بده بستان برسر بازنشستگان

بر اساس مصوبه روز گذشته مجلس شورای اسلامی در لایحه برنامه هفتم توسعه، سن بازنشستگی برای کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی افزایش یافت. بر این اساس سن بازنشستگی برای آقایان 62 سال و برای خانم‌ها 55 سال تعیین شد. افزایش سن بازنشستگی نگرانی‌هایی را در میان شاغلان ایجاد کرده است و انتقاداتی نسبت به این مصوبه به وجود آمده است.

بر اساس شنیده‌های خبرنگار «دنیای اقتصاد» در راهروهای مجلس علت موافقت مجلس با افزایش سن بازنشستگان به دلیل توافق انجام شده میان دولت و مجلس بود. بر این اساس دولت افزایش حقوق بازنشستگان را به شرط افزایش سن بازنشستگی پذیرفت و همین امر موجب رای مثبت به افزایش سن بازنشستگی شد. این مصوبه که به نفع دولت و صندوق‌های بازنشستگی است در صورت تصویب نهایی شورای نگهبان، قابلیت اجرا پیدا می‌کند. بر اساس بند الحاقی بند خ ماده 29 لایحه؛ برای کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و تقویت توان صندوق‌ها در انجام تکالیف محوله: بیمه‌پردازانی که 28 تا 30 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنها برای بازنشستگی اضافه نمی‌گردد؛ بیمه‌پردازانی که 25 تا 28 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی دو ماه اضافه می‌گردد؛ ‌بیمه‌پردازانی که 20 تا 25 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی سه ماه اضافه می‌گردد؛ بیمه‌پردازانی که مطابق قوانین 10 تا 20 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی چهارماه اضافه می‌گردد؛ بیمه‌پردازانی که مطابق قوانین تا 10 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی پنج ماه اضافه می‌گردد. در تبصره یک هم آمده است: اجرای تمام یا بخشی از احکام فوق‌الذکر مشروط بر آن است که سن بیمه شده در زمان بازنشستگی برای مردان از 62 سال و برای زنان از 55 سال بیشتر نباشد. همچنین براساس تبصره 6، افرادی که با تقاضای خود مایل به بازنشستگی زودتر از موعد فوق‌الذکر باشند، بازنشستگی آنها مطابق قوانین مربوطه و بدون رعایت بندهای (1) تا (5) بلامانع است و حقوق بازنشستگی آنان مطابق احکام این سند برقرار خواهد شد.

افزایش یکباره سن بازنشستگی

جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی، خاطرنشان کرد: بحث این بود که برنامه هفتم مساله‌محور باشد و یکی از مسائل و مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد، بحث ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی است. امید به زندگی افزایش پیدا کرده و فشار به منابع صندوق‌ها می‌آید. بر این اساس مطرح شد که سن بازنشستگی بالاتر برود. او با انتقاد از افزایش یکباره سن بازنشستگی تاکید کرد: البته به نظر می‌رسد آنچه در مجلس مصوب شد، شیب تندی دارد و شاید برای نیروهای جدیدی که می‌خواهند وارد بازار کار شوند توجیه داشته باشد که به آنها اعلام شود که 65 سال سن بازنشستگی است. اما برای کسانی‌که در حال حاضر شاغل هستند باید با شیب کندتری سن بازنشستگی افزایش پیدا می‌کرد که هم بخشی از منابع صندوق‌ها تامین شود و هم فشاری به افراد نیاید.

اما آنچه در حال حاضر مصوب شد مقداری شیب تند‌ دارد. او در پاسخ به این پرسش که افزایش سن بازنشستگی را به نفع مردم می‌دانید یا صندوق‌ها، گفت: افزایش سن بازنشستگی به نفع صندوق‌ها است. چون افراد دیرتر بازنشسته می‌شوند و حق بیمه بیشتری پرداخت می‌کنند و از سوی دیگر مدت زمان کمتری حقوق بازنشستگی می‌گیرند. از سوی دیگر این موضوع به نفع جامعه هم هست. در برخی دستگاه‌ها برخی از افرادی که در سن 20 سالگی وارد آموزش‌وپرورش شده‌اند، سنوات تحصیل و سربازی‌شان هم جزو دوران کارشان به حساب می‌آید.

مصوبه، ضد جوانان است

همچنین اصغر سلیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: سن بازنشستگی در کشورهای دنیا متفاوت است و بستگی به شرایط هر کشور دارد. بنابراین سن مشخصی را در دنیا‌ در خصوص سن بازنشستگی نداریم. در کشور با توجه به شرایطی که وجود دارد در برخی از بخش‌ها مشکل داریم و انتظار است که سن بازنشستگی بالاتر برود تا بتوانیم در کنار این افراد نیروی کارآمد را تربیت کنیم. او با بیان اینکه باید بازار کار را به جوانان داد، تاکید کرد: با توجه به اینکه ما کشور جوانی هستیم باید نیروهای جوان را وارد مرحله کار کنیم و فرصت کاری برای آنها ایجاد کنیم. با توجه به این موضوع قاعدتا سن بازنشستگی قبلی مناسب است و احتیاجی نبود که سن بازنشستگی را افزایش دهیم. باید دید شورای نگهبان چه تصمیمی در خصوص این مصوبه می‌گیرد. اما باید فضا را باز کرد تا از نیروی کار جوان با انگیزه بالا استفاده کرد. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: مصوبه افزایش سن بازنشستگی به نفع صندوق‌های بازنشستگی است و هرچه سن بازنشستگی افزایش یابد حق بیمه بیشتری به این صندوق‌ها پرداخت می‌شود و آنها زمان کمتری حقوق می‌دهند.

