خواص و مضرات دال عدس چیست و چه کسانی نباید آن را بخورند؟

دال عدس از دیرباز به عنوان یک ماده غذایی ارزشمند و پرخاصیت شناخته شده است. تقویت بدن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و حتی کاهش وزن از جمله خواص دال عدس هستند. به همین دلیل، مصرف آن به ویژه برای زنان باردار توصیه می‌شود؛ چرا که مواد معدنی موجود در آن نقش مهمی در سلامت مادر و جنین ایفا می‌کند.

به گزارش درمانکده، از جمله خواص بی‌نظیر دال عدس می‌توان به انرژی‌زایی بالا، درمان بیماری‌های گوارشی، بهبود عملکرد روده و رفع یبوست، کنترل قند خون، تقویت بینایی و قلب، کاهش وزن و تسکین دردهای مفصلی اشاره کرد.

خواص دال عدس برای لاغری

دال عدس، گنجینه‌ای از فیبر و پروتئین، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای افرادی است که به دنبال کاهش وزن سالم هستند. فیبر موجود در دال عدس، احساس سیری را افزایش داده و به هضم بهتر غذا کمک می‌کند. از طرفی پروتئین موجود در آن، عضله‌سازی را تقویت کرده و متابولیسم بدن را بالا می‌برد. علاوه بر این دال عدس کالری و چربی بسیار کمی دارد که آن را به یک انتخاب ایده‌آل برای رژیم‌های کاهش وزن تبدیل می‌کند. با گنجاندن دال عدس در رژیم غذایی خود، می‌توانید به کاهش وزن پایدار و بهبود سلامت کلی بدن کمک کنید.

خواص دال عدس برای کودکان

دال عدس سرشار از فواید بی‌شماری برای کودکان است. این ماده غذایی منبع غنی از پروتئین گیاهی، آهن، فیبر و ویتامین‌های گروه B است که برای رشد و نمو سالم کودکان بسیار ضروری‌اند. مصرف دال عدس به تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد مغز، افزایش انرژی و جلوگیری از یبوست در کودکان کمک شایانی می‌کند. با وجود تمام این خواص مفید، نگرانی‌هایی در مورد مضرات دال عدس برای کودکان وجود ندارد.

البته همانند هر غذایی، مصرف بیش از حد آن ممکن است به نفخ و گاز منجر شود. اما به طور کلی دال عدس یک غذای بسیار سالم و مغذی برای کودکان، از جمله نوزادان، محسوب می‌شود. از خواص دال عدس برای نوزادان می‌توان به تامین پروتئین مورد نیاز برای رشد عضلات و تقویت سیستم ایمنی اشاره کرد. توصیه می‌شود دال عدس را به صورت پخته و له‌شده به غذای کودکان اضافه کنید تا به راحتی هضم شود.

خواص دال عدس برای سرماخوردگی

دال عدس سرشار از فیبر، پروتئین و ویتامین‌های گروه B است که به تقویت سیستم ایمنی کمک کرده و انرژی مورد نیاز بدن برای مبارزه با ویروس‌ها را تامین می‌کند. علاوه بر این، خاصیت ضد التهابی دال عدس می‌تواند به کاهش علائم سرماخوردگی مانند گلودرد و سرفه کمک کند. خوردن سوپ دال عدس گرم به بهبود سرماخوردگی سرعت می‌بخشد.

خواص دال عدس برای پوست

دال عدس علاوه بر فواید بی‌شماری که برای سلامتی بدن دارد، معجزه‌های شگفت‌انگیزی نیز برای پوست به ارمغان می‌آورد. دال عدس سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از پیری زودرس پوست کمک می‌کنند. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن، پوست را تغذیه کرده و به روشن شدن آن کمک می‌کنند. همچنین خاصیت ضدالتهابی دال عدس در درمان آکنه و کاهش قرمزی پوست بسیار موثر است. با استفاده از ماسک‌های طبیعی حاوی دال عدس، می‌توانید پوستی شاداب، جوان و درخشان داشته باشید.

خواص دال عدس در بارداری

دال عدس سرشار از آهن، فولات، پروتئین و فیبر است که برای رشد و نمو سالم جنین ضروری است. آهن موجود در دال عدس به پیشگیری از کم‌خونی کمک می‌کند و فولات نقش مهمی در جلوگیری از نقص لوله عصبی جنین دارد. پروتئین موجود در دال عدس برای ساخت سلول‌های جدید و ترمیم بافت‌ها ضروری است و فیبر آن نیز به بهبود هضم و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. علاوه بر این دال عدس حاوی ویتامین‌های گروه B، روی، منیزیم و پتاسیم است که همگی برای سلامت مادر و جنین مفید هستند.

خواص دال عدس برای مو

دال عدس سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند آهن، روی و بیوتین است و به تقویت فولیکول‌های مو، کاهش ریزش مو و افزایش رشد مو کمک می‌کند. پروتئین موجود در عدس به ساخت کراتین، پروتئین اصلی تشکیل‌دهنده مو، کمک کرده و موها را قوی‌تر و سالم‌تر می‌کند. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در عدس نیز به بهبود گردش خون در پوست سر و تغذیه بهتر فولیکول‌های مو کمک می‌کنند. با گنجاندن دال عدس در رژیم غذایی خود، می‌توانید به موهایی سالم‌تر، قوی‌تر و زیباتر دست پیدا کنید.

خواص دال عدس در طب سنتی

دال عدس در طب سنتی به عنوان یک ماده غذایی ارزشمند با طبع گرم و خشک شناخته می‌شود. این دانه کوچک سرشار از فیبر، پروتئین و مواد معدنی است که برای سلامتی بدن بسیار مفید هستند. در طب سنتی، دال عدس برای تقویت دستگاه گوارش، کاهش درد مفاصل، بهبود گردش خون و درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله یبوست و التهاب روده تجویز می‌شود. همچنین، دال عدس به دلیل داشتن آهن فراوان برای درمان کم‌خونی بسیار موثر است. این دانه مقوی، انرژی‌زا بوده و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

مضرات دال عدس

یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به مضرات دال عدس، وجود مواد ضد تغذیه‌ای در آن است. این مواد می‌توانند جذب برخی مواد معدنی را کاهش دهند و در برخی افراد، مشکلات گوارشی ایجاد کنند. از جمله مهم‌ترین مواد ضد تغذیه‌ای موجود در دال عدس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اسید فیتیک: این ماده به برخی مواد معدنی مانند آهن، روی و کلسیم متصل می‌شود و از جذب آن‌ها توسط بدن جلوگیری می‌کند.
• لکتین‌ها: این پروتئین‌ها می‌توانند به روده آسیب رسانده و باعث نفخ و گاز شوند.
• تانن‌ها: تانن‌ها نیز مانند اسید فیتیک با پروتئین‌ها و مواد معدنی ترکیب شده و از جذب آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

مشکلات گوارشی

مصرف بیش از حد دال عدس، به ویژه در افرادی که از نفخ و گاز معده رنج می‌برند، می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود. این مشکلات شامل نفخ، گاز، دل درد و یبوست است.

آلرژی

در موارد نادر، ممکن است برخی افراد به دال عدس آلرژی داشته باشند. علائم آلرژی به دال عدس می‌تواند شامل خارش پوست، تورم لب‌ها و گلو، مشکل در تنفس و در موارد شدید، شوک آنافیلاکسی باشد.

کاهش جذب آهن

همان‌طور که اشاره شد، اسید فیتیک موجود در دال عدس می‌تواند جذب آهن را کاهش دهد. به همین دلیل، توصیه می‌شود دال عدس را همراه با غذاهای غنی از ویتامین C مانند گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و مرکبات که به جذب بهتر آهن کمک می‌کنند مصرف کنید.

چگونه از مضرات دال عدس بکاهیم؟

• خیساندن دال عدس: قبل از پخت، دال عدس را به مدت حداقل هشت ساعت در آب خیس کنید. این کار باعث کاهش مقدار اسید فیتیک و برخی دیگر از مواد ضد تغذیه‌ای می‌شود.
• پختن کامل دال عدس: دال عدس را به طور کامل بپزید تا هضم آن آسان‌تر شود.
• ترکیب دال عدس با غذاهای دیگر: دال عدس را با غذاهای غنی از ویتامین C، مانند گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای، مصرف کنید تا جذب آهن آن افزایش یابد.
• مصرف متعادل: مانند هر غذای دیگری، مصرف متعادل دال عدس توصیه می‌شود.

چه کسانی باید در مصرف دال عدس احتیاط کنند؟

دال عدس، علی‌رغم خواص فراوان و فواید تغذیه‌ای، برای برخی افراد ممکن است مناسب نباشد. در ادامه به گروه‌هایی از افراد که باید در مصرف دال عدس احتیاط کنند و دلایل آن اشاره می‌شود:

• افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): فیبر بالا در دال عدس می‌تواند باعث تشدید علائم IBS مانند نفخ، گاز، اسهال و یبوست شود. این افراد بهتر است مصرف دال عدس را به تدریج افزایش دهند و در صورت بروز هرگونه مشکل، مصرف آن را قطع کنند.
• افراد مبتلا به بیماری سلیاک: اگرچه دال عدس فاقد گلوتن است، اما برخی افراد مبتلا به سلیاک ممکن است به پروتئین‌های دیگر موجود در دال عدس حساسیت نشان دهند و واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، تورم و مشکلات گوارشی را تجربه کنند.
• افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی: پروتئین بالای دال عدس می‌تواند به کلیه‌های آسیب‌دیده فشار وارد کرده و عملکرد آن‌ها را مختل کند. بنابراین افرادی که مشکلات کلیوی دارند، باید قبل از مصرف دال عدس با پزشک خود مشورت کنند.
• افراد مبتلا به نقرس: دال عدس حاوی پورین است که در بدن به اسید اوریک تبدیل می‌شود. افزایش سطح اسید اوریک می‌تواند باعث تشدید حملات نقرسی شود.
• افراد مبتلا به مشکلات گوارشی خاص: افرادی که بیماری‌های گوارشی مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون دارند، ممکن است به دلیل فیبر بالای دال عدس دچار التهاب و تشدید علائم شوند.
• افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند: برخی داروها ممکن با مصرف دال عدس تداخل داشته باشند. به عنوان مثال، داروهای ضد انعقاد خون ممکن است با ویتامین K موجود در دال عدس تداخل ایجاد کنند.

جمع‌بندی

دال عدس به عنوان یک منبع غنی از پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی، نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا می‌کند. مصرف منظم دال عدس می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش کلسترول و فشار خون، کنترل قند خون، تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها کمک کند. با این حال افرادی که شرایط پزشکی خاص مانند بیماری‌های کلیوی یا سندرم روده تحریک‌پذیر دارند باید قبل از افزایش مصرف دال عدس با پزشک خود مشورت کنند.

سوالات متداول

منبع: healthline