رابطه سبک زندگی سالم و افزایش موفقیت لقاح مصنوعی (IVF)

به قلم : زهرا رنگرز جدی ؛ دانشجوی کارشناسی تغذیه

زیر نظر: دکتر گلبن سهراب ؛ عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

 

تحریریه زندگی آنلاین : اگر حداقل یک سال سعی در باردار شدن با رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده داشته‌اید، اما موفق نبودید، ممکن است برای باردار شدن نیاز به روش‌های کمکی داشته باشید.

اگر شما در آغاز سفر لقاح مصنوعی (IVF) هستید، باید بدانید که شما تنها نیستید - از هر 8 زن، 1 نفر برای باردار شدن به این کمک اضافی نیاز دارد.

اگر مصمم هستید که عضو جدیدی به خانواده خود اضافه کنید و سایر گزینه‌های باروری را امتحان کرده‌اید و نتیجه نگرفته‌اید، IVF اغلب بهترین راه برای داشتن یک نوزاد است.

IVF یک روش پزشکی است که در آن یک تخمک با اسپرم در خارج از بدن بارور می‌شود. پس از تشکیل جنین به رحم شما منتقل می‌شود که امیدواریم منجر به بارداری شود، اما اگر شما در زمان تشکیل جنین به هر دلیلی آماده بارداری نباشید، جنین منجمد می‌شود.

زمان شروع و تکمیل چرخه IVF ممکن است احساسات مختلفی داشته باشید. اضطراب، غمگینی و عدم اطمینان، احساسات رایجی هستند.

 

نکاتی درباره سبک زندگی برای موفقیت IVF

تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم و کاهش استرس ممکن است به بهبود باروری کمک کند. در زیر، به تغییرات سبک زندگی که می‌تواند در طول سیکل IVF، به سلامت عمومی و افزایش احتمال بارداری شما کمک کند، اشاره می‌کنیم.

 بیشتربخوانید:

آزمایش های غربالگری لازم برای مادران باردار

 

 

 

 

در طول IVF چه بخوریم؟

در طول چرخه IVF، بر خوردن وعده‌های غذایی سالم و متعادل تمرکز کنید. در این مدت به توصیه اطرافیان هیچ تغییر عمده یا قابل توجهی در سبک زندگی خود ایجاد نکنید. مطالعات نشان داده‌اند که پیروی از رژیم مدیترانه حداقل یک ماه قبل از لقاح مصنوعی می‌تواند شانس بارور شدن در این روش را افزایش دهد. از آنجایی که رژیم غذایی مدیترانه بر سلامت اسپرم مردان نیز تأثیر می‌گذارد، شریک زندگی خود را تشویق کنید که او هم مانند شما از رژیم پیروی کند.

 

راه‌های ساده برای اصلاح تغذیه خود با رژیم مدیترانه‌ای

 از میوه‌ها و سبزیجات تازه زیاد استفاده کنید.

 پروتئین‌های بدون چربی مانند ماهی و مرغ را انتخاب کنید.

 از انواع غلات کامل یا سبوس‌دار استفاده کنید. نان سبوس‌دار، ماکارونی سبوس‌دار و همچنین کینوا انتخاب‌های مناسبی هستند.

 حبوبات از جمله لوبیا، نخود و عدس را در برنامه غذایی خود داشته باشید.

 به محصولات لبنی کم‌چرب روی آورید.

 از چربی‌های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون طبیعی و فرابکر، آجیل و دانه‌ها استفاده کنید.

 از گوشت قرمز، شکر، غلات تصفیه شده مانند نان‌های سفید (لواش و باگت سفید) و سایر غذاهای بسیار فرآوری شده خودداری کنید.

 مصرف نمک را کاهش دهید. به جای آن غذا را با سبزی‌های خشک، انواع طعم‌دهنده‌های طبیعی مانند آبلیمو و آب نارنج تازه و ادویه‌ها مزه‌دار کنید.

 همچنین در اینجا  14 روش طبیعی برای افزایش باروری و سریع‌تر باردار شدن آورده شده است.

