آیا دیابت نوع ۲ یک بیماری مسری است؟

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، محققان براساس آمارهای به دست آمده تخمین زده‌اند که در حدود شش درصد از جمعیت جهان از دیابت نوع دو رنج می‌برند.

طبق آماری که از سازمان بهداشت جهانی به دست آمده، این بیماری به میزان قابل توجهی از حدود 30 میلیون مورد در سال 1985 به حدود 390 میلیون نفر در سال 2015 افزایش یافته است.

دیابت نوع 2، بر خلاف دیابت نوع یک با افزایش سن توسعه یافته و به طور کلی تصور می‌شود که به دلیل عدم ورزش و تحرک و همچنین چاقی، این بیماری رخ می‌دهد.

افزایش چشمگیر این بیماری طی 50 سال گذشته در سراسر جهان هنوز برای دانشمندان به وضوح قابل درک نیست.

گروهی از محققان دانشگاه تگزاس در پژوهشی جدید بر روی تعدادی از ذخایر پروتئین غیرطبیعی موجود در بیش از 90 درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تمرکز کردند.

 نتایج به دست آمده نشان داد که اکثریت قریب به اتفاق بیماران مبتلا به این بیماری، دارای یک فرم کژتابیده از جزایر پروتئین پلی پپتید آمیلوئید دار (Islet amyloid polypeptides ) یا (IAPP) هستند.

در این پژوهش مقدار کمی از "پروتئین کژتابیده IAAP" (misfolded IAAP proteins) که مسیر تابیدگی را به ‌درستی طی نکرده است، به یک موش تزریق شد و محققان دریافتند که این امر موجب تشکیل رسوبات پروتئین در پانکراس این حیوان می‌شود. مهمترین مشاهداتی که در این پژوهش پدید آمد این بود که طی گذشت چند هفته از دریافت مقادیر "پروتئین کژتابیده IAAP"، موش‌ها چندین نشانه مرتبط با دیابت نوع 2، مانند افزایش سطح قند خون و از دست دادن سلول‌های بتای پانکراس را از خود نشان دادند.

محققان در این پژوهش همچنان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا این پروتئین‌های کژتابیده IAAP می‌توانند به دیابت نوع دو منجر شوند یا خیر.

با این حال آنها بر این باورند که زمانیکه حجم کافی از این پروتئین‌ها در پانکراس جمع می‌شوند می‌توانند باعث آسیب رساندن و کشتن سلول‌های بتای بدن که وظیفه ترشح انسولین را برعهده دارند بشوند.

نتایج به دست آمده از این تحقیق بدان معنی است که دیابت نوع دو نیز همانند بیماری‌های دیگری است که از طریق این نوع از پروتئین‌های کژتابیده منتقل می‌شوند.

این بیماری‌ها که "بیماری‌های پریون" (prion disease)  شناخته می‌شوند، برخلاف سایر بیماری‌های عفونی هستند که توسط ویروس‌ها یا باکتری‌ها گسترش می‌یابند.

"پریان یا پریون" (prion) انواعی از پروتئین است که می‌تواند به شکل‌های متنوعی تا شود. آنها معمولا بیماری‌زا هستند و در گروه‌های مختلف موجودات ایجاد بیماری می‌کنند. این پروتئین‌ها هیچ اسید نوکلئیک قابل شناسایی ندارند و در برابر فرمالدئید و گرما و اشعه ماوراءبنفش که ویروس‌ها را غیر فعال می‌کنند کاملا مقاوم هستند. بیماری‌های پریونی را که انسفالوپاتی اسفنجی شکل مسری می‌نامند، شامل بیماری اسکراپی در گوسفندان و بیماری جنون گاوی در گاوها هستند.

پریون یکی از پروتئین‌هایی است که به طور عادی در سلول‌های عصبی بیان می‌شود. در واقع شکل سلولی پروتئین پریون به وسیله کروموزوم میزبان رمزدهی می‌شود.

پریون متشکل از پروتئین‌های کژتابیده است که می‌تواند به عنوان یک عامل عفونی عمل کند که به ارگانیسم سالم وارد شده و این حالت کژتابیدگی را در پروتئین‌های دیگر نیز پخش می‌کند.

یکی از بدترین بیماری‌های پریون که در سال‌های گذشته شناخته شده، بیماری جنون گاوی است. بیماری جنون گاوی یک بیماری کشنده و دژنراتیو عصبی مغزی قابل انتقال در گاوها می‌باشد که از طریق مصرف گوشت آلوده پروتئین‌های کژتابیده یا پریون‌ها، به انسان نیز انتقال می‌یابد.

نتایج به دست آمده از این پژوهش بدان معنی نیست که دیابت نوع دو به سادگی قابل انتقال باشد و افراد به راحتی به آن مبتلا شوند. اما این تیم تحقیقاتی به دنبال درک راه‌های بالقوه انتقال آن می‌گردند که  از راه‌های مختلف مانند انتقال خون یا خوردن گوشت‌هایی که سطح بالایی از پروتئین کژتابیده IAAP را دارا هستند بروز می‌کند.

یکی از محققان این پژوهش اظهار کرد: با وجود قطعی نبودن نتایج به دست آمده، داده‌های ما یک حوزه کاملا جدید از تحقیقات به همراه پیام‌های عمیق برای سلامت عمومی را فراهم کرده است.

این تحقیق، یک بینش کلی درباره آنچه که اساسا باعث ایجاد این وضعیت می‌شود را ارائه می‌دهد.

این پژوهش در The Journal of Experimental Medicine منتشر شده است.