چیزهایی که نیازی نیست حتما نو خریداری شوند

بعد از ما تکرار کنید: خریدن وسیله نو من را خوشحال نمی‌کند! راست‌اش، چنین حالتی عملا وجود دارد. منتها برای دقایقی. لباس‌های نو در چشم بر هم زدنی مشمول گذر زمان و کهنه و ژنده می‌شوند (همین که یادتان بیاید که بابت خرید فلان لباس چنان ناخکی به حساب بانکی‌تان زده‌اید که توازن و تعادل‌اش بر هم خورده دود از کله‌تان بلند می‌شود!). روانشناسان از حالت تحت عنوان "خوگیری" یاد می‌کنند. یعنی هر چه بیشتر عمرتان را با چیزی سپری کنید، شادمانی کمتری سراغ از شما می‌گیرد. با در نظر گرفتن عوارضی که از قبل کارخانجات تولیدی گریبانگیر محیط زیست شده ، به واقع ارزشش را دارد که در یک لحظه یک عمر زندگی در برابر چشم‌هایتان گذر کند و بگویید: "آهان! آن کمد لباس قدیمی؟" یعنی که جنس دست دوم خریدن هم لطف و صفای خودش را دارد چون هم جلوی پر شدن محل‌های دفن زباله را می‌گیرد و هم تقاضا برای خرید اجناس نو را کاهش می‌دهد. به علاوه، با این کار درخت کمتری برای تهیه چوب قطع می‌شود، سنگ‌های کمتری از معادن آهن استخراج می‌شود و گازهای کمتری از کارخانجات هوا را آلوده می‌کنند. از همه مهمتر و بهتر، لوازم خانگی دست دوم معمولا بر خلاف اجناس نو به بسته‌بندی آن چنانی و استفاده از موارد پلاستیکی نیاز پیدا نمی‌کنند. تازه وقت آدم را کمتر می‌گیرند. سایت‌های اینترنتی مانند ای‌بی (Ebay) و کریگزلیست (Craigslist) و حتی فیسبوک کار خرید و فروش اجناس و وسایل کارکرده و مستعمل را سهل و آسان کرده‌اند. در این سه سایت، هر کسی می‌تواند هر چه که بخواهد پیدا کند. بنابراین قبل از این که شال و کلاه کنید و راهی بازار شوید، دوباره فکر کنید. چنان چه تصمیم دارید یکی از نه اقلام مشروح در این مطلب را خریداری کنید، چه بسا بد نباشد به نوع دست دوم آنها هم نظری بنیدازید. با بنیتا همراه باشید. 

مبلمان

Credit: shutterstock 

تا یک نهال ببالد و درخت شود پیر آدم درمی‌آید. از این رو، خریدن مبلمان نو زیاد رفتار رفاقتی با محیط زیست ندارد.  سث لیتمن، نویسنده کتاب " Green Living Guy site"، می‌گوید: «اگر مبلمان دست دوم خریداری کنید، اغلب چیز با کیفیتی گیرتان می‌آید که ای بسا هیچ تولیدکننده‌ای دیگر نمونه‌اش را نسازد.» سال‌ها پیش، مبلمان را از چوب یک تکه می‌ساختند و کمترین تعداد اتصالات را به کار می‌بردند. پبدا کردن کمد سرپا، میز ناهارخوری و تختخواب از جمله وسایلی است که اگر جنس‌شان خوب باشد تا ابدالآباد کار می‌کنند.

حتی می‌شود وسیله‌ای را خرید و به غیر از آن چیزی که انتظار می‌رود استفاده‌ای متفاوت از آن گرفت. دایان مک‌ایچن، کارشناس خرید سایت اینترنتی BigGreenPurse.com، می‌گوید سال‌ها است کاناپه‌ای دارد که استفاده‌های متعددی از آن می‌برد.

لباس

Credit: shutterstock

جدای از این که مدگرایی آفت محیط زیست و اخلاق است قسمت عمده محصولات تولیدی‌های لباس که دم از مشتری مداری می‌زنند شش ماه بعد از خرید استفاده ‌شدنی نیستند. سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا برآورد کرده است که 85 درصد لباس‌های مندرس در این کشور قابل بازیافت نیستند و این که پسماندهای نساجی پنج درصد از زباله‌های دفن شدنی را شامل می‌شوند.

شما اگر تصمیم دارید که از جرگه مدگرایان خارج شوید کافی است سری به فروشگاه‌های لباس دست دوم بزنید. در آن جا لباس‌های مخصوص هر فصلی دیده می‌شود. از بالاپوش‌های متنوع گرفته تا کت و شلوار و دیگر لباس‌هایی که مشمول گذشت زمان نمی‌شوند. لباس‌های قدیمی هم مانند مبلمان اغلب در هر زمانی به تن می‌آیند و قدیمی نمی‌شوند.

گل و گیاه

Credit: shutterstock

دایان مک‌ایچن همچنین می‌گوید که برای ایجاد باغچه و فضای سبز در حیاط خانه‌اش به عوض تماس گرفتن با شرکت‌های مرتبط با این کار به فروشنده‌های گل و گیاه که در هر کوی و محله‌ای پیدا می‌شوند مراجعه کرده است. مک‌ایچن می‌گوید: «به فروشنده‌های گل و گیاه می‌گویم نهال‌هایی می‌خواهم که سایه‌دار باشند. اتفاقا چنین نهال‌هایی زیاد است چون مردم کمتر سر وقت آنها می‌روند.» وقتی هم نهال‌های اضافی روی دست‌اش می‌ماند آنها را بذل و بخشش می‌‌کند. او ادامه می‌دهد: «این روش بی‌نظیر است چون هر طوری که دلم بخواهد نهال‌ها را در حیاط خانه‌ام می‌کارم.» به علاوه، تجربه نشان داده درخت‌ها و نهال‌هایی که مؤسسه‌های گسترش فضای سبز کشت می‌کنند تبدیل به زیستگاه جانوران موذی می‌شوند!

حیوانات خانگی

Credit: shutterstock

هیچ دلیلی وجود ندارد تا سگ و گربه و حیواناتی از این دست را حتما از فروشندگان این حیوانات خریداری کنید. در عوض می‌توانید به اماکن نگه‌داری حیوانات مراجعه کنید. دنی کوفکی، نویسنده و مشاور، می‌گوید: «همیشه سعی کنید حیواناتی بخرید که زیاد گران نباشند چون در غیر این صورت شما را مجبور می‌کنند تا برای حیوان مورد نظر خانه‌ای جداگانه بسازید و خرج روی دست‌تان می‌گذارند.» بسیاری از اماکن نگه‌داری حیوانات علاوه بر نگه‌داری و پرورش حیوانات خانگی به مراجعه‌کنندگان مواردی را از باب آموزش نیز ارایه می‌دهند.

مبلمان اداری

Credit: shutterstock 

کوفکی می‌گوید: «مبلمان اداری معمولا از مصالح خوب و قوی ساخته می‌شوند. پس ضرورتی ندارد تا آنها را نو و دست اول خریداری کنید.» بنابراین به دنبال شرکت‌های خصوصی و انجمن‌هایی بگردید که یا درصدد تغییر دکوراسیون هستند و یا می‌خواهند تغییر شغل بدهند. در چنین جاهایی میز، صندلی و حتی ماشین‌های اداری مثل چاپگر با کیفیت خوب و سالم فروخته می‌شوند.

ماشین

Credit: shutterstock

قبول کنیم این مورد قضیه‌اش کمی پیچیده است. کوفکی در این مورد اظهار می‌کند که او هیچ گاه ماشین نو نخواهد خرید چون اصلا به استهلاکش نمی‌ارزد. او می‌گوید: «وقتی ماشین نو خریداری می‌کنید قسمت اعظم پول شما بابت موارد اضافی هزینه می‌شود که باید برای ماشین خریداری کنید. پس بهتر ماشینی بخرید که یکی ـ دو سالی از ساخت‌اش گذشته باشد چون صاحب قبلی‌اش کم و کاستی‌های آن را رفع و رجوع کرده است.»

لیتمن اما از منظر زیست محیطی با خرید ماشین کارکرده و دست چندم موافق نیست. او معتقد است که چون آلاینده‌های هوا در چند سال گذشته افزایش پیدا کرده‌اند، چنانچه شما نیز اقدام به خرید ماشینی قدیمی کنید که مصرف سوخت‌ آن زیاد شده و یا از تنظیم افتاده است، هم به ضرر شما و هم محیط زیست است. پس بهتر است ماشین نو خریداری کنید تا همه پول‌تان را بابت بنزین خرج نکنید. با این حال، لیتمن یادآوری می‌کند که اگر میزان مصرف سوخت ماشین کارکرده مورد نظر با ماشین نوی دست اول یکی است و برابری می‌کند، همان بهتر که ماشین دست دوم را بخرید؛ هرچند کارخانجات تولید کننده خودرو راهکارهایی برای کاهش مصرف سوخت اعمال می‌کنند.

هر چیزی که به بچه مربوط می‌شود

Credit: shutterstock

بچه‌ها بزرگ می‌شوند. از این رو، چیزهایی مثل اسباب‌ بازی، لباس و کتاب دیر یا زود باید کنار گذاشته شوند. به همین دلیل ساده بهتر است تا چنین وسایلی را مستعمل و استفاده شده خریداری کنید. از خرید لباس‌هایی مثل سرهمی یا پیژامه نو خودداری کنید چون اینها مرتب کثیف می‌شوند و باید شسته شوند و عمرشان کوتاه است. مک‌ایچن پیشنهاد می‌کند که: «از خرید لباس‌های رنگارنگ برای بچه‌ها پرهیز کنید چون مملو از مواد شیمیایی هستند.» البته باید توجه داشت که وسایلی مثل میز، صندلی، اسباب بازی، کالسکه و... باید حداقل‌های استاندارد را داشته باشند.

همچنین بهتر است وسایل سرگرمی بچه نو نباشد. کوفکی می‌گوید: «وقتی دخترمان آمد و گفت که می‌خواهد به گروه موسیقی ملحق شود چون نمی‌دانستیم چقدر در تصمیم‌اش جدی است و این که آیا ادامه می‌دهد یا نه برایش ساز دست دوم خریداری کردیم.» (تجربه نشان داده که سازهای زهی طرفدار بیشتری دارند!). به همین شکل، ابزار ورزشی نیز جزو وسایلی هستند که در قاعده شور و شوق آنی جا می‌گیرند چون بعد از گذشت مدتی کنار گذاشته می‌شوند. بنابراین صبر کنید تا ثابت شود که فرزند شما تا چه حد در تصمیم خود برای ورزش کردن مصمم است. تنها چیزی که در این بین استثنا تلقی می‌شود کلاه ایمنی است زیرا با سلامت و امنیت جان فرزند شما ربط پیدا می‌کند. پس بهتر است تا همیشه کلاه ایمنی نو و سالم خریداری کنید و بعد از هر بار آسیب دیدگی با یک کلاه نوی دیگر تعویض شود.

تلفن همراه و لوازم الکترونیکی

Credit: shutterstock

خرده فرهنگی بین مردم جا افتاده که بر اساس آن همه دل‌شان می‌خواهد تلفن، کامپیوتر، تلویزیون و... نو خریداری کنند. تازه هر بار که مدل‌های جدیدی عرضه می‌شود ویترین سایت‌های اینترنتی مانند ای‌بی (Ebay) و کریگزلیست (Craigslist) که فروشنده لوازم دست دو هستند پر از لوازم الکترونیکی مستعمل می‌شود. طبیعی است که برای مثال قیمت تلفن همراه کارکرده به مراتب کمتر از مدل جدید و نو است.

در خصوص مواردی مانند وسایل کامپیوتری روال و قاعده به این شکل است که موارد مستمعل و کارکرده را بازسازی می‌کنند. مک‌ایچن توضیح می‌دهد: «فرض کنید که مک‌بوک پرو (Macbook Pro) از محصولات شرکت اپل خریداری کرده‌اید اما حالا دیگر از چشم‌تان افتاده و تصمیم دارید به اصطلاح ردش کنید برود و مدل جدید‌تری داشته باشید. از آن جا که شرکت اپل نمی‌تواند این دستگاه را به عنوان محصولی نو به فروش برساند، دستی به سر و گوشش می‌کشد و به اصطلاح بازاری‌ها آن را "رفرش" و دوباره راهی بازار می‌کند. بنابراین اگر روزی کامپیوتر جدید و نویی خریداری کردید زیاد هم به خرید خود افتخار نکنید!

ابزار دم دستی و لوازم کوچک

Credit: shutterstock

کوفکی می‌گوید: «چکش کارکرده هیچ فرقی با چکش نو ندارد چون هر دو کار مشابه می‌کنند.» چنین قانونی درباره پیچ گوشتی و قیچی باغبانی هم مصداق دارد. پس برای تهیه چنین وسایلی اول به سراغ نوع کارکرده اما سالم ‌آنها بروید.

مک‌ایچن بر این باور است که ابزار و دستگاه‌های خانگی باید کیفیت و ساخت خوبی هم داشته باشند. او می‌گوید سرویس قهوه‌خوری پلاستیکی چیزی است که در آمریکا زیاد دور ریخته می‌شود اما دستگاه‌های قهوه‌ساز مانند اسپرسوساز فرانسوی تا زمانی کار می‌کند قابل نگه‌داری است. چیزهای دیگری مثل دستگاه‌های اسنک‌ساز و بستنی‌ساز نیز چون از جنس خوب ساخته شده‌اند معمولا مشکلی ندارند و سالم‌اند.