مهندس حسن بنی‌هاشمی
شرایط کاشت نخودفرنگی
این گیاه بومی اروپای شرقی و یا آسیای غربی می‌باشد. موطن اصلی آن را آسیای مرکزی، خاور نزدیک، حبشه و مناطق ساحلی دریای مدیترانه می‌دانند.
انواع مختلفی از این گیاه وجود دارد. ارتفاع بوته‌ها از 50سانتیمتر تا 3 متر متغیر می‌باشد. ارقام مختلفی از این گیاه به صورت نخودفرنگی دانه صاف، نخودفرنگی چروک‌دار و نخودفرنگی شکری وجود دارد.
نخودفرنگی در آب و هوای خنک بهترین نتیجه را می‌دهد دمای لازم تا هنگام گل دادن کمی بیش از 15 درجه سانتیگراد و زمان رسیدن دانه حداکثر 18 درجه سانتیگراد می‌باشد. این گیاه قادر است یخبندان‌های سطحی را نیز تحمل کند. بنابراین می‌توان آن را در مناطق معتدل در اواخر اسفندماه نیز کشت نمود.
زمین‌های شن و رسی برای کاشت نخودفرنگی مناسب می‌باشد. نیاز این گیاه به ازت خیلی کم است و بیشتر کود فسفاته و پتاسه نسبت به نوع زمین برای کاشت آن در نظر می‌گیرند. بذر را قبل از کاشت ضد عفونی نموده و فواصل ردیف‌ها را بین 13 تا 25 سانتیمتر و عمق کاشت را بین 3 تا 5 سانتیمتر در نظر بگیرید.
آفات مهم این گیاه عبارتند از سوسک نخود و گال نخود.
شرایط کاشت گوجه‌فرنگی
این گیاه بومی آمریکای جنوبی بوده از آنجا ابتدا به مکزیک و سپس به سایر مناطق جهان انتقال یافته است.
گوجه‌فرنگی گیاهی است علفی و یکساله که با کاشت مستقیم تولید ریشه عمیق می‌کند و در زمین‌های نرم تا عمق بیش از دو متر نیز فرو می‌رود. برگ‌های آن پوشیده از کرک‌های زبر هستند.
این گیاه برای محصول بهتر ، به یک دوره گرمای طولانی نیاز دارد. ایده‌آل‌ترین دما بین 14تا20 درجه سانتیگراد است و در دمای بالاتر از 37 درجه رشد آن متوقف می‌گردد.
گوجه‌فرنگی را با کشت بذر آن در خزانه و انتقال نشای آن به زمین مورد نظر و یا خرید نشای آماده آن می‌کارند. بهترین موقع کشت بذر در خزانه در نواحی معتدل اواخر اسفندماه است. رنگ‌پذیری آن در دمای بالای 16 درجه سانتیگراد صورت می‌گیرد. رنگ‌گیری میوه آن نیز از مهتاب می‌باشد نه از آفتاب.
برای کاشتن بذر گوجه‌فرنگی در منازل و محوطه‌های کوچک بهتر است از یک گلدان سفال یا یک جعبه چوبی به عنوان خزانه استفاده نمود و این خزانه را تا ظهور جوانه‌های آن در محل گرمی که دارای نور کافی باشد قرار داده و یا از پوشش پلاستیکی روی گلدان یا جعبه با ارتفاع 20 سانتیمتر استفاده نمایید. در همه حال تا رویش گیاه سطح خاک آن را مرطوب نگهدارید.
خاک مناسب برای کشت بذر آن ترکیبی از یک قسمت خاک باغچه و ماسه و کود حیوانی پوسیده است. از کشت آن در خاک‌های شور و قلیایی باید اجتناب نمود.
میزان بذر موردنیاز در خزانه برای یک متر مربع حدود 3 گرم و برای یکصد متر مربع 5 گرم کافی است. بذر را در عمق نیم سانتیمتری خاک کاشته و روی آن را حدود یک سانتیمتر با خاک برگ یا کود حیوانی پوسیده (ترجیحاً اسبی) سرند شده بپوشانید.
در صورتی که آن را در فضای باز کاشته‌اید دادن حدود 2 تا 3 کیلوگرم کود حیوانی پوسیده به هر متر مربع لازم است. اضافه بر آن دادن حدود 10 گرم کود شیمیایی فسفات دِآمونیوم قبل از کاشت و همین مقدار نیترات آمونیوم به عنوان کود سرک پس از سبز شدن گیاه و قبل از به گل نشستن نیز توصیه می‌گردد. دقت نمایید کود را مستقیما در نزدیک بوته‌ها نریزید که آنها را می‌سوزاند.
بهتر است بوته‌های گوجه‌فرنگی را به جای خوابانیدن روی پشته، در ارتفاع و روی قیم و با نخ‌هایی که بین قیم‌ها کشیده می‌شود پرورش دهید و بدین ترتیب علاوه بر استفاده از زمین موجود از فضا و نور خورشید نیز نهایت استفاده را خواهید نمود. از ریختن آب روی برگ‌های آن خودداری نمایید.
اگر به هر دلیلی حوصله این کار را هم ندارید پس بهتر است چند عدد نشای آن را از فروشندگان نشای گل خریداری و در محل مورد نظر بکارید.
میوه نارس این گیاه دارای سولانین می‌باشد که با مصرف زیاد آن انسان دچار خشکی پوست و سردرد می‌گردد.
آفات مهم گوجه‌فرنگی عبارتند از آگروتیس، شته و مگس سفید گوجه و بیماری‌های مهم آن کپک خاکستری، پوسیدگی برگ و پژمردگی باکتریایی می‌باشد.
ترک‌خوردگی میوه گوجه‌فرنگی به علت تماس آب زیاد پس از یک دوره خشک طولانی روی میوه به وجود می‌آید.
