ویتامین B12 یک ویتامین ضروری است که برای عملکرد طبیعی بدن، از جمله تولید گلبول‌های قرمز، عملکرد سیستم عصبی و متابولیسم سلولی، ضروری است. کمبود B12 می‌تواند منجر به طیف گسترده‌ای از علائم شود، از جمله بی‌حسی، ضعف، خستگی، مشکلات حافظه و تمرکز و مشکلات گوارشی.
در این مطلب، به بررسی نشانه‌های کمبود B12 و دلایل احتمالی آن می‌پردازیم. همچنین، در مورد نحوه تشخیص و درمان کمبود B12 نیز توضیح می‌دهیم.
1. بی‌حسی
آیا احساس می‌کنید دستان، پاها یا پاهای شما سوزن سوزن شده است؟ کمبود B12 می‌تواند غلاف محافظی را که اعصاب شما را می‌پوشاند، آسیب بزند. بیماری‌هایی مانند سلیاک، کرون یا سایر بیماری‌های روده ممکن است جذب ویتامین توسط بدن شما را سخت‌تر کنند. همچنین مصرف برخی داروهای سوزش معده می‌تواند این کار را انجام دهد.
2. شما سردتر از حد معمول هستید
بدون B12 کافی، ممکن است گلبول‌های قرمز سالم کافی برای انتقال اکسیژن در بدن خود نداشته باشید (کم خونی). این می‌تواند باعث لرزش و سرمازدگی شود، به خصوص در دستان و پاهای شما.
3. مه مغزی
کمبود B12 ممکن است منجر به افسردگی، گیجی، مشکلات حافظه و زوال عقل شود. همچنین می‌تواند روی تعادل شما تأثیر بگذارد. مکمل‌های B12 معمولاً ایمن هستند. برای بزرگسالان، پزشکان 2.4 میکروگرم در روز را توصیه می‌کنند. اگر بیش از آنچه نیاز دارید مصرف کنید، بدن شما بقیه آن را از طریق ادرار دفع می‌کند. با این حال، دوزهای بالا می‌تواند عوارض جانبی مانند سرگیجه، سردرد، اضطراب، حالت تهوع و استفراغ داشته باشد.
4. ضعف
عضلات شما ممکن است فاقد قدرت باشند. همچنین ممکن است احساس خستگی یا سبکی سر داشته باشید. پزشک شما می‌تواند میزان B12 در بدن شما را بررسی کند، اما ممکن است تمام آن قابل استفاده نباشد. بنابراین، مهم است که به هر گونه علائمی توجه کنید – که می‌تواند به آرامی رشد کند یا سریع‌تر ظاهر شود – و به پزشک خود اطلاع دهید.
5. زبان صاف
پزشک شما ممکن است آن را گلوسیت آتروفیک بنامد. برجستگی‌های ریز روی زبان شما به نام پاپیلا شروع به از بین رفتن می‌کنند. این باعث می‌شود که به نظر برسد و احساس صاف و براق باشد. عفونت، دارو و سایر شرایط نیز می‌توانند باعث آن شوند. اما اگر کمبود B12 یا سایر مواد مغذی مقصر باشد، زبان شما ممکن است دردناک نیز باشد.
6. گیاهخواران مراقب باشند
کمبود B12 نادر است زیرا بدن شما می‌تواند چندین سال از این ماده ذخیره کند. اما گیاهان هیچ B12 ندارند. بنابراین وگان‌ها و گیاهخوارانی که هیچ محصول حیوانی نمی‌خورند باید برخی غلات فرآوری شده مانند نان، کراکر و غلات غنی شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنند.
7. تپش قلب
این زمانی است که قلب شما ناگهان تندتر می‌زند یا یک ضربان را از دست می‌دهد. ممکن است آن را در گلوی خود یا گردن احساس کنید. شما می‌توانید ویتامین B12 بیشتری از مرغ، تخم مرغ و ماهی دریافت کنید. اما یکی از بهترین منابع بدون شک چیزی است که ممکن است غذای معمولی شما نباشد: جگر گاو.
8. دلیل کمبود: سن
با افزایش سن، بدن شما ممکن است B12 را به راحتی جذب نکند. اگر آن را درمان نکنید، سطح پایین B12 می‌تواند منجر به کم خونی، آسیب عصبی، بدخلقی و سایر مشکلات جدی شود. بنابراین، مراقب هر گونه علائمی باشید و در صورت توصیه پزشک، آزمایش خون انجام دهید.
9. دلیل کمبود: جراحی چاقی
یکی از رایج ترین عمل های جراحی لاغری، “بای پس معده” نامیده می شود. پس از جراحی، غذا از قسمت هایی از معده و روده کوچک شما عبور می کند. این معمولاً جایی است که B12 به فرم قابل استفاده تجزیه می شود. پزشک شما احتمالاً سطح B12 شما را کنترل می کند و در صورت نیاز مکمل یا آمپول را پیشنهاد می دهد.
10. زخم‌های دهان
ممکن است این زخم ها را روی لثه یا زبان خود داشته باشید. آنها می توانند نشانه کمبود B12، کم خونی یا بیماری دیگری باشند. زخم ها معمولاً به خودی خود برطرف می شوند، اما اجتناب از مواد تحریک کننده یا دردناک، مانند سرکه، مرکبات و ادویه های تند مانند پودر چیلی، مفید است. برخی از داروهای بدون نسخه می توانند درد شما را تسکین دهند.
11. دلیل کمبود: داروها
برخی از داروها سطح B12 شما را کاهش می دهند یا جذب ویتامین توسط بدن شما را سخت تر می کنند. آنها عبارتند از:
کلرامفنیکل، آنتی بیوتیکی که برای درمان عفونت استفاده می شود
مهارکننده های پمپ پروتون مانند لانزوپرازول (Prevacid) و امپرازول (Prilosec)
داروهای زخم پپتیک مانند سایمتیدین (Tagamet) و فاموتیدین (Pepcid)
متفورمین برای دیابت
به پزشک و داروساز خود در مورد تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید، اطلاع دهید.
12. مشکلات گوارشی
ممکن است اشتهای خود را از دست بدهید، وزن زیادی کم کنید یا در مدفوع کردن مشکل داشته باشید (یبوست). اگر سطح B12 شما پایین است، پزشک شما معمولاً آن را به عضله تزریق می کند تا مطمئن شود که بدن شما آن را جذب می کند. گاهی اوقات، دوزهای بالای قرص نیز به همان اندازه موثر هستند. اما به یاد داشته باشید که علائم کمبود B12 می تواند شبیه علائم بسیاری از بیماری های دیگر باشد.
13. هشدار برای گیاهخواران باردار
در مورد مکمل های B12، هم در دوران بارداری و هم در دوران شیردهی، با پزشک خود صحبت کنید. نوزادانی که به اندازه کافی B12 دریافت نمی کنند، ممکن است دچار آسیب عصبی جدی و دائمی به اعصاب یا سلول های مغزی خود شوند. ممکن است نوزاد شما نیز به مکمل نیاز داشته باشد.
نتیجه
اگر هر یک از علائم ذکر شده در این مطلب را دارید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. کمبود B12 می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود، اما با درمان زودهنگام قابل درمان است.