فصل سرما از راه رسیده است و اکثر شهرهای ایران در حال حاضر افت دمای چشمگیری را تجربه میکنند. همانطور که میدانید ویروسهای سرماخوردگی و آنفولانزا با سرد شدن هوا و کاهش رطوبت راحتتر انتشار پیدا میکنند به طوری که حدود 5 تا 20 درصد مردم در اواخر فصل پاییز و اوایل زمستان سرما میخورند. اما همیشه راههایی هستند که به کمک آنها میتوانید ریسک ابتلا به سرما خوردگی را کاهش داده و یا روند درمان آن را تسریع کنید. یکی از این راهها خوردن شلغم است. در ادامه با بنیتا همراه باشید تا درباره خواص و نحوه درست کردن آن بیشتر آشنا شوید.
شلغم چیست؟
شلغم یک سبزی ریشهای است که به رنگ سبز، سفید و بنفش بوده و برگهایی ناصاف با بریدگیهای زیاد دارد. این گیاه از زمانهای خیلی دور وجود داشته و جزء اصلی رژیم غذایی مردم یونان و روم باستان بوده است. شلغم در آب و هوای سرد به خوبی رشد میکند. هنگام خرید توجه کنید که ریشه غدهای شکل آن سفت و سنگین بوده و پوستش صاف و یکدست باشد. قبل از پختن آنها را با استفاده از برس مخصوص شستشوی سبزیجات و زیر آب به خوبی بشویید.
Credit: Bodnant-welshfood
خواص شلغم
شلغم منبع غنی از مواد معدنی، آنتی اکسیدانها و فیبر است. همچنین بسیار کم کالری بوده و هر 100 گرم از آن تنها 28 گرم کالری دارد. همچنین سرشار از ویتامین A، C، K واسیدهای چرب امگا-3 است. خواص شلغم به قدری زیاد است که قدیمیها معتقدند درمان تمام بیماریها است. از جمله خواص آن میتوان موارد زیر را نام برد:
پیشگیری از سرطان
سبزیجات خانواده کلمها دارای سطوح بالایی از آنتی اکسیدانها و فیتوکمیکالها بوده که خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهند. همچنین شلغم حاوی مواد شیمیایی گیاهی است که هنگام هضم شدن به ایندول و ایزوتیوسیانات شکسته میشوند. این مواد به روند دفع سموم توسط کبد کمک کرده و از رشد تومورهای سرطانی جلوگیری میکنند. گنجاندن این سبزی در رژیم غذایی روزانه میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان و همچنین روده بزرگ و تومور رکتوم را کاهش دهد.
سلامت قلب و عروق
شلغم به دلیل دارا بودن مقدار زیادی ویتامین K دارای خواص ضد التهابی است. و به پیشگیری از حملات قلبی، سکته مغزی و سایر بیماریهای قلبی کمک میکند. شلغم با جذب مقدار زیادی از صفرا به هضم غذا و کاهش کلسترول بدن کمک میکند. همچنین منبع بسیار خوبی از فولات بوده که به تقویت سیستم قلبی عروقی بدن کمک میکند.
Credit: Wuppenif.files.wordpress
سلامت استخوان
شلغم منبع مهم کلسیم و پتاسیم بوده که برای رشد، تعمیر و نگهداری استخوانها لازم و حیاتی است. مصرف منظم شلغم از آسیب مفاصل، خطر پوکی استخوان و بروز آرتریت روماتوئید جلوگیری میکند.
سلامتی ریه
مواد سرطان زا موجود در دود سیگار باعث کمبود ویتامین A و در نتیجه التهاب ریه، آمفیزم و سایر مشکلات ریوی میشود. ویتامین A موجود در شلغم به حفظ سلامت ریه کمک میکند.
کمک به هضم
فیبر بالای موجود در برگ شلغم از سیستم گوارشی بدن پشتیبانی میکند.
جلوگیری از آترواسکلروز
هنگامی که رسوبات چربی و سایر مواد در سرخرگهای بدن تجمع پیدا میکنند، موجب تنگی آنها شده و عبور جریان خون را دشوار میکنند. به این حالت تصلب شریان یا آترواسکلروز گفته میشود. رادیکالهای آزاد در بدن علت اکسیداسیون کلسترول بد و تجمع پلاکت ها در بدن ما بوده و سبب بروز آترواسکلروز میشوند. ویتامین C، E و آنتی اکسیدان موجود در ریشه شلغم برای مبارزه با رادیکال های آزاد در بدن بسیار عالی هستند. بنابراین مصرف منظم شلغم مانع از توسعه و پیشرفت این بیماری میشود.
Credit: Diyncrafts
درمان بیماریهای مشترک
شلغم در جلوگیری از ابتلا به بیماریهای شایع مانند عدم گرسنگی و بواسیر مفید است. مصرف منظم شلغم حتی میتواند سنگ کلیه کوچک را نیز درمان کند.
مفید برای کاهش وزن
همانطور که پیشتر گفتیم شلغم بسیار کم کالری بوده و برای کاهش وزن مؤثر است. همچنین فیبر بالای آن سوخت و ساز بدن را تنظیم کرده، وزن را کنترل میکند و از فعالیت روده پشتیبانی میکند.
درمان آسم
شلغم به دلیل وجود زیاد ویتامین C دارای خواص ضد التهابی بوده و یک آنتی اکسیدان قوی است. این خواص در درمان آسم و کاهش علائم آسم موثر هستند. مطالعات ثابت کردهاند که شلغم میتواند تواند خس خس سینه بیماران مبتلا به آسم را کاهش دهد.
جلوگیری از بوی بد بدن
بوی بد بدن یک مشکل شایع به ویژه در ماههای تابستان است. نوشیدن آب شلغم به طور کلی برای سلامت خوب است و همچنین به از بین بردن بوی بد بدن بسیار کمک میکند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
ریشه شلغم نقش مهمی در عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن بازی میکند. بتا کاروتن موجود در شلغم به تولید غشاهای سالم کمک می کند.
Credit: Lancasterfarmfresh
سلامتی چشم
شلغم منبع غنی لوتئین یعنی یک کاروتینوئید است که سلامت چشم را تضمین کرده و از بیماریهای چشمی مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید جلوگیری میکند.
روشن کردن پوست
میزان بالای ویتامین A و C موجود در شلغم به سلامت پوست کمک کرده و پوست شما را صاف و روشن نگه میدارد.
درمان پارگی پا
استفاده خارجی از شلغم به درمان پارگی پا کمک میکند. برای این منظور میتوانید حدود 12 شلغم را همراه با برگهای آن در آب ریخته و بجوشانید. سپس قبل از رفتن به رختخواب، پای خود را در این آب جوش به مدت 10 دقیقه قرار دهید. انجام این کار به طور منظم و به مدت 3 روز پای شما را نرم کرده و پوست آن را ترمیم میکند. همچنین برگ شلغم به از بین بردن چین و چروک روی پا کمک میکند.
خواص ضد پیری
همانطور که قبلا گفتیم شلغم منبع عالی ویتامین C بوده و یک آنتی اکسیدانی قوی برای از بین بدن رادیکالهای آزاد است که در نتیجه آن باعث از بین رفتن از لکه، چین و چروک و خطوط ریز پوست شده و مانع از پیری پوست میشود.
داشتن موهای سالم
با مصرف منظم شلغم میتوانید سلامت و رنگ موهای خود را بهبود ببخشید. آنها منبع خوبی از مس هستند که در تشکیل ملانین دخیل بوده و رنگدانه مو را فراهم میکنند. آنها همچنین غنی از آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین C، E، بتا کاروتن، لوتئین و زیگزانتین هستند که به داشتن موهای سالم کمک میکنند.
Credit: Tastearkansas
نحوه پختن شلغم
شلغم را میتوانید به صورت خام استفاده کرده یا با 4 روش زیر بپزید:
1- پختن داخل فر
شلغم را از وسط نصف کنید. آنها را داخل ظرف مخصوص فر گذاشته و روی آن را با فویل بپوشانید. فر را روی دمای 176 درجه سانتیگراد تنظیم کرده و به مدت 30 تا 45 دقیقه بپزید تا کاملا نرم شوند. سپس آنها را از فر خارج کنید، پوست آن را جدا کنید، برش داده و نوش جان کنید.
2- آبپز کردن
نیازی نیست شلغم را پوست بکنید. فقط کافیست آنها را از وسط نصف کرده و ته آن را جدا کنید. سپس آنها را داخل آب جوش بریزید. هرچقدر شلغم را کمتر بپزید شیرینی آن بیشتر میشود. همچنین میتوانید برای جلوگیری از تلخ شدن، آب آن را 1 یا 2 بار در طول پختن عوض کنید یا یک سیب زمینی داخل ظرف آن بگذارید. سیب زمینی را نیز می توانید بعد از پخته شدن بخورید. داخل قابلمه بیشتر از 7 سانتیمتر آب نریزید و اجازه دهید شلغمها بین 25 تا 30 دقیقه بپزند.
3- کبابی کردن
شلغمها را پوست کنده و 4 قسمت کنید سپس روی آن به اندازه دلخواه روغن زیتون، نمک دریایی، فلفل سیاه آسیاب شده تازه و دیگر چاشنیهای مورد علاقه خود را اضافه کنید. آنها را داخل فر با دمای 176 درجه گذاشته اجازه دهید بین 30 تا 45 دقیقه بپزند.
4- بخار پز کردن
برای بخار پز کردن شلغم کافیست از ظرف مخصوص آب پز کردن سبزیجات استفاده کرده آنها را تا جایی که نرم شوند، بپزید.