امام ابوعبدالله جعفر بن محمد الصادق علیه السلام در 17 ربیع الاول سال 83 هجری قمری در خاندان عصمت و طهارت چشم به جهان گشود .
به علت درگیری و جنگ قدرتی که میان بنی امیه و بنی عباس آغاز شده بود و ستیز طرفداران حکومت اموی با گروه مخالف خود، نوعی تشنج و اضطراب و عدم ثبات سیاسی بر جامعه اسلامی حاکم بود . البته همین تشنج سبب شد که در سال 132 هجری حکومت دودمان اموی منقرض شود و زمام امور به دست فرزندان عباس افتد که آنان نیز در ظلم و ستم کمتر از بنی امیه نبودند و در مواردی شدیدتر و بدتر از آنها عمل می کردند .
شرایط سیاسی و اجتماعی روزگار امامت حضرت، به امام علیه السلام فرصت داد که به نشر علوم و آثار اسلامی و تربیت شاگردان بپردازند .
طی دوران 34 ساله امامت آن حضرت که هفت خلیفه اموی و عباسی یکی پس از دیگری زمام امور را به دست گرفتند و حکومت، سخت دستخوش منازعات سیاسی بود; آن بزرگوار فرصت یافتند با تشکیل مجالس بحث و مناظره بیش از چهار هزار شاگرد تربیت کنند و فقه جعفری را سامان بخشیده و تدوین نمایند . "اصول اربعمائه" که اکنون زیر بنای فقه تشیع می باشد، ثمره آن عصر درخشان علمی است .
امام صادق علیه السلام روزی به ابو هارون فرمودند چند روز است که تو را نمی بینم! ابوهارون عرض کرد چون پسری برای من متولد شده است . حضرت فرمودند: بارک الله لک فیه، او را چه نام نهادی؟ گفت: «محمد» . حضرت چون نام محمد شنید، صورتش را نزدیک به زمین برد در حالی که می گفت: محمد، محمد، محمد . پس از آن فرمود: جانم، مادرم، پدرم و تمامی اهل زمین فدای رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم باد . پس فرمود این پسر را دشنام مده و با او بد مکن و بدان که نیست خانه ای که در آن اسم محمد باشد مگر آنکه اهل آن خانه در هر روزی پاکیزه و تقدیس می شوند .
امام صادق علیه السلام فرمودند: من برای گنهکاران از شیعیانمان در روز و شب صد نوبت دعا می کنم، برایشان استغفار و طلب آمرزش می کنم، زیرا که ما صبر می کنیم بر چیزی که می دانیم و ایشان صبر می کنند بر چیزی که نمی دانند .
شهادت آن حضرت در 25 شوال سال 148 هجری قمری در سن 65 سالگی به سبب انگور زهرآلودی که منصور دوانیقی به آن بزرگوار داده بود، واقع شد .
در بستر شهادت، چشمهای مبارک را گشوده; فرمودند: هر کس را که بین من و او قرابت و خویشی هست، حاضر کنید . همه حاضر شدند . آن جناب، نظری به سوی ایشان افکنده و فرمودند: ان شفاعتنا لاتنال مستخفا بالصلوة: کسیکه نماز را خوار و سبک شمرد واعتنا واهتمام به آن نداشته باشد، شفاعت ما شامل او نمی شود .
از کلمات حکمت آموز آن حضرت است:
نظر کن به کسی که پایین تر از تست در ثروت و توانایی، و نظر نکن به کسی که بالاتر از تست . پس هرگاه به آنچه گفتم رفتار کنی، قانع تر خواهی شد به آنچه قسمت و روزی تو شده و (این) سزاوارتر است برای اینکه مستوجب افزایش (نعمت) از سوی پروردگار خود شوی .
