خوش‌بینی سالم در مقابل مثبت بودن سمی؛ مثبت اندیشی واقعا تا چه اندازه اهمیت دارد؟

 از "نورمن وینسنت پیل" نویسنده پروتستان امریکایی در سال 1952 میلادی کتابی تحت عنوان "قدرت مثبت اندیشی" چاپ شد کتابی با هدف خودیاری که به خوانندگان کمک می‌کرد تا خوش بینی بیش تری پیدا کنند.

 از جمله نکات ذکر شده در آن کتاب عبارت بودند از "خودت را در حال موفقیت تصور کن" و "به مسائل مثبت فکر کن تا یک فکر منفی را از بین ببری". این کتاب در آن زمان به شدت از سوی کارشناسان بهداشت روان مورد انتقاد قرار گرفت. بسیاری تکنیک‌های ذکر شده در آن را ساده و بی اثر خواندند و حتی تا جایی پیش رفتند که پیل را یک کلاهبردار خوانده و اثرش را محکوم کردند. 

با این وجود، آن کتاب ظرف مدت 186 هفته در فهرست پرفروش‌ترین کتب به انتخاب خوانندگان روزنامه نیویورک تایمز قرار گرفت.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، علیرغم انتقاد‌های اساسی از مفاهیم مطرح شده توسط او در کتاب اش تشخیص تاثیر مداوم پیل در عصر فعلی دشوار نیست. این موضوع را می‌توان در رسانه‌های اجتماعی، در شیوه وایرال شدن پست‌های مرتبط با مثبت اندیشی و در سندرم دختر خوش شانس مشاهده کرد.

این موضوع در بازاریابی برای اپلیکیشن‌های ردیابی تناسب اندام و شرکت‌های بازاریابی مشهود است. این موضوع در سیاست نیز مشهود است از جمله آن که ترامپ پیل را "بزرگترین مرد" توصیف کرده بود.

همه این‌ها می‌توانند تفکر مثبت را در بهترین حالت مانند یک طرح بازاریابی و در بدترین حالت به مثابه ابزاری برای رهبران جهان در حالی که تار و پود جامعه را متلاشی می‌کنند، جلوه دهند. "مثبت سمی" در سالیان اخیر به یک واژه رایج تبدیل شده و منتقدان به ایرادات بی شمار عبارت "فقط مثبت اندیش باش"! اشاره کرده اند. این در حالیست که نتایج مطالعات نشان داده اند که خوش بینی واقعا با نتایج بهتر از نظر سلامت روانی و جسمانی مرتبط است.

با وجود چنین وضعیتی ما باید چه کنیم؟ آیا طرز فکر مثبت برای مان خوب است یا در بهترین حالت خنثی می‌باشد؟ مثبت اندیشی و خوش بینی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ آیا راه معقولی برای پرورش چشم انداز امیدوار کننده‌تر وجود دارد؟

طرز فکر مثبت چیست؟

اگرچه تفکر مثبت یا تمرین تمرکز بر امور مثبت به جای منفی و خوش بینی اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما قدری متفاوت از هم هستند. دکتر "کارستن وروش" استاد روانشناسی در دانشگاه کنکوردیا در مونترال در کانادا که بر روی خوش بینی مطالعاتی را انجام داده می‌گوید: "خوش بینی یک ویژگی شخصیتی نسبتا پایدار است. خوش بینی یک احساس نیست. خوش بینی این راهی برای دیدن جهان است انتظاری که آینده بیش‌تر خوب خواهد بود تا بد".

چیزی که تعیین می‌کند شخصیتی خوش بینانه دارید یا خیر، پیچیده است. وروش می‌گوید این تا حدی ژنتیکی است. او اشاره می‌کند این موضوع هم چنین به تعاملات اولیه دوران کودکی با مراقبان تان بستگی دارد پویایی روابط که پایه و اساس این موضوع را تشکیل می‌دهد که آیا انتظار دارید اتفاقات خوب یا بد رخ دهد و هم چنین به تجربیات زندگی تان بستگی دارد.

همان گونه که "ویتنی گودمن" درمانگر و نویسنده کتاب "مثبت سمی: واقعی نگه داشتن آن در دنیایی با وسواس شاد بودن" توضیح می‌دهد افرادی که ضربه روحی یا بیماری روانی را تجربه کرده اند اغلب ممکن است برچسب منفی اندیش را از سوی دیگران دریافت کنند. او می‌گوید:"با این وجود، این صرفا نتیجه تجربیاتی است که آن شخص در زندگی اش داشته و هر فردی ممکن است در صورت داشتن آن تجربیات خود به آن سو سوق پیدا کند. بنابراین، مثبت اندیشی برای برخی افراد طبیعی‌تر از دیگران خواهد بود".

مزایای خوش بینی چیست؟

خوش بینی با بسیاری از مزایای سلامتی مرتبط است. وروش می‌گوید که این تا حدی به دلیل نحوه مدیریت افراد خوش بین بر استرس است. او می‌گوید خوش بین‌ها بیش‌تر با موفقیت بر چالش‌ها غلبه می‌کنند، زیرا به میزانی کمتری در مقایسه با افراد بدبین به رفتار اجتنابی می‌پردازند.

برای مثال، اگر در رابطه تان با مشکلاتی مواجه هستید و باور دارید که امید به نتیجه مثبت وجود دارد به احتمال زیاد به جای آن که مشکلات را به زیر فرش جارو کنید به طور مستقیم به آن رسیدگی خواهید کرد. هم چنین، اگر یک موقعیت استرس زای خارج از کنترل وجود داشته باشد افراد خوش بین به احتمال زیاد آن را می‌پذیرند و یا خود را از موقعیت دور کرده یا با آن کنار می‌آیند.