دلایل ناتوانی صندوق‌های بازنشستگی

مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه نیز گفت: با روندی که ما می‌رویم نمی‌توان با 30 سال کسی را بازنشست کرد وسال‌ها به او حقوق بازنشستگی داد. در ضمن اگر آن فرد، افراد تحت تکفلی هم داشته باشد به آن فرد نیز باید تا 30 سال حقوق بدهند. این در حالی است که صندوق بازنشستگی باید بتواند دخل و هزینه خود را دربیاورد. او به دلایل ناتوانی صندوق‌های بازنشستگی اشاره کرد و ادامه داد: دلیل اول این است که در صندوق‌های بازنشستگی شاهد سوءمدیریت هستیم. دلیل دیگر نیز این است که صندوق با روش پرداخت کنونی امکان پرداخت حقوق را ندارد. صندوق بازنشستگی از یک فرد 20 تا 30 درصد پول می‌گیرد و باید 30 سال دیگر 100درصد پول بدهد و این امکان‌پذیر نیست. بنابراین چاره‌ای جز افزایش سن بازنشستگی نبود.

دفاعیه از بازنشستگان

رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم با دفاع از مصوبه کمیسیون متبوعش، اظهار کرد: افزایش سن بازنشستگی در کمیسیون تلفیق مصوب شد، اما این پیشنهاد دولت بود که در مجموع به توافق رسیدیم. افزایش سن بازنشستگی حکم خوبی است. بعضا می‌بینیم که بازنشستگان بعد از بازنشستگی سراغ شغل دیگری می‌روند. در حالی‌که این افراد باتجربه هستند و می‌توانند کمک کنند .او افزود: افزایش سن بازنشستگی کمک به دولت است. از سوی دیگر با توجه به اینکه این افراد نیروی انسانی باتجربه هستند می‌توانند به دولت کمک کنند. به نظر می‌رسد افزایش سن بازنشستگی برای کارکنان خوشایند باشد چون بعضی هم تجربه و هم توان جسمی دارند. در بسیاری از کشورهای دنیا سن بازنشستگی افزایش پیدا کرده و در جمهوری اسلامی ایران می‌توانیم این مسیر را طی کنیم تا کارکنان خدمات خوبی را ارائه دهند. هزینه‌های آموزش نیروها بالا است و اینکه یک نفر را تربیت کنیم هزینه بالایی می‌طلبد؛ بنابراین به نظر من این حکم خوبی است و می‌تواند به دولت کمک کند.

قانون جدید مشمول 1405 به بعد می‌شود

همچنین محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم به تشریح مصوبه مجلس در خصوص افزایش سن بازنشستگی پرداخت و گفت: براساس این مصوبه مجلس، افرادی که بین 28‌تا30 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنها برای بازنشستگی اضافه نمی‌شود. اما افرادی که بین 25 تا 28 سال سابقه خدمت دارند به ازای هر سال مانده خدمتشان 2 ماه اضافه می‌شود. همچنین افرادی که بین 20 تا 25 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی سه ماه، بیمه‌پردازانی که بین 10 تا 20 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی چهارماه و افرادی که کمتر از 10 سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی پنج ماه اضافه می‌شود.

او ادامه داد: البته این مصوبه محدودیتی هم مبنی بر سن 62سال برای آقایان و 55 سال برای خانم‌ها دارد به این معنا که اگر مردان و زنان به این سن برسند از شمول این قانون مستثنی می‌شوند و اگر فردی 35سال خدمت کرده، اما سن او به 62 رسیده، نیازی نیست که خدمت خود را ادامه دهد. سخنگوی کمیسیون تلفیق درخصوص نحوه تعیین حقوق افراد براساس مصوبه جدید، اظهارکرد: پیش از این افراد 30 سال حق بیمه پرداخت می‌کردند و 30 روز حقوق دریافت می‌کردند، اما براساس مصوبه جدید سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فرمول محاسبه را تعیین می‌کنند البته از آنجا که تا 2 سال اتفاقی نمی‌افتد، بنابراین دولت زمان دارد طی یک سال نخست برنامه آیین‌نامه‌های مربوط یا در صورت لزوم اصلاح قانون را به مجلس ارائه کند.

او با بیان اینکه افرادی که باید در سال جاری بازنشسته می‌شدند تغییری در شرایط آنها ایجاد نمی‌شود، یادآور شد: در واقع افرادی که تا سال 1404 قرار است، بازنشسته شوند تغییر نمی‌کنند، اما شرایط افرادی که سال بازنشستگی آنها از 1405 به بعد است، تغییر می‌کنند به‌طور مثال افرادی که سال بازنشستگی آنها 1405 باشد باید 2 ماه بیشتر خدمت کنند. سخنگوی کمیسیون برنامه هفتم توسعه همچنین با اشاره به تبصره 6 بند خ ماده 29، خاطرنشان کرد: طبق تبصره 6 افرادی که مایل به بازنشستگی زودتر از موعد هستند از شمول بندهای یک تا پنج این ماده خارج می‌شوند و می‌توانند بدون توجه به آن اعلام بازنشستگی کنند.