به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در کنفرانس «بررسی اندیشه‌های فلسفی و فقهی علامه محمدرضا فضل الله عاملی» در کشور لبنان، گفت: علامه سیدمحمدرضا فضل الله دارای اندیشه‌های مهم فقهی، علمی و فلسفی ناظر به واقعیت‌های اجتماعی بوده است.
وی افزود: وضعیت و شرایط خاص اجتماعی لبنان باعث شده که فقها و علمای آن نوعا منعزل و جدا از جامعه نباشند بلکه اسلام را ناظر به واقعیت‌های اجتماعی، شکل داده‌اند.
وی ادامه داد: اسلام نمی‌خواهد علم به مثابه صرفا تئوری‌ها و نظریه‌هایی غیرقابل تحقق شکل گیرد؛ بلکه می‌خواهد به محض آن که علم تولید شد، راه به واقعیت برد و به مرحله تحقق و عملیات پا گذارد و در خدمت به جامعه و انسان‌ها به کار گرفته شود.
مبلغی یادآورشد: بر این اساس، نمی‌خواهد صرفا یکسری دیدگاه‌های فقهی بدون کارکرد اجتماعی مطرح شود، بلکه اسلام فقه هدفمند و ناظر به واقعیت‌های اجتماعی و دارای تاثیرگذاری بر واقعیت او، خدمت به جامعه را می‌خواهد.
مبلغی با اشاره به آیه 122 سوره توبه «لِّیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» افزود: در اسلام صرف تفقه در دین معیار نیست، بلکه تفقه برای این است که فقیه جامعه و قوم خود را انذار دهد.
وی گفت: از«لام» در کلمه «وَلِیُنذِرُوا» لزوم کارکرد داشتن استفاده می‌شود؛ به این معنا که صرف تفقه در دین معیار نیست، بلکه تفقه برای این است که در جامعه و قوم تاثیرگذاشته شود. آنچه از این آیه استفاده می‌شود، اینکه این هدفمندی با توجه به نیاز قوم و وضعیت و شرایط جامعه معنا پیدا می‌کند.
مبلغی یادآورشد: از این آیه هم می‌توان این برداشت را داشت که اگر در شرایطی، یک قوم متشکل از طرفداران یک مذهب نبودند، بلکه از طرفداران مذاهب مختلف تشکیل شدند، یک فقیه اعم از شیعه یا سنی، باید برای همه جامعه و به سمت همه جامعه برود.
وی شهید اول و ثانی را از مصادیق این سخنان خود ذکر کرد و گفت: این دو عالم بزرگ، با وجودی که شیعه مذهب بودند و فقه شیعه را تولید می‌کردند، ولی چون در جامعه آنها اهل تسنن نیز زندگی می‌کردند، فقه مذاهب را تدریس و فتوای مطابق مذاهب را ارایه می‌دادند و فقه مقارن را دنبال می‌کردند.
وی ادامه داد: این نشانگر این است که فقیه و کارکرد فقه آن باید برای جامعه باشد و اصولا بسیاری از فقهای ما چنین بوده و یکی از محاسن لبنان نیز این است که فقها و علمای آن عمدتا منعزل و جدا از مردم نبوده، بلکه فقه آنها ناظر به واقعیت‌های اجتماعی شکل می‌گرفته است.
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: امام موسی صدر نیز از دیگر شخصیت‌های اجتماعی بود که نگاه وی به شرایط اجتماعی و خواستن فقه برای زندگی اجتماعی مورد توجه بود، ایشان (امام موسی صدر) توانسته نظریه تعایش را در لبنان تحقق بخشیده و خطوط آن را روشن و تبلور بخشد.
استاد حوزه علمیه قم افزود: یکی از شخضیت‌های فقیه در این مجموعه و سلاله لبنان و جبل عامل مرحوم سیدمحمدرضا فضل‌الله بود که علم، عمل، نظریه و تطبیق در ایشان جمع شده بود، ایشان اندیشه‌های فلسفی دارد، ولی اندیشه فلسفی او به گونه‌ای در آثار وی ترسیم شده، که ناظر به واقعیت‌های اجتماعی است.