وروش می‌گوید افراد خوش بین هم چنین شبکه‌های اجتماعی حمایت کننده تری ایجاد می‌کنند که به نوبه خود به آنان کمک تا با ناملایمات زندگی کنار بیایند و این موضوع به رفاه و آسایش کلی آنان کمک می‌کند. او می‌گوید هم چنین نتایج داده‌ها نشان می‌دهند که افراد خوش بین تلاش بیش تری برای روابط خود انجام می‌دهند و بنابراین در ازای آن حمایت بیش تری دریافت می‌کنند.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای خوش‌بینی آن است که تمام اثرات منفی بر سلامتی که همراه با استرس مزمن و منفی گرایی است را به همراه ندارد. واقعیت آن است که اثرات بدبینی را می‌توانید حتی از نظر فیزیکی در بدن خود مشاهده کنید از جمله اثرات کوتاه مدتی مانند جوش، خستگی، معده درد و سردرد. در بلند مدت این اثرات مواردی، چون استرس مزمن هستند که با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط می‌باشد.

خوش بینی سالم در مقابل مثبت بودن سمی چیست؟

گودمن می‌گوید:"من فکر می‌کنم "مثبت گرایی" واقعا برای درمان هر مشکل هر بیماری‌ای در جهان به مثابه یک سلاح است". او می‌گوید کارش را روی مثبت‌گرایی سمی شروع کرده، زیرا مشاهده می‌کرد که بسیاری از مراجعه کنندگان به او خود را فارغ از آن که چه مشکلاتی را تجربه می‌کردند به خاطر مثبت نبودن شان سرزنش می‌کردند.

این احساس در آنان وجود داشت که "من باید مثبت‌تر باشم، باید بیش‌تر سپاسگزار باشم" و آنان تقریبا خود را تنبیه می‌کردند که برای شان آسان نبود یا نمی‌توانستند با مثبت اندیشی مشکلی را حل کنند".

دکتر ام نیکلسون بتل جونیور درمانگر می‌گوید:"این فشار برای شاد بودن به طور خاص علیه جوامع اقلیت به کار گرفته شده است. برای مثال، در محیط‌های کاری بسیاری از رنگین پوستان تحت فشار هستند تا در نمایش احساسات مثبت شان اغراق کرده و احساسات منفی خود را کم اهمیت جلوه دهند تا شنیده شوند گویی که ما رنگین پوستان باید بیش از حد خوشحال بیش از حد هیجان زده و بیش از حد مثبت باشیم تا در همان سطح دیگران دیده شویم. ما نمی‌توانیم به این واقعیت اشاره کنیم که ممکن است اتفاق بدی رخ دهد، زیرا سریعا برچسب منفی بودن بر ما زده می‌شود".

به عبارت دیگر، مثبت گرایی سمی توسط خودتان یا دیگران برای خفه کردن همه احساسات و تجربیات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. گودمن می‌گوید:"وجه سالم خوش بینی زمانی خواهد بود که بتوانیم فضایی را برای واقعیت، ترس‌ها و نگران‌های مان در نظر بگیریم. زمانی مثبت اندیشی ناسالم می‌شود که افراد قادر به نگهداشتن احساسات غیر مثبت نباشند".

چگونه به طور موثر مثبت اندیشی را پرورش دهید؟

به گفته متخصصان این روش قدری ضد شهودی است: پرورش مثبت اندیشی سالم مستلزم ایجاد فضا برای احساسات منفی است. گودمن می‌گوید:"افرادی که بیش‌تر با خوش‌بینی دست و پنجه نرم می‌کنند افرادی هستند که خود را به خاطر احساسات شان شرمسار می‌دانند".

گودمن می‌گوید اولین قدم این است که بفهمید واقعا چه چیزی را تجربه می‌کنید. او می‌گوید:"یاد بگیرید که چگونه به احساسات خود برچسب بزنید و یاد بگیرید که وقتی احساسات منفی دارید آن تجربه از نظر جسمی و ذهنی برای شما چگونه است".

کارشناسان همچنین توصیه می‌کنند که انتظارات خود را مدیریت کنیم و به جای پیگیری آن چه که رسانه‌های اجتماعی یا تبلیغات می‌گویند که شما را خوشحال می‌کند در مورد آن چه می‌خواهید و این که چه چیزی شما را خوشحال می‌کند شفاف باشید.

بهتر است واقع بین باشید. چگونه می‌توانید گام‌های عملی در این راستا بردارید و سپس پیشرفت خود را در این مسیر جشن بگیرید؟ حتی کوچک‌ترین قدم‌ها هم کمک می‌کند.

ام نیکلسون بتل جونیور اشاره می‌کند که مهم است به دنبال نکات مثبت باشید مهم نیست که تا چه اندازه کوچک به نظر می‌رسند. او می‌گوید:"به معنای واقعی کلمه می‌تواند این طور باشد: امروز صبح از خواب بیدار شدم، دندان هایم را مسواک زدم، صورتم را شستم و به موقع از خانه خارج شدم".

در نهایت آن که یکی از مهم‌ترین بخش‌های داشتن یک دیدگاه مثبت اجتماع است. یک طرز فکر واقعا در محیط اجتماعی شما پرورش می‌یابد. بگذارید اطراف تان را افرادی احاطه کنند که واقعا از شما حمایت می‌کنند و شما به آنان اعتماد دارید و آنان به شما اعتماد دارند.