تاریخ خبر :1394/01/24-“میازار موری که دانه‌کش است/ که جان دارد و جان و شیرین خوش است” این شعر سعدی را همه شنیده‌اند، حتی او که لوله تفنگش را سوی پرندگان در حال پرواز، نشانه رفته یا در دوربین سلاحش به قوچی در حال بالا رفتن از کوه نگاه می‌کند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه قم، میلیون‌ها سال پیش بود که انسان غارنشین برای تامین مایحتاج خود لازم بود کمر به شکار حیوانات ببندد تا از آنها تغذیه کند اما حالا در تمدن انسانی امروز، غیر از اسکیموها و برخی بومیان اعماق جنگل، دیگر کسی تنها به منظور تهیه گوشت روزانه به شکار وابسته نیست.
در روزگاری که انجمن‌های حمایت از حیوانات و حتی مردم عادی در نکوهش شکار داد سخن می‌دهند، هنوز هم برای بسیاری، شکار و مسائل مربوط به آن، یکی از جذاب‌ترین بخش‌های زندگی است.
در سال‌های اخیر با به خطر افتادن گونه‌های حیوانی، دیگر شکار، یک کار تفریحی و مهیج و یا کاری سودآور و تجارتی پردرآمد نیست بلکه اقدامی برای از میان بردن حیوانات و به خطر انداختن امنیت محیط زیست و زیستگاه‌های ارزشمند برای گونه‌های نادر تلقی می‌شود از این رو قوانینی در جهت ممانعت از شکار اتخاذ گردیده که تا حدودی شکار بی‌رویه در کشور را کاهش داده است.
در این میان یکی از راهکارهای ارائه شده، امضای تفاهم‌نامه‌ای از سوی سازمان محیط زیست کشور و وزارت دفاع در ممنوعیت تولید اسلحه‌های شکاری در سال 93 بود. هرچند به نظر می‌رسد برای نجات حیوانات وحشی و کمیاب نیازمند راهکارهای قانونی دیگری در جلوگیری از شکارهستیم.
از طرفی ابطال و عدم صدور مجوزهای شکار نیز از دیگر راهکارهای جدی در جهت ممنوعیت شکار در طبیعت است تا با حفظ حریم محیط‌های حفاظت شده، از انقراض و نابودی گونه‌های نادر حیوانی جلوگیری شود.
تاسف‌بار است اگر بدانیم نیمی از گونه‌های با ارزش جانوری در40 سال گذشته تاکنون در جهان نابود شده و در کشور ما نیز شاهد نابودی بسیاری از گونه‌های ارزشمند بوده‌ایم و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند فرزندان ما باید تنها در موزه‌های طبیعی به تماشای کالبد بی‌جان این حیوانات بپردازند.
استان قم جاذبه‌های طبیعی با گونه‌های گیاهی و جانوری فراوانی را در دل خود جای داده است که در جهت حفظ بسیاری از این گونه‌های با ارزش، مناطق حفاظت شده‌ای تعریف شده است.
در طول سال و به ویژه در فصول پرتردد در قم، برخی از تورهای قم‌گردی از سوی سازمان گردشگری و میراث فرهنگی و سایر دستگاه‌های اجرایی، گردشگران و مسافران و علاقه‌مندان را به دامان طبیعت و مناطق ویژه و حفاظت شده می‌برند که فرصت خوبی برای آشنایی مردم با این مناطق است.
مناطقی که با تلاش محیط‌بانان و زحمت‌کشان، مورد حفاظت و صیانت قرار می‌گیرند تا از گزند افراد متخلف در جهت شکار غیر مجاز حیوانات و پرندگان در امان باشند.
امیر باقری یکی از گردشگرانی است که با توجه به فرارسیدن فصل بهار در قالب تورهای قم‌گردی از بسیاری از جاذبه‌های طبیعی و مناطق حفاظت شده قم بازدید کرده است و کویر و مراتع و تالاب‌های آن را از با ارزش‌ترین جاذبه‌های طبیعی می‌داند.
او بر این باور است که باید در جهت حفظ میراث ارزشمند طبیعی تلاش کرد به خصوص مناطق حفاظت شده قم همچون منطقه پلنگ‌دره، سلفچگان، قمرود و تالاب‌هایی که محل زندگی گونه‌های جانوری و پرندگان مهاجرند. باید با معرفی این مناطق ضرورت ممانعت از شکار حیوانات را نهادینه ساخت.
سعید ابراهیمی پور از فعالان و کارشناسان گردشگری در قم نیز درباره مناطق حفاظت شده این استان و گونه‌های مهم جانوری گفت: در مناطق حفاظت شده قم گونه‌های مهم جانوری شامل جبیر، آهو، یوزپلنگ، قوچ و میش، گربه‌شنی، کاراکال، خارپشت گوش بلند، سمور سنگی، گرگ، روباه، کبک، قوش، عقاب، دارکوب راه‌راه، افعی شاخدار و خارپشت و همچنین انواع مار، مارمولک، گونه‌های پرندگان شکاری، سوسمار، بزمجه، پلنگ، کفتار، گراز، سبزه قبا و غیره در زیستگاه‌های حفاظت شده یافت می‌شود.
محمود علی‌رکنی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا پیرامون مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع در قم گفت: سطح حفاظتی مناطق تحت مدیریت در استان قم افزایش یافته و از سال 92 تاکنون چهار منطقه در قم به عنوان منطقه شکار ممنوع شناخته شده است.
ادامه داد: این مناطق شامل منطقه کهک، کهندان، حوض سلطان و مسیله است که به طور کلی به منظور صیانت و حفظ و حراست از زیستگاه‌های جانوری، شکار در این مناطق ممنوع است.
