خدا نور مطلق
مقدمه: در این مقاله مطالبی درباره ذات مقدس پروردگار متعال تقدیم می گردد.
ذات اقدس احدیت نور مطلق است، نوری است که ظلمت مقابل ندارد.اوست نور همه جهان، نور آسمان و زمین(الله نور السموات و الارض) (1).از هر ظاهری ظاهرتر است واز هر نزدیکی به ما نزدیکتر.ظهور همه چیز به ذات اوست، ظاهر مطلق و بالذات اوست(و بنور وجهک الذی اضاء له کل شی ء) (2) ، روشنی هر چیزی در پرتو نور ذات اوست.ولی نوری است که ثابت است، غروب و افول ندارد، نوری است که همه جارا پر کرده، حجاب و مانعی ندارد، به همه چیز محیط است، نقطه مقابلی ندارد، ضد و ندی ندارد.
چون افول و غروب ندارد، زوال و فنا ندارد و ظلمتی در برابرش نیست، بشر ضعیف الادراک که هر چیزی را با مقایسه نقطه مقابل و نقطه مخالف باید بفهمد و دستگاه گیرنده فهم و ادراک او طوری ساخته شده که به هر چیزی با کمک نقطه مقابل آن چیز توجه و التفات پیدا می کند، از التفات و توجه به ذات حق غافل است.
نکته غریبی است!ذات حق چون هیچوقت پنهان نیست، از نظرها پنهان است.
اگر گاهی پنهان بود و گاهی آشکار، از نظرها پنهان نبود.چون غروب و افول و زوال و تغییر و حرکت ندارد، مورد غفلت بشر است.
.............................................................. 1.نور/35. 2.از فقرات دعای کمیل.
صفحه : 126
این است معنی سخن حکماکه می گویند: ذات حق از کثرت ظهور و شدت ظهور در خفاست: یا من هو اختفی لفرط نوره الظاهر الباطن فی ظهوره (1).
از همان جهت که ظاهر و آشکاراست باطن و پنهان است، جهت ظهور در او عین[جهت]بطون است.
چقدرخوب و عالی و لطیف بیان کرده علی(ع): «و کل ظاهر غیره غیر باطن و کل باطن غیره غیر ظاهر» (2) یعنی هر ظاهری غیر خدا دیگر باطن نیست، و هرباطنی غیر خدا دیگر ظاهر نیست، اما خدا در عین وحدت و بساطت، هم باطن است و هم ظاهر.نه اینکه قسمتی از او ظاهر است و قسمتی باطن، بلکه از همان حیثیت که ظاهر است عینا باطن است و از همان حیثیت که باطن است، ظاهر است.
منبع و سرچشمه این حقیقت خود قرآن کریم است که می فرماید: هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن (3).
اول و آخر خداست، ظاهر و باطن هم خداست.
و باز قرآن می فرماید: اینما تولوا فثم وجه الله (4).
به هر طرف که رو کنید، رو به خدا هستید و روی خدا با شماست.
رسول اکرم(ص)فرمود: «اگر با ریسمانی به طبقه هفتم زمین هم فرو روید باز به سوی خدا رفته اید.» (5).
.............................................................. 1.منظومه حاج ملا هادی سبزواری. 2.نهج البلاغه، خطبه 64. 3.حدید/3. 4.بقره/115. 5.علم الیقین، ج 1/ص 54.
صفحه : 127
در حدیث است که جاثلیقی(عالمی از علمای مسیحی)به امیر المؤمنین علی (ع)گفت: «اخبرنی عن وجه الرب » یعنی به من بگو «چهره حق » که قرآن می گوید به هر طرف رو کنید رو به خدایید و روی خدا با شماست، یعنی چه؟روی خداوند کدام طرف است؟ «فدعا علی بنار و حطب فاضرمه »علی(ع)دستور داد هیزم و آتش آوردند، هیزم را آتش زد، مشتعل شد، فضا را روشن کرد. «فلما اشتعلت قال: این وجه هذه النار یا نصرانی؟» پرسید: چهره این آتش کدام طرف است؟گفت: همه طرف و همه جا چهره است.فرمود: «هذه النار مدبرة مصنوعة لا یعرف وجهها» این آتش با این کیفیت که دیدی مصنوعی و مخلوقی است از مخلوقات خدا و همه طرف روی اوست، تومی خواهی خداوند جهت معین داشته باشد. «و خالقها لا یشبهها» و البته خداوند شبیه مخلوقات خود نیست، او منزه است ازشبیه و مثل و نظیر، و مقدس است از تشبیه. «و لله المشرق و المغرب فاینما تولوا فثم وجه الله » مشرق و مغرب از آن خداست.به هر کجاکه رو کنی به سوی خداست. «لا یخفی علیه خافیة (1) » هیچ چیز بر او پوشیده نیست.
مشرق و مغرب جهان ملک خداست، ظهور فعل اوست.او به همه چیز احاطه دارد.هیچ چیز از او خالی نیست.به هر طرف رو کنید به خدا رو آورده اید.
بس که هست از همه سو و ز همه رو راه به تو به تو برگردد اگر راهروی برگردد
.............................................................. 1.توحید صدوق، ص 182.
