به گزارش ایسنا، محمدحسن ملک مدنی در نشست تجارب مدیریت شهری که امروز در دانشکده شهرسازی واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد با اشاره به تجارب و دستاوردهای مدیریت شهری اظهار کرد: متاسفانه باید بگویم که ما در شهرهایمان چیزی به نام شهرسازی نداریم و تنها از نقشه‌های ثبتی تبعیت می‌کنیم. گویا قصد نداریم که کالبد شهر را درست کنیم و تنها به مالکان پروانه ساخت می‌دهیم.
وی با بیان اینکه شهرداری‌ها نسبت به کالبد شهر بدون برنامه و هدف هستند، گفت: در محیط شهری مسائل و مواردی وجود دارد که ایجاد عارضه می‌کند یعنی مشکلی را برای شهر ایجاد می‌کند و شهرداری به عنوان مسئول شهر موظف است که برای حل این مشکلات از شهروندان عوارض بگیرد. به عبارتی دیگر نام عوارض به این منظور انتخاب شده که شهرداری عارضه‌های شهر را شناسایی و برای حل مشکلش از کسانی که در ایجاد این عارضه‌ها سهیم هستند پول یا همان عوارض را دریافت می‌کنند.
وی با بیان اینکه عوارض در تمام شهرهای ما به یک آیتم درآمدزا برای شهرداری‌ها تبدیل شده است، گفت: اما متاسفانه این پولی که دریافت می‌شود برای حل آن مشکل یا عارضه هزینه نمی‌شود. خودرویی که آلودگی ایجاد می‌کند عوارض می‌دهد اما عوارضش خرج حل مشکل آن آلودگی نمی‌شود. بنابراین تاکید می‌کنم که شهرداری اگر پس از دریافت عوارض همان پول را صرف حل مشکلات ناشی از همان عارضه کند، این حجم از عوارض در شهرها روی هم انباشت نمی‌شود.
شهردار پیشین تهران ادامه داد: به عنوان مثال در جنوب شهر تهران کوره‌های آجرپزی را داریم که باید پر شود. این کوره‌ها سالها به شهرداری عوارض دادند اما شهرداری با عوارضی که از این کوره‌ها گرفت آن مشکل را حل نکرد.
شهرداری‌ها نباید اجازه بهره‌برداری بیش از حد از شهر را بدهند
وی با اشاره به طرح مباحثی همچون پایداری و توسعه در شهر افزود: متولی امور یک شهر شهرداری است. اگر ما از پایداری و توسعه صحبت می‌کنیم شهرداری‌ها نباید اجازه بهره‌برداری بیش از حد از شهر را بدهند این به هیچ عنوان معنای توسعه نمی‌دهد بلکه برای شهر عارضه ایجاد می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه توسعه با مشارکت نخبگان و دانشگاهیان انجام می‌شود، گفت: باید مشارکت نخبگان را جذب کنیم. از نظرات مردم و شهروندان باخبر شد و با کمک دولت و حکومت‌ها در این راستا حرکت کرد و در بودجه شهرداری هم به منتقدان توجه شود.
ملک مدنی با اشاره به دیدار با تعدادی از مدیران شهری یکی از شهرهای آلمان در دوران شهرداری غلامحسین کرباسچی اظهار کرد: در این دیدار چیزی که برای من جالب بود این بود که آنها گفتند از محل بودجه شهر به مخالفان خود و منتقدان شهردار کمک می‌کنند. ما از آنها دلیل را پرسیدیم و گفتند: اگر ما به مخالفان‌مان کمک کنیم آنها می‌گردند و نواقص را پیدا می‌کنند و دیگر نیازی نیست که ما میلیاردها دلار هزینه کرده و با سیستم‌های بازرسی و ... به دنبال مشکلات برویم. بنابراین از منتقدان و مخالفان حمایت کرده و آنها با نشان دادن مشکلات به شهرداری کمک می‌کنند تا مشکلات حل شود. به نظرم همه باید چنین الگویی را داشته باشند و این از برکات فضای باز و آزادی است.
شهردار پیشین تهران با انتقاد از بی تفاوتی مدیران شهری به کالبد شهرها اظهار کرد: متاسفانه ما منظرهای شهری را خراب می‌کنیم. کاری با کالبد شهر نداریم و تنها از نقشه‌های ثبتی تبعیت می‌کنیم و متاسفانه زمین‌ها در شهرها به دست کسانی افتاده که آن را مانند پنیر قطعه قطعه کرده و به فروش می‌رسانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دوران شهردار بودنش در اصفهان اظهار کرد: در آبان ماه 62 شهردار اصفهان شدم. آن زمان تمام بودجه شهرداری اصفهان 110 میلیون تومان بود که ما با 20 میلیون تومانش کار عمرانی کردیم و با مابقی هزینه‌های جاری را پرداخت کردیم اما آن زمان رفتیم تا نیازهای کلی شهر را برآورده کنیم. خاطرم هست آن زمان اصلا نمی‌شد در شهر حرفی از مترو بزنی. ما یواشکی سازمانی را درست کردیم تا متولی توسعه مترو و مطالعه درباره آن در اصفهان شود. این شهر میدان میوه و تره بار نداشت و پارک‌ها نیز در آن توسعه نداشت. حتی برای نخستین باری که بحث مسائل فرهنگی در شهرداری را مطرح کردیم توبیخ شدیم و گفتند فرهنگ متولی دارد و ربطی به شهرداری ندارد اما ما اقدامات زیادی انجام دادیم. همچنین خاطرم هست آن زمان به ما می‌گفتند که پارک‌ها چراغ نمی‌خواهد؛ اما ما در آن فضا پارک‌ها را به شکل چراغ خاموش توسعه دادیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان آنکه شوراهای شهر ما به شوراهای شهرداری تبدیل شده است، گفت: شورای شهر باید بتواند در امور اقتصادی، ورزشی و فرهنگی شهر و همچنین دیگر موارد حضور داشته باشد اما شوراهای شهر ما فاقد اختیارند. امروز هفت اداره دولتی می‌توانند بروند و در خانه مردم را بزنند چرا که به آنها خدماتی ارائه داده‌اند و شورای شهