تنبلی تخمدان یکی از شایع ترین عوامل ناباروری در زنان محسوب می شود که در آن زنان با وجود تلاش های بسیار, قادر به باردار شدن به شکل طبیعی نیستند. در این بیماری یکی از جفت تخمدان ها, تخمک تولید نمی کنند، در این مقاله به روش های درمان تنبلی تخمدان می پردازیم.
روش های علمی موثر در درمان تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان یکی از بیماری های مرتبط با زنان می باشد که در آن تخمدان ها که تخمک برای انجام لقاح تولید می کنند, قادر به تولید تخمک نیستند و یا به اصطلاح تنبل می باشند. به همین دلیل این بیماران با وجود تلاش های بسیار, نمی توانند بارور شوند. عوامل متعددی سبب تنبلی تخمدان ها می شوند. عدم تعادل هورمونی، اندومتریوز، کیست تخمدان، روند پیری، گردش خون ضعیف و انحطاط اسید درون تخمدان از جمله عوامل اصلی ابتلا به تنبلی تخمدان هستند. همچنین این بیماری می تواند ناشی از آلودگی سمی تخمدان ها با فلزات سنگین باشد. جالب است بدانید تخمدان ها بیش از سایر ارگان های بدن مانند کبد و کلیه ها مستعد کمبود ذخیره خونی, نقصان مواد مغذی و فقدان اکسیژن می باشند. مشابه با روش های درمان ناباروری مردان, روش های بسیاری برای بهبود تنبلی تخمدان و ناباروری زنان وجود دارد.
تخمدان تنبل تحت تاثیر بیشتر سموم قرار می گیرد. چرا که یک عضو ضعیف همیشه برای حفظ انرژی مشکل دارد. همچنین هر عضو ضعیف مستعد ابتلا به سم های مختلف می باشد. هر سلول ضعیف, سلولی ناکارآمد است که عملکرد خود را به خوبی انجام نمی دهد. آتروفی نامی است که به هر عضو ضعیفی می دهند که به دلیل فقدان تغذیه کوچک شده است. به همین دلیل تخمدان تنبل کوچک تر از اندازه طبیعی هستند. سلول هایی که در تخمدان ها تخمک تولید می کنند, با فیبرها یا کیست ها جایگزین می شوند و نمی توانند به طور طبیعی تخمک تولید کنند. به همین دلیل یکی از دلایل مهمی که زنان نمی توانند بارور شوند, تنبلی تخمدان ها است.
علایم و نشانه های تنبلی تخمدان و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار است که از مهمترین آن ها می توان به اختلال و نامنظم شدن سیکل قاعدگی, چاقی, پر مویی و بروز آکنه اشاره کرد. درمان به موقع این بیماری تاثیر بسیاری در بهبود و باروری زنان دارد و از خطرات جدی دیگر نیز پیشگیری می کند. به طور کلی اهداف اصلی در رفع تنبلی تخمدان, تمرکز در مدیریت و درمان نگرانی های فردی مانند چاقی, ناباروری و پرمویی و آکنه است.
اغلب پزشکان در اولین مرحله از رفع تنبلی تخمدان توصیه به کاهش وزن با رژیم غذایی کم کالری همراه با انجام ورزش هایی با شدت متوسط می کنند. کاهش حتی درصد کمی از وزن می تواند در بهبود عملکرد تخمدان ها تاثیر گذار باشد.
درمان تنبلی تخمدان با داروها
-
داروهای تنظیم کننده سیکل قاعدگی
یکی از مهترین روش های رفع تنبلی تخمدان, استفاده از قرص های تنظیم کننده سیکل قاعدگی است. این داروها که به نام داروهای ضد بارداری شناخته می شوند شامل هر دو هورمون استروژن و پروژسترون می باشند. قرص های ضد بارداری تولید آندروژن در بدن را کاهش می دهند و باعث یک وقفه در اثرات مداوم استروژن در بدن شده و خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش و خونریزی های غیر طبیعی را بهبود می بخشند. داروهای دیگر جایگزین قرص های ضد بارداری برچسب پوستی و یا حلقه واژینال هستند که شامل ترکیبی از استروژن و پروژسترون می باشند. در طول بهبود با این داروها, زنان قادر به باروری نخواهند بود.
در صورتی که بیمار به قرص های ضد بارداری پاسخ خوبی ندهد, پزشک ممکن است داروهای پروژسترون تجویز کند. این داروها جایگزین قرص های ضد بارداری به شمار می روند و به مدت 10 تا 14 روز برای یک یا دو ماه باید استفاده شوند. این داروها نیز سیکل قاعدگی را تنظیم می کنند و خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش می دهند. با این وجود داروهای پروژسترون نمی تواند سطح آندروژن را بهبود ببخشد و موجب پیشگیری از بارداری نمی شود.
