بی‌دندانی به نوعی شایع‌ترین مشکل سلامت دهان و دندان در سالمندان است. با وجود اینکه می‌توان با رعایت بهداشت دهان و دندان در طول دوره زندگی دندان‌های طبیعی را تا سنین بالا حفظ کرد، درصد زیادی از سالمندان دچار بی‌دندانی می‌شوند.
برای درمان بی‌دندانی، بسته به اینکه همه دندان‌ها از دست رفته باشد (بی‌دندانی کامل) یا تعدادی از آنها باقی‌باشد (بی‌دندانی پارسیل یا تکه‌ای)، از ایمپلنت یا روکش‌ها یا بریج‌های ثابت (پروتز ثابت) و دست دندان‌های کامل یا تکه‌ای (پارسیل) استفاده می‌شود. در اینجا می‌خواهم نکاتی را در مورد دست‌دندان‌های کامل یا تکه‌ای (پارسیل) یادآور شوم:
اولین نکته در مورد دست‌دندان این است که باید براساس اصول علمی ساخته‌شود تا به بافت‌های دهان آسیب نرساند. هر دست‌دندانی که گیر بهتری داشته باشد لزوما دست دندان بهتری نیست. بنابراین برای گذاشتن دست دندان باید به دندانپزشکان متخصص و مجرب مراجعه کرد البته به طور کلی باید توجه داشت که دست‌دندان کامل فک پایین، به خصوص در افرادی که مدت زیادی بی‌دندان بوده‌اند و لثه آنها تحلیل رفته است، معمولا از این جهت مشکل دارد و باید سعی کرد که با عادت کردن به آن و استفاده از لب و زبان آن را در جای خود نگه داشت.
دومین نکته این است که دست دندان (چه کامل و چه تکه‌ای) نباید دایما در دهان باشد بلکه باید هرشب هنگام خواب آن را بیرون آورد، تمیز کرد و شب تا صبح در آب دارای دمای معمولی نگه داشت. در این فاصله بافت‌های زیر دست دندان استراحت می‌کنند. در صورتی که دست‌دندان دایم در دهان باشد احتمال بروز زخم و ضایعات قارچی بالا می‌رود.
نکته سوم این است که برای تمیز کردن دست‌دندان باید از مسواک نرم و آب معمولی استفاده کرد. در مواردی که دست‌دندان کامل رنگ گرفته باشد می‌توان از محلول رقیق سرکه در آب استفاده کرد. البته از این محلول نباید برای دست‌دندان‌های پارسیلی که قاب فلزی دارند، استفاده کرد زیرا باعث خوردگی فلز می‌شود. امروزه پودرهای آماده‌ای هم برای این کار در بازار موجود است. افرادی که تعدادی دندان طبیعی دارند باید دو مسواک داشته باشند که بایکی دست‌دندان تکه‌ای را تمیز کنند و با دیگری دندان‌های باقی‌مانده (به خصوص دندان‌های پایه‌ای که دست‌دندان روی آنها سوار می‌شود) را بشویند. هنگام شستن دست‌دندان در دست‌شویی باید یک ظرف آب در زیر محل ریزش آب گذاشت تا در صورتی که دست‌دندان رها شد، در داخل آب ظرف بیفتد و نشکند.
و بالاخره نکته چهارم؛ هنگامی که دست‌دندان را بیرون می‌آورید، باید دهان‌تان را در آینه به دقت معاینه کرده و در صورت مشاهده هرگونه تغییررنگ (قرمز، سفید و غیره)، زخم، افزایش حجم لثه و هرحالت غیرطبیعی دیگر بلا‌فاصله به دندانپزشک مراجعه‌کنید.
پی نوشت ها :
* متخصص سلامت دهان و دندان
منبع:http://www.salamat.com