در قسمت قبل مطالبی درباره عوامل ایجاد کننده جوش و آکنه و هم چنین راه هایی برای جلوگیری از بروز آن ارائه دادیم. در ادامه به بررسی داروهای مورد استفاده در درمان این عارضه می پردازیم.
از چربی پوست تان بکاهید
شما نمی توانید جلوی تولید چربی توسط غده های چربی پوست تان را بگیرید. حتی داروی قوی ایزوترتینوئین هم فقط می تواند فرایند تولید چربی را کند نماید، ولی نمی تواند آن را متوقف کند. شما فقط می توانید چربی اضافی سطح پوست تان را پاک کنید و از براقی ناراحت کننده پوست تان بکاهید. شستن صورت دو بار در روز چربی اضافی سطح پوست را پاک می کند. فرآورده هایی که دارای گلیکولیک اسید یا آلفا هیدورکسی اسید هستند، برای پاک کردن چربی اضافی پوست مفیدند. ماسک های حاوی سولفور هم برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرند. البته باز هم یادآوری می شود که اینها توصیه های کلی هستند و ممکن است دارو یا روشی که در مورد دوست تان جواب داده به پوست شما آسیب بزند؛ پس بدون مشاوره با متخصص از این مواد و روش ها استفاده نکنید.
در مطب متخصص پوست
اگر نتوانستید با این روش ها آکنه خود را کنترل کنید، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه نمایید. او برای درمان آکنه شما گزینه های زیرا را پیش رو دارد که با بررسی شرایط شما یک یا چند مورد از آنها را اعمال خواهد کرد.
آنتی بیوتیک ها و آنتی باکتری های موضعی
اریترومایسین، کلیندامایسین، سولفاستامید و اسید آزالئیک از این دسته داروها هستند.
رتینوئیدها
سال هاست که داروی رتین-آ(ترتینوئین)برای درمان آکنه استفاده می شود. این دارو و داروهای هم خانواده آن برای باز کردن منافذ پوست بسیار مفیدند و از تجمع چربی در زیر پوست جلوگیری می کنند. ممکن است مصرف این دارو گاهی با خارش پوست و افزایش حساسیت به نور خورشید همراه باشد. اگر شما به طور کامل از پوست تان در برابر تابش نور خورشید محافظت کنید، در روزهای آفتابی هم می توانید از این دارو استفاده نمایید.
آنتی بیوتیک های خوراکی
بیشتر پزشکان درمان دارویی را با تتراسایکلین شروع می کنند. داکسی سایکلین و مینوسایکلین از هم خانواده ها تتراسایکلین هستند که برای درمان آکنه مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین، آنتی بیوتیک های سفادروکسیل و آموکسی سیلین برای درمان آکنه مفیدند. مشکلاتی که ممکن است مصرف این داروها به همراه داشته باشد، واکنش های آلرژیک احتمالی است که به صورت اختلالات گوارشی و افزایش حساسیت به نور خورشید بروز می کند. داروی داکسی سایکلین به طور کلی داروی ایمنی است که عوارض جانبی اندکی دارد، ولی در برخی موارد باعث التهاب مری می شود که می تواند عمل بلع را، با مشکل روبه رو کند. بسیاری از افراد فکر می کنند مصرف چند ماهه یا بیشتر آنتی بیوتیک ها توانایی سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد؛ ولی این طور نیست و آنتی بیوتیک ها بدن را مستعد ابتلا به عفونت ها نمی کنند و بیماران می توانند حین مصرف نوعی از آنتی بیوتیک، در صورت نیاز و تشخیص پزشک آنتی بیوتیک دیگری هم مصرف کنند. البته به طور کلی پزشکان سعی می کنند جز در موارد لزوم آنتی بیوتیک تجویز نکنند و دوره مصرف آن تا حد ممکن کوتاه باشد.
قرص های ضد بارداری خوراکی
برخی قرص های ضد بارداری خوراکی که حاوی استروژن اندکی هستند، تاثیر کمی در درمان آکنه دارند.
اسپیرونولاکتون
این دارو گیرنده های آندروژن را بلوک می کند؛ ولی از طرفی باعث افزایش حساسیت پستان ها، بی نظمی های قاعدگی و افزایش سطح پتاسیم خون می شود. این دارو می تواند به زنانی که آکنه پایدار و مقاوم به درمان دارند، کمک کند. معمولا زنان جوان به خوبی این دارو را تحمل می کنند.
ایزوترتینوئین
این دارو بیش از هر نام دیگری به نام تجاری «رآکوتان» معروف است. این کلمه نام اولین محصول تولید شده از این دارو در اروپا و آمریکا بود؛ ولی امروزه با نام های تجاری گوناگونی به بازار عرضه می شود. ایزوترتینوئین از سال 1971 در اروپا و از سال 1982در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. این دارو برای درمان آکنه های بسیار شدیدی که به درمان های ذکر شده پاسخ نمی دهند، به کار می رود و برای درمان این نوع آکنه گزینه بسیار مناسبی است.ایزوترتینوئین در درمان آکنه هایی با شدت متوسط یا خفیف موفق نیست و پس از قطع آن آکنه های غیر شدید مجدد باز خواهند گشت. به همین دلیل روآکوتان برای درمان کسانی که آکنه خفیف دارند ولی از آن خسته شده اند و دنبال یک راه حل فوری و سریع و همیشگی هستند، گزینه مناسبی نیست.
ملاحظات مصرف
اگر این دارو به درستی و مطابق دستورات پزشک مورد استفاده قرار گیرد، عوارض جانبی اندکی خواهد داشت. معمولا خشکی لب ها و دردهای عضلانی گاه به گاه از مهم ترین عوارض آن است. پزشکان به طور معمول ایزوترتینوئین را به مدت 5 تا 6 ماه تجویز می کنند. لازم است که قند خون ناشتا و تری گلیسیرید بیمار هر ماه چک شود. این دارو سطوح کلسترول خون را قدری بالا می برد، ولی معمولا به اندازه ای نیست که منجر به قطع دارو شود.
ایزوترتینوئین و بارداری
ملاحظه بسیار مهمی درباره زنان مصرف کننده رآکوتان وجود دارد و آن مربوط به بارداری است. اگر زنی در دوران بارداری این دارو را مصرف کند، فرزند ناقصی به دنیا خواهد آورد. به همین دلیل افرادی که امکان باردار شدن دارند، باید پیش از شروع مصرف این دارو تست بارداری دهند تا از باردار نبودن خود مطمئن شوند. همچنین، استفاده از دو روش پیشگیری از بارداری مطمئن حین مصرف این دارو ضروری است که یکی از این روش ها معمولا مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی می باشد. لازم به ذکر است که ایزوترتینوئین پس از قطع مصرف به طور کامل از بدن خارج می شود، ولی لازم است زنان تا یک ماه پس از قطع این دارو همچنان از باردار شدن خودداری کنند. پس از یک ماه خطری جنین آنها را تهدید نخواهد کرد. نکته دیگر درباره ایزوترتینوئین افزایش احتمال ابتلا به افسردگی و ارتکاب به خودکشی در بین مصرف کنندگان این داروست. چند تحقیق کوچک نشان داده است، افرادی که رآکوتان مصرف می کنند در معرض خطر ابتلا به افسردگی و ارتکاب به خودکشی هستند؛ ولی تحقیقات جامع تر و مفصل تر که در مقیاس برزگتری انجام شده این رابطه را ثابت نکرده است. در هر حال کسانی که این دارو را مصرف می کنند باید کوچکترین تغییرات در خلق و خوی خود را با پزشک در میان بگذارند. حتی بیمارانی که مشخصا افسرده اند و تحت درمان افسردگی قرار دارند نیز از مصرف ایزوترتیتوئین منع نمی شوند. زیرا؛ دیده شده وقتی آکنه مقاوم به درمان و شدید آنها بهبود می یابد و ظاهر بهتری پیدا می کنند، از افسردگی شان کاسته می شود.
درمان با لیزر
در سال های اخیر لیزر در درمان های پوست و مو بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. درمان های با لیزر درمان های موثری هستند، ولی در حال حاضر نمی توانند جای درمان های کلاسیک آکنه و داروها را بگیرند. به همین جهت این نوع درمان به عنوان مکملی در کنار درمان های دارویی و کلاسیک آکنه قرار می گیرد.
درمان اسکارها (جای جوش ها)
بسیاری از مبتلایان به آکنه که بهبود یافته اند، با مشکل جدیدی روبه رو می شوند و آن جای جوش هاست که اغلب به شکل فرورفتگی هایی روی صورت دیده می شود. لیزر در درمان این ضایعات به کمک می آید و با وجود انواع روش های جراحی با لیزر می توان این اسکارها را ترمیم کرد. البته ممکن است جراحی، با لیزر نتواند تمامی ضایعات را از بین ببرد. به طور کلی درمان آکنه یک پروسه طولانی و سخت است که به صبر و حوصله فراوان احتیاج دارد. تمامی داروها و روش های گفته شده برای شروع تاثیر به دو یا سه ماه وقت نیاز دارند و اگر خواهان درمان موفقیت آمیز جوش های صورت یا بدن تان هستید، باید بسیار صبور باشید. پیش از این که حوصله تان سر برود و از یک روش درمانی ناامید شوید و سراغ درمان دیگری بروید، صبرکنید و فرصت دهید تا آثار درمانی ظاهر شود.
منبع:نشریه ی دنیای سلامت، شماره ی 53.
/ج