علاوه بر داروهای بیان شده, برخی پزشکان اقدام به تجویز قرص متفورمین می کنند. این داروی خوراکی برای بهبود دیابت نوع دوم می باشد که مقاومت به انسولین را بهبود می دهد و موجب کاهش سطح انسولین می شود. همچنین این دارو به تخمک گذاری کمک می کند و منجر به منظم شدن سیکل قاعدگی می شود. از آن جایی که این دارو پیشرفت بیماری دیابت نوع دوم را کند می کند برای بیماران مبتلا به پیش دیابت و افرادی که از اضافه وزن رنج می برند مناسب است.
-
داروهای کمک کننده به تخمک گذاری
برای بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان که قصد باروری دارند, ممکن است از داروهای کمک کننده به تخمک گذاری استفاده شود. کلومیفن یکی از این داروهای ضد استروژن خوراکی است که باید در نیمه اول دوره قاعدگی مصرف شود. اگر کلومیفن به تنهایی موثر نباشد, پزشک ممکن است اقدام به تجویز متفورمین برای کمک به تحریک تخمک گذاری کند.
در صورتی که زنان مبتلا به تنبلی تخمدان با استفاده از کلومیفن و متفورمین باردار نشوند, پزشک ممکن است اقدام به تجویز گنادوتروپین کند. این داروی هورمونی محرک می باشد و تزریقی است. از دیگر داروهای کمک کننده به تخمک گذاری می توان لتروزول را نام برد. اگرچه محققان هنوز چگونگی تحریک تخمدان توسط لتروزول را نمی دانند, اما زمانی که با استفاده از داروهای دیگر پاسخ نگیرند, اقدام به تجویز این دارو می کنند.
-
داروهای کاهش دهنده رشد بیش از حد مو
یکی دیگر از روش های مورد استفاده در رفع تنبلی تخمدان, استفاده از داروهای کاهش دهنده رشد بیش از حد مو می باشد. پزشک ممکن است قرص های جلوگیری از بارداری را برای کاهش تولید آندروژن به همراه یکی دیگر از داروهای به نام اسپیرونولاکتون (آلداکتون) که اثرات آندروژن بر روی پوست را بلوک می کند, برای بهبود بیماری تجویز کند. از آنجایی که اسپیرونولاکتون موجب نقائص هنگام تولد در نوزادان می شود, هنگام استفاده از این دارو, پیشگیری از بارداری موثر الزامی است. بنابراین مصرف این دارو به زنان باردار و یا زنانی که قصد باروری دارند, توصیه نمی شود.
علاوه بر داروهای بیان شده, تغییر سبک زندگی می تواند تاثیر زیادی در بهبود تنبلی تخمدان ها داشته باشد. برخی از این تغییرات به شرح زیر می باشد.
- کنترل و مدیریت وزن (کاهش وزن)
- تغییر رژیم غذایی ( استفاده از مواد غذایی با کربوهیدرات ها و چربی های سالم و اجتناب از مصرف مواد غذایی ناسالم مانند نوشابه، آب میوه بیش از حد، کیک، آب نبات، بستنی، کیک، کلوچه و دونات)
- فعالیت جسمی یا ورزش
رفع تنبلی تخمدان با راهکارهای طبیعی
روش های طبیعی و گیاهی زیادی جهت رفع مشکل تنبلی تخمدان وجود دارد که برخی از خانم تمایل دارد از روش درمان تنبلی تخمدان با طب سنتی استفاده کنند که مدت درمان با روش های طبیعی یک تا سه ماه طول می کشد، در ادامه چند راهکار مفید و موثر را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.
عرق رازیانه :
به منظور رفع مشکل تنبلی تخمدان می توانید از عرق رازیانه کمک بگیرید بنابراین شبی یک لیوان عرق رازیانه به همراه یک قاشق مرباخوری عسل بنوشید فقط به خاطر داشته باشید از این روش به جز زمان پریودی استفاده کنید.
عسل و سیاه دانه :
از دیگر راهکارهای مفید و موثر به منظور بهبود مشکل تنبلی تخمدان استفاده از سیاه دانه و عسل است، عسل و سیاه دانه نیم کوب شده را به خوبی با هم ترکیب کنید سپس روزی دو قاشق مربای خوری از مخلوط حاصل را میل کنید که بهترین زمان صبح و شام است.
روغن زیتون و زاج :
این دارو به عنوان ترکیبی مخصوص و عالی جهت رفع تنبلی تخمدان محسوب می شود فقط کافی است زاج به اندازه یک نخود، یک قاشق مربا خوری عسل و یک قاشق چای خوری روغن زیتون بودار تصفیه نشده را با هم مخلوط کنید سپس در روز های به غیر از پریودی در چهار ده مرحله به شکل واژینال استفاده کنید.
شربت سرکه انگبین :
جهت رفع مشکل تنبلی تخمدان یک لیوان سرکه انگور خانگی را به دو لیوان عرق نعنای طبیعی و مرغوب بیفزایید سپس مخلوط را در قابلمه مسی بر روی حرارت قرار دهید و حرارت را خاموش کنید، به آن دو لیوان عسل طبیعی اضافه کنید و بعد از سرد شدن محلول حاصل را داخل شیشه ریخته و در یخچال قرار دهید، هر روز یک سوم لیوان از مواد را داخل یک لیوان آب بریزید و به خوبی ترکیب کرده و میل کنید.