 بیشتربخوانید:

احتمال جا به جایی جنین در روش IVF چقدر است؟

 

 

 

غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان بخورید

غذاهایی غنی از آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و غلات کامل (سبوس‌دار) و انواع جوانه‌ها مملو از آنتی‌اکسیدان‌های مفید مانند ویتامین‌های C و E، فولات، بتاکاروتن و لوتئین هستند. با افزایش مصرف منابع آنتی‌اکسیدان شانس باروری خود را افزایش دهید.

 

به وعده صبحانه بیشتر اهمیت دهید

خوردن یک صبحانه کامل به صورت منظم می‌تواند در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) که یکی از دلایل اصلی عدم باروری در خانم‌ها است، احتمال باروری را افزایش دهد.

مطالعات نشان داده‌اند که تخمک‌گذاری و احتمال باروری در خانم‌هایی که صبحانه بیشتر و شام کمتر می‌خورند، بیشتر از خانم‌هایی است که صبحانه کمتر و شام بیشتر می‌خورند.

 

از چربی‌های ترانس اجتناب کنید

مصرف روزانه چربی‌های سالم برای تقویت باروری و سلامت کلی مهم است.

با این حال، چربی‌های ترانس به دلیل اثرات منفی بر حساسیت به انسولین، با افزایش خطر ناباروری تخمک‌گذاری مرتبط هستند.

چربی‌های ترانس معمولاً در روغن‌های گیاهی هیدروژنه (جامد) یافت می‌شوند و معمولاً در کره گیاهی (مارگارین)، غذاهای سرخ‌شده آماده مصرف، محصولات فرآوری‌شده و محصولات پخته شده آماده وجود دارند. معمولاً از انواع روغن‌های جامد گیاهی در تهیه انواع شیرینی‌های تر و خشک و کیک، بیسکویت و کلوچه از روغن‌های جامد استفاده می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی با چربی‌های ترانس بیشتر و چربی‌های اشباع نشده (انواع روغن‌های مایع گیاهی) کمتر با ناباروری در مردان و زنان مرتبط است.

 

 در صورت ابتلا به PCOS مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید

پیروی از یک برنامه غذایی کم کربوهیدرات که شامل کاهش مصرف انواع نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی است، برای زنان مبتلا به PCOS توصیه می‌شود. رژیم‌های کم کربوهیدرات ممکن است به شما کمک کند وزن سالمی داشته باشید، سطح انسولین را کاهش می‌دهد و موجب کاهش چربی می‌شود و به منظم شدن قاعدگی کمک می‌کند.

 بیشتر بخوانید:

ملاحظات بارداری در مبتلایان به التهاب روده‌

عصبانیت ناشی از بارداری و مدیریت آن

 

 

 

 

کربوهیدرات‌های تصفیه شده کمتری بخورید

در صحبت از کربوهیدرات‌ها، فقط مقدار کربوهیدرات‌ها مهم نیست، بلکه نوع آن نیز مهم است.

به خصوص کربوهیدرات‌های تصفیه شده ممکن است مشکل‌ساز باشند. کربوهیدرات‌های تصفیه شده شامل غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و غلات فرآوری شده از جمله ماکارونی سفید، نان سفید مانند لواش و برنج سفید است.

این منابع کربوهیدرات خیلی سریع جذب می‌شوند و باعث افزایش سطح قند خون و انسولین می‌شوند. کربوهیدرات‌های تصفیه شده همچنین دارای شاخص گلیسمی (Glycemic Index) بالایی هستند.

انسولین از نظر شیمیایی شبیه به هورمون‌های تخمدانی است. این هورمون‌ها به بالغ شدن تخمک‌های ما کمک می‌کنند. افزایش مداوم انسولین می‌تواند باعث شود بدن هورمون‌های تولید مثلی کمتری تولید کند، زیرا فکر می‌کند بدن به آن نیاز ندارد. این می‌تواند به عدم بلوغ تخمک و تخمک‌گذاری کمک کند.

با توجه به اینکه PCOS با سطوح بالای انسولین مرتبط است، کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌توانند آن را بدتر کنند.

 

فیبر بیشتری بخورید

فیبر به بدن شما کمک می‌کند تا از شر هورمون‌های اضافی خلاص شود و قند خون را متعادل نگه می‌دارد. انواع خاصی از فیبر می‌توانند به حذف استروژن اضافی با اتصال به آن در روده کمک کنند. سپس استروژن اضافی به عنوان یک ماده زائد از بدن خارج می‌شود. مصرف منابع فیبر با کاهش 44 درصدی خطر ناباروری تخمک‌گذاری در زنان بالای 32 سال مرتبط است. منابع فیبر عبارتند از غلات سبوس‌دار، حبوبات، سبزی‌ها و میوه‌ها.

 

فعال شوید

ورزش فواید زیادی برای سلامتی شما دارد، از جمله افزایش باروری.

افزایش فعالیت بدنی متوسط اثرات مثبتی بر باروری زنان و مردان به ویژه افراد چاق دارد، البته اعتدال در ورزش نیز نقش کلیدی دارد. ورزش با شدت زیاد با کاهش باروری در برخی از زنان مرتبط است. ورزش بیش از حد ممکن است تعادل انرژی در بدن را تغییر دهد و بر سیستم تولید مثل شما تأثیر منفی بگذارد.

 

زمانی را برای آرامش اختصاص دهید

اگر می‌خواهید باردار شوید، احتمالاً استرس نیز در لیست عوامل منفی تاثیرگذار خواهد بود. با افزایش سطح استرس، شانس بارداری کاهش می‌یابد. این احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی است که هنگام احساس استرس رخ می‌دهد.

 

کافئین را محدود کنید

به نظر می‌رسد دریافت خیلی زیاد منابع کافئین مانند قهوه، چای پر رنگ، نوشابه‌های مشکی و انرژی‌زا و شکلات تلخ احتمال باروری را کاهش می‌دهد.

 

 وزن را در محدوده نرمال حفظ کنید

وزن یکی از عوامل مؤثر در باروری در مردان و زنان است. در واقع، کمبود یا اضافه وزن با افزایش احتمال ناباروری همراه می‌باشد.

این بدان دلیل است که میزان چربی ذخیره شده در بدن شما بر عملکرد قاعدگی تأثیر می‌گذارد. چاقی به ویژه با عدم تخمک‌گذاری و بی‌نظمی قاعدگی و همچنین با اختلال در رشد تخمک همراه است.

برای افزایش شانس باردار شدن خود، در صورت اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهید و در صورت کمبود وزن، وزن خود را افزایش دهید. متخصصین تغذیه می‌توانند به شما کمک کنند این کار را به روشی سالم و پایدار انجام دهید.

 

سطح آهن را بررسی کنید

کمبود آهن می‌تواند بر تخمک‌گذاری اثر منفی بگذارد. در صورت وجود کم‌خونی فقر آهن، از مکمل آهن و منابع غنی آن مانند انواع گوشت‌ها و همچنین حبوبات استفاده کنید. جذب آهن منابع گیاهی (منابع آهن غیرهم) برای بدن دشوارتر است، بنابراین سعی کنید آنها را با غذاها یا نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C بالا مصرف کنید تا جذب را افزایش دهید.

 

 مکمل‌های طبیعی

برخی از مکمل‌های طبیعی با افزایش باروری، به ویژه در مطالعات حیوانی مرتبط شده‌اند. همیشه قبل از مصرف مکمل‌های طبیعی با پزشک خود مشورت کنید.

 

موم زنبور عسل

یک مطالعه بر روی زنان مبتلا به اندومتریوز نشان داد که مصرف موم زنبور عسل دو بار در روز منجر به 40 درصد بیشتر شانس باردار شدن بعد از 9 ماه می‌شود.

 

ژل رویال

ژل رویال مملو از اسیدهای آمینه، لیپیدها، قندها، ویتامین‌ها، اسیدهای چرب، آهن و کلسیم است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ژل رویال می‌تواند احتمال باروری را افزایش دهد.