ناظران بازارهای سرمایه معتقدند بانکهای مرکزی اروپا و فدرالرزرو آمریکا که پیش از این با افزایش نرخ بهره برای مهار تورم بر صعود قیمت نفت تاثیر منفی گذاشتهبودند، نرخ بهره را بیشتر افزایش خواهند داد. اقدامی که با چشمانداز رکودی سرمایهگذاری و کاهش تقاضای نفت مواجه است. باید دید تقاضای بالای چین قیمتها در بازار را حمایت میکند و بازار را در ریل روسیه و اوپک قرار میدهد یا سیاستهای ضدتورمی بانکهای مرکزی بزرگ افسارگسیختگی بهای نفت را کنترل میکنند؟
بهای نفت زیر فشار 6 متغیر
کاهش صادرات روسیه، افزایش ذخایر استراتژیک ایالاتمتحده آمریکا و نگرانیها از چشمانداز رکودی بازارهای سرمایه سه متغیر بازار نفت در روز جمعه بودند که متوسط قیمت شاخصها را در مجموع 5/ 2درصد افزایش داد. هربشکه نفتبرنت با 64سنت افزایش به 85/ 82دلار رسید و نفتخام آمریکا بشکهای 98/ 75دلار معامله شد که نشان از افزایش 59سنتی دارد. صادرات نفت روسیه در ماه مارس از بنادر غربی 25درصد کاهش داشته که حاکی از عبور از برنامه کاهش تولید روزانه 500هزار بشکهای است. سرمایهگذاران انتظار دارند که واردات نفت چین در سال2023 در بحبوحه افزایش تقاضا برای سوخت حملونقل و با آنلاینشدن پالایشگاههای جدید به رکورد بالایی برسد. سرکوب برخی از صعودهای نفت با عرضه ذخایر استراتژیک آمریکا، ترس از رکود جهانی بود که تقاضا را کاهش دهد.
به گزارش رویترز، یکی از تحلیلگران بازار معتقد است با افزایش ذخایر راهبردی آمریکا بازار نفت رفتار نزولی میگیرد اما در مقابل کاهش صادرات روسیه سیگنال صعودی به بازار میدهد. ذخایر استراتژیک آمریکا در بالاترین میزان از مه2021 است. براساس دادههای سازمان اطلاعات انرژی آمریکا این ذخایر در هفته منتهی به 17فوریه با افزایش 6/ 7میلیون بشکهای به 479میلیون بشکه رسیدهاست، بااینحال انباشت نفتخام و فرآوردههای نفتی بر روی دریاها، تاثیر بیشتری نسبت به ذخایر آمریکا بر چشمانداز عرضه گذاشتهاست. بهسبب تحریمهای گروه هفت و متحدانش سقف قیمتی برای نفتخام و فرآوردههای نفتی روسیه اعمال شدهاست، امری که باعث کشتیبهکشتیشدن این محصولات میشود. همچنین معافیتی که گروه هفت به خریدهای قبل از تاریخ اعمال تحریمها دادهاست هم بر ترافیک نفتکشها و انباشت نفتخام و محصولات نفتی بیتاثیر نیست.
بانک جیپی مورگان در تحلیل خود از بازار نفت پیشبینی نفت 70دلاری کردهاست و دلیل آن را «تقویت بادهای مخالف رشد جهانی و کاهش بیش از حد موجودی تاریک نفت ناشی از سیل نفت روسیه» اعلام کرد. براساس گزارش این بانک احتمال کاهش تولید بیشتر اوپک برای «محدودکردن کاهش و حمایت از بهای نفت» بسیار بالا است. با کاهش قیمت 4درصدی که هفته گذشته بازار نفت تجربه کرد، افزایش بهای فعلی عملا آن را صفر کرده و نمیتوان گفت روند بازار صعودی شدهاست، مخصوصا وقتیکه براساس گفته اقتصاددانها باید منتظر اعمال سیاستهای ضدتورمی بیشتری از سوی فدرالرزرو آمریکا بود که بر ارزش دلار و بهدنبال آن نفت تاثیر مستقیم دارد.
کمکهای آمریکایی در اروپا
ایالاتمتحده آمریکا 250میلیون دلار برای اوکراین و 300میلیون دلار برای مولداوی باهدف افزایش امنیت انرژی این دو کشور و فاصله بیشتر از وابستگی به انرژی روسیه اختصاص دادهاست. به گزارش رویترز، این خبر توسط آژانس بینالمللی توسعه آمریکا در سالگرد حمله روسیه به اوکراین منتشر شد. در روزهای ابتدایی جنگ، روسیه که از یک پیروزی زودرس ناامید شدهبود، بارها به بمباران تاسیسات انرژی اوکراین پرداخت. در اسنادی که از اعتبار 250میلیون دلاری اوکراین بهدست آمده است، نوشتهشده: «دولت ایالاتمتحده موظف به کمک به زیرساختهای الکتریکی دولت اوکراین زیر حملههای بیرحمانه روسیه است.»
همچنین در پیشنویس اعتبار 300میلیون دلاری مولداوی که شامل 80میلیون دلار برای جبران تعرفههای بالای برق، 135میلیون دلار برای پروژههای الکتریکی این کشور و 85میلیون دلار برای جایگزینی منابع انرژی این کشور است، نوشته شده: «این کمکها باهدف انعطافپذیری انرژی مولداوی و ارتباط بیشتر این کشور با اتحادیه اروپا تعریف شدهاست.» مولداوی که یکی از جمهوریهای سابق اتحاد جماهیرشوروی با 2میلیون نفر جمعیت است، در همسایگی و غرب اوکراین واقع شدهاست. این کشور یکی از فقیرترین کشورهای اروپا است و بهطور سنتی به گاز روسیه وابستهاست.
پیشبینیهای نرخ بهره چگونه است؟
به عقیده فردریک دوکروزه؛ استراتژیست بازار سرمایه در صورتیکه «نرخ حاملهای انرژی تعدیل نشود، نرخ بهره به سود تورم تمام میشود. البته شرایط هماکنون متفاوت است زیرا ریسکهای سرمایهگذاری بیشتر شده و بانکهای مرکزی نگران تاثیر تورم بر دستمزدها هستند.» اگر نفت به 100دلار برسد و همانجا بماند، تولیدکنندگان هزینههای افزایشیافته را به مصرفکنندگان منتقل میکنند و کارگران تقاضای دستمزد را بالاتر میبرند؛ موقعیتی که با گسترش یک مارپیچ تورمی بانکهای مرکزی را زیرفشار قرار میدهد. برای مثال در اروپا با افزایش 10درصدی قیمت نفت باید منتظر تورم 5/ 0درصدی بود، البته این نسبت در کشورهای مختلف متفاوت است.
براساس اطلاعات منتشرشده از سوی فدرالرزرو ایالت دالاس، تاثیر تورمی نفت 100دلاری بر اقتصاد آمریکا تا پایان سال2021 حدود 8/ 1درصد و تا پایان 2022 نزدیک به 4/ 0درصد بودهاست. فشار دستمزد در حوزه اروپا هنوز ظاهر نشدهاست اما باتوجه به تورم صورتحسابهای انرژی تخمین زده میشود نفت 100دلاری تقاضا برای دستمزد بالاتر را بیشتر کند. در عینحال اگر نفت گرانقیمت و تورم ناشی از آن به مصرف آسیب برساند، منحنی تقاضای انرژی به اصلاح دست میزند که بهمعنای کاهش مصرف انرژی است. با این همه ماسیمیلیانو کاستلی، رئیس استراتژی بازارهای مستقل جهانی انتظار دارد هر بشکه نفت در بازه 60تا80 دلار بماند. به بیان دیگر همهچیز به چشمانداز بازارها در هفتههای پیشرو بستگی دارد؛ اگر تورم به سطوح بالاتر برسد بانکهای مرکزی سیاست محافظهکارانه و افزایش نرخ بهره را ادامه خواهند داد.