نکته : از این روش به مدت شش ماه استفاده کنید.
نشانه های اصلی تنبلی تخمدان در بانوان
اولین گام برای شناسایی نشانه های این بیماری مراجعه به پزشک مناسب است. برخی از شاخص های اصلی تنبلی تخمدان عبارت است از:
1. پریودی نامنظم: یکی از رایج ترین نشانه های تنبلی تخمدان، پریودهای نامنظم می باشد. خانم ها ممکن است چرخه های طولانی تر یا کوتاه تر یا لکه بینی قاعدگی را تجربه کنند. این بی نظمی به علت ناتوانی تخمدان در آزاد کردن منظم تخمک ها می باشد.
2. گر گرفتگی و تعریق شبانه: این عارضه می تواند سبب گرگرفتگی و تعریق شبانه گردد. این نشانه ها به دلیل عدم تعادل هورمونی بخصوص کاهش سطح استروژن می باشد.
3. خشکی واژن: کاهش سطح استروژن ممکن است سبب خشکی واژن شده که به ناراحتی هنگام رابطه جنسی و افزایش خطر عفونت منجر می شود.
4. کاهش میل جنسی: این عامل می تواند به خاطر عدم تعادل هورمونی و استرس عاطفی ناشی از مشکلات باروری بروز یابد.
5. افسردگی: تغییرات هورمونی می تواند به افسردگی منجر شود. این علائم روانشناختی به صورت قابل توجهی بر کیفیت زندگی خانم ها تاثیر می گذارد.
6. افزایش وزن: افزایش وزن بخصوص در ناحیه شکم می تواند ناشی از عدم تعادل هورمونی به علت نارسایی تخمدان باشد.
7. خستگی: خستگی مزمن و سطح کم انرژی در خانم مبتلا به تنبلی تخمدان شایع می باشد. این نشانه می تواند به علت عدم تعادل هورمونی باشد که بر سلامتی کلی تاثیر می گذارد.
نشانه های تنبلی تخمدان شدید
در موارد شدیدتر تنبلی تخمدان، وضعیت بیمار نیز متفاوت است و شدت بیشتری از علائم را تجربه می کند. از جمله علائم شدید تنبلی تخمدان عبارت است از:
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد لگن از احساس سستی، سنگینی تا یک درد ناگهانی و شدید متغیر است.
- ادرار مکرر
- مشکل تخلیه روده
- پریودهای نامنظم سبک تر از حد معمول یا پریودهای سنگین
- مشکل بارداری
- احساس سیری پس از کمی غذا خوردن
- نفخ و تورم شکم
- آکنه شدید مقاوم به درمان بخصوص در صورت، سینه و پشت
- رشد موهای زائد شدید در صورت، سینه، شکم و پشت
- افزایش وزن قابل توجه و سخت لاغر شدن
- ریزش موی شدید یا نازک شدن موها در ناحیه سر
- درد مزمن لگن و احساس ناراحتی
- خونریزی های غیر معمول
- لکه بینی
- تیرگی و ضخیم شدن پوست در نواحی گردن، زیر بغل و کشاله ران
- فشار خون بالا
- مقاومت به انسولین
نشانه های تنبلی تخمدان در دختران
از جمله علائم تنبلی تخمدان در دختران مجرد عبارت است از:
عدم قاعدگی
- پریودی نامنظم
- ریزش مو
- نازک شدن موها
- پوست چرب و آکنه
- رشد موهای زائد در صورت و سینه
- خونریزی غیر معمول
- تیرگی پوست در زیر بغل و کشاله ران
- دشواری در کاهش وزن یا افزایش وزن غیر معمول
بررسی علل تنبلی تخمدان
- عوامل ژنتیکی
- استرس و اضطراب روحی
- بیماری غده تیروئید
- مشکلات دیابت و هورمون انسولین
- مشکلات غده فوق کلیه
- بیماری های عفونی و میکروبی لکن و رحم
- تومور های مغزی
در چه مواقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک علایم تنبلی تخمدان مانند : رویش موهای زاید، مشکلات وزن، ریزش مو، جوش یا پوست چرب، خستگی مفرط، مشکلات خواب و سردرد را مشاهده کردید حتما باید به پزشک مراجعه کنید زیرا روش هایی جهت رفع این مشکل وجود دارد که بتواند این نشانه ها را بهبود و یا کاهش دهد و همانطور که می دانید هر چه روند بهبود سریع تر انجام شود به نتیجه بهتری نیز خواهید رسید.
اگرچه علت دقیق ابتلا به تنبلی تخمدان هنوز مشخص نشده است اما رفع تنبلی تخمدان با تغییر در شیوه زندگی و مراقبت های پزشکی به سادگی انجام می شود. با این وجود مراجعه سریع به پزشک و تشخیص زودهنگام این بیماری کمک زیادی به بهبود آن می کند.