وی احداث پاسگاه محیط‌بانی در منطقه شکار ممنون حوض سلطان را مورد اشاره قرار داد و افزود: به زودی طرح احداث پاسگاه محیط‌بانی در منطقه شکار ممنوع حوض سلطان در جهت ارتقای ضریب حفاظتی و امنیتی مناطق، عملیاتی خواهد شد. ما تلاش می‌کنیم با دایر کردن پاسگاه‌های محیط‌بانی از این مناطق صیانت کنیم.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم گفت: علاوه بر احداث پاسگاه محیط‌بانی، مناطق حفاظت شده از طریق دوربین‌های آنلاین نیز کنترل می‌شود.
وی با اشاره به برخورد قانونی با تخلفات در حوزه شکار گفت: بالغ بر 20 پرونده حقوقی در حوزه شکار و صید از سال 92 تشکیل شده است که در این رابطه 44 متخلف نیز دستگیر شده‌اند. از طرفی به صورت قاطع و صریح با فروشندگان پرندگان وحشی برخورد می‌شود که دراین باره نظارت‌های خوبی از یگان حفاظت محیط زیست استان قم از پرنده فروشی‌ها صورت پذیرفته است.
علی‌رکنی اظهار کرد: در این مدت 258 حیوان وحشی به بخش حیات وحش این اداره کل تحویل داده شده است و میزان تلفات نیز26 مورد شامل 13 عدد پستاندار و 13 قطعه پرنده وحشی بوده است.
محیط بانان و یگان حفاظت از محیط، بی‌شک جان خود را برای حفظ آرامش محیط زیست به خطر می‌اندازند همان‌گونه که گاه در اخبار رصد می‌شود که عده‌ای به طمع شکار حیوانات حتی حاضر می‌شوند از جان انسان‌ها نیز بگذرند که این امر تصویر زیبایی از انسانیت و نیک‌سرشتی را تداعی نخواهد کرد.
محمدرضا عابدی‌مقدم، رئیس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم نیز در خصوص وجود پرندگان مهاجر در تالاب‌های استان قم گفت: برخی از تالاب‌های قم در فصول زمستان و بهار میزبان پرندگان مهاجر هستند که تنجه، حواصیل ارغوانی، کاکایی، اردک کله‌سبز، دال‌سیاه، خوتکا، آووست، چوبپا و عقاب صحرایی از جمله پرندگان مهاجر بوده که در فصول مهاجرت به تعداد بسیاری در تالاب‌های استان حضور دارند.
وی خاطرنشان کرد: هنگام میزبانی تالاب‌ها، نظارت و پایش دقیقی از سوی محیط‌بانان انجام می‌شود تا مانع از شکار و صید پرندگان در تالاب شویم. در این زمینه با افراد متخلف نیز به شدت برخورد قانونی می‌شود.
عابدی‌مقدم با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در این امر نیز گفت: مردم می‌توانند در صورت مشاهده هر گونه تخلف زیست محیطی که می‌تواند سلامت حیوانات در مناطق حفاظت شده را بر هم بزند و یا هر گونه اطلاع در خصوص خرید و فروش‌های غیر مجاز، با شماره تلفن 1540 با عنوان خط سبز تماس بگیرند.
وی ادامه داد: هرچند باید توجه داشت که این مناطق حفاظت شده نیز با کمبودها و مشکلاتی نیز مواجه هستند که باید با تخصیص اعتبارات لازم امکانات کافی در جهت حفظ گونه‌های حیوانی در این مناطق فراهم گردد؛ چرا که تنها خطر شکار در کمین انقراض این حیوانات نیست و کمبودهای زیست محیطی و به ویژه خشکسالی بلای جدی در از میان بردن گونه‌های ارزشمند در مناطق حفاظت شده است.
سید احمد شفیعی، رئیس اداره طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست قم نیز دراین باره به خبرنگار ایسنا گفت: مناطق حفاظت شده با مشکلات جدی مواجه هستند که آتش‌سوزی، تخلفات شکار و صید و ورود دام از جمله معضلات بزرگی در این مناطق حفاظت شده به شمار می‌رود.
وی اظهار کرد: این دغدغه‌ها در مناطق حفاظت شده جنگلی و کوهستانی بیشتر است که در این ارتباط در صدور مجوزهای شکار و حمل اسلحه به این مناطق طبق شرایط برخورد می‌شود.
به گزارش ایسنا، به راستی اگر رسانه‌ها نیز به سهم خود به فرهنگ‌سازی در این امر بپردازند، شاید دیگر محیط‌زیست نگران برهم‌خوردن آرامش جانورانش نباشد. کودکان ما از امروز باید فرا بگیرند که دوستی مسالمت‌آمیز با طبیعت می‌تواند در حفظ و صیانت از بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی موثر باشد.
باید حق زندگی جانوران را از دوران کودکی به فرزندان بیاموزیم تا افرادی خودخواه نباشند و حق حیات جانوران را در آینده به راحتی به مخاطره نیندازند.
هدف این نیست که معین کنیم چه کسی مقصر است، حتی منظور این نیست که انگشت اتهامی را به سمت شکارچیان نشانه برویم، بلکه هدف یادآوری این نکته است که این روزها با حیات وحشی که به ما پناه می‌آوردند، مهربان‌تر باشیم.
در این راستا هر کس به عنوان یک حامی از محیط زیست باید شعار “شکار مطلقا ممنوع” را ترویج کند تا محیط زیست نیز آرامش واقعی خود را در سایه حامیانش حفظ کند.
