوند مضطرب شده و یا اینکه هر زمان مراقب می‌خواهد استراحت کند یا به انجام کاری مشغول شود، دائماً مانع می‌شود. این مسئله بسیار ناراحت کننده است اما در صورتی که ما در نظر داشته باشیم که دنیای فردی که به طور پیوسته فراموش می‌کند چقدر عجیب و ناراحت‌کننده است می‌توانیم علت این رفتار را درک کنیم.
به عنوان مثال؛ زمانی که شما به دستشویی می‌روید بیماری که ذهنش آسیب دیده نمی‌تواند در خاطر داشته باشد که شما برمی‌گردید، این امکان وجود دارد که بیمار فکر کند شما ناپدید شده‌اید. بسیار مهم است که شما سعی کنید چنین رفتارهای آزاردهنده‌ای باعث ضعیف شدن روحیه‌تان نگردد.
بیشتربخوانید:
شکایت و اهانت توسط بیمار
گاهی اوقات بیماران دارای دمانس برخلاف مراقبت‌ها و تمام تلاش‌های مهربانانه شما به طور مرتب شکایت می‌کنند. به عنوان مثال؛ ممکن است به شما بگویند «تو سنگدل و بی‌رحم هستی» «وسایل من را دزدیده‌ای» «تو رو دوست ندارم» و.... در این شرایط امکان دارد شما آزرده خاطر و یا عصبانی شوید بنابراین بهتر است با آن‌ها به بحث نپرداخته و واکنشی نشان ندهید.
تجربه بعضی از خانواده‌های دارای بیماران مبتلا این است که بی‌توجهی به بسیاری از این شکایت‌ها یا انحراف حواس بیمار، بسیار مفید خواهد بود. برخی از خانواده‌ها می‌گویند در این‌گونه شرایط با بیمار همدردی کرده و دلسوزانه پاسخ می‌دهند: «که بله عزیزم من می‌دانم که شما احساس گم شدن می‌کنید» به هر حال شما به عنوان یک انسان ممکن است عصبانی شده و احساس خوبی نداشته باشید که البته این احساسات طبیعی است. افراد دارای زوال عقل ممکن است به دوستان صمیمی یا حتی غریبه‌ها حرف‌هایی بزنند که باعث ناراحتی شما شود مثل اینکه دخترم من را در اتاق زندانی می‌کند. این بیماران با یکدیگر متفاوت هستند برخی از آن‌ها مهارت‌های اجتماعی شان سالم باقی می‌ماند در بعضی دیگر ممکن است رک‌گویی تظاهر شود بعضی دیگر ترسو و بدبین شده و حتی دیگران را متهم می‌کنند. بعضی از بیماران اغلب فردی را که در حال صحبت با او هستند اشتباه می‌گیرند و یا حتی موقعیت‌ها را نیز اشتباه می‌گیرند.
هنگامی که چنین رفتارهایی از طرف یک کودک باشد دیگران به این‌گونه رفتارها می‌خندند زیرا همه می‌دانند که یک کودک هنوز رفتارهای صحیح و آداب اجتماعی را نیاموخته است.
بهتر است سعی کنید به افراد اطراف خود بفهمانید که بیمارتان بیماری زوال عقل دارد و او رفتارهای صحیح و آداب اجتماعی را فراموش کرده است و این‌گونه رفتارها عمدی و از روی آگاهی نمی‌باشد. همچنین بهتر است به آن دسته از افرادی که شما و بیمارتان را می‌شناسند مثل همسایه‌ها، دوستان و حتی مغازه‌داران در مورد وضعیت بیمارتان توضیح کاملی بدهید.
بیشتربخوانید:
توقعات و خواسته‌ها
گاهی اوقات بیماران دارای زوال عقل پرتوقع شده و خودخواه به نظر می‌رسند هنگامی که به نظر نمی‌رسد بیماری فرد وخیم باشد این مسئله به خصوص قابل پذیرش نیست. اگر شما احساس می‌کنید که این رفتار در بیمارتان وجود دارد سعی کنید که به گذشته برگشته و به طور دقیق وضعیت را ارزیابی نمایید.
آیا این رفتار عمدی و از روی آگاهی است یا نشانه‌ای از بیماری است؟ این 2 مورد می‌تواند بسیار شبیه هم باشد به ویژه اگر او در گذشته و قبل از بیماری زوال عقل، فردی بوده که علاقه‌مند به بازی دادن دیگران بوده است به هر حال آنچه که اغلب در بیمار دارای زوال عقل رخ می‌دهد چیزی نیست که او بتواند کنترل نماید از طرفی بازی دادن دیگران واقعاً توانایی نقشه کشیدن را می‌طلبد که بیمارمبتلا به زوال عقل آن را از دست داده است. بعضی از رفتارهای متوقعانه احساسات فرد را از تنهایی، ترس یا گم شدن به ما نشان می‌دهد. برخی از خانواده‌ها سؤال می‌کنند که آیا باید با اجابت کردن نیازها و خواسته‌های بیمار او را بد عادت کنند یا اینکه باید سعی کنند به او بیاموزند که به‌گونه‌ای دیگر رفتار کند شاید بهترین کار هیچ کدام از این‌ها نباشد.
از آنجا که او نمی‌تواند رفتارهایش را کنترل کند مطمئن باشید که با اجابت خواسته‌هایش او را بدعادت نمی‌کنید اما ممکن است برآوردن انتظارات بی‌پایانش برای شما غیرممکن باشد و از آنجایی که توانایی یادگیری بیمار دارای دمانس حتی برای یادگیری اطلاعات کوتاه محدود شده شما نمی‌توانید به او رفتار مناسب را بیاموزید و سرزنشش کنید زیرا سرزنش ممکن است منجر به یک واکنش ناگوار و فاجعه‌آمیز گردد.
بیشتربخوانید:
لجبازی و عدم همکاری
گاهی خانواده‌ها تصور می‌کنند که بیمارشان لجبازی می‌کند و این لجبازی به صورت عمد و آگاهانه است. همین تصور باعث می‌شود که آن‌ها خسته تر شده و آزرده خاطر شوند تشخیص اینکه آیا یک بیماری که همیشه لجباز بوده اکنون لجبازتر شده یا این لجبازی واقعاً به علت دمانس است، مشکل است. برخی از افراد به طور ذاتی لجوج‌تر از دیگران هستند در هر حال معمولاً حداقل بخشی از این نوع رفتار به دلیل ماهیت بیماری زوال عقل است.
به عنوان مثال؛ اگر فرد مبتلا، نتواند به یاد آورد که آخرین بار چه موقع به حمام رفته است ممکن است وقتی به او می‌گویید که به حمام برود به شما اهانت کند و این مسئله قابل درک است فرد ممکن است حتی متوجه نشود که چه کاری از او خواسته شده بنابراین از انجام آن‌ها امتناع کند. برای بیمار عدم همکاری ممکن است شیوه‌ای ایمن‌تر از اشتباه کردن و به خطر انداختن آبروی خود باشد.
برداشتن اشیا
این امکان وجود دارد که این‌گونه بیماران چیزی را از فروشگاهی برداشته و پولش را نپردازند و فروشنده آن‌ها را به دزدیدن متهم کند. اگر بیمار چیزی را از فروشگاهی برمی‌دارد ممکن است مجدداً نیز آن را بردارد زیرا او فراموش کرده که باید پولی پرداخت کند یا شاید اصلاً متوجه نیست که در فروشگاه می‌باشد لذا قبل از خروج از فروشگاه با ملایمت و به‌گونه‌ای که بیمار ناراحت نشود جیب‌هایش بگردید تا چیزی در آن‌ها نباشد. ضمناً بهتر است نامه‌ای مبنی برداشتن بیماری آلزایمر از پزشک بیمار بخواهید و همیشه با خود همراه داشته باشید تا در صورت دستگیر شدن بیمار توسط کارکنان فروشگاه آن را به آنان ارائه دهید.
زمانی که بیمار به پرستارش اهانت می‌کند
زمانی که خانواده، خود برای استخدام فردی در منزل جهت مراقبت از بیمار اقدام می‌نماید این امکان وجود دارد که بیمار آن فرد را از منزل بیرون کند، عصبانی و بدبین شده، به او اهانت کند و حتی به او اجازه ورود به منزل را هم ندهد. این‌گونه مشکلات به علت ناتوانی بیمار در شناخت اطرافش یا یادآوری مطالب می‌باشد.
تمام چیزی که ممکن است یک بیمار تشخیص دهد این است که فردی غریبه در منزلش حضور دارد گاهی اوقات حضور یک پرستار به معنی از دست دادن بیشتر استقلال است که امکان دارد به آن پی برده و واکنش نشان دهد. مطمئن باشید که پرستار می‌داند که باید از دستورات شما جهت استخدام پیروی کند نه از دستورات فرد بیمار. این بدان معنی نیست که شما باید به او اعتماد کامل کنید اگر امکان دارد پرستاری را انتخاب و استخدام نمایید که بیمار قبلاً با او آشنا بوده یا به طور تدریجی پرستار را وارد خانه نمایید. چند روز اول همراه با پرستار نزد بیمار بمانید تا فرد به این عقیده عادت کند که پرستار هم عضوی از آن خانه است. حتماً پرستاری را انتخاب کنید که طرز برخورد با افراد سالمند به ویژه آن‌ها که دمانس دارند را می‌داند و به طور کلی به مراقبت از آنان علاقه‌مند است درست مثل اینکه بعضی از افراد، کار با کودکان را دوست دارند و بعضی دیگر به این کار هیچ علاقه‌ای ندارند اگر بیمار به پرستاری علاقه‌مند نشد و او را نپذیرفت فرد دیگری را استخدام نمایید. گاهی اوقات شما خود نیز به علت بی‌علاقگی تان نسبت به استخدام پرستار به این مشکل دامن می‌زنید. به هر حال مطمئن شوید که پرستار هنگام بروز مشکل با شما یا یکی از اعضای خانواده یا پزشک بیمار ارتباط برقرار می‌کند.
در پایان توصیه می‌شود زمان‌هایی را به خود اختصاص داده و از بیمار دور شوید و مراقب وضع سلامت خود باشید اگر می‌خواهید که مراقبت کننده خوبی برای بیمارتان باشید و به مراقبت از او ادامه دهید حتماً به مراقبت از خود بپردازید.
بیشتربخوانید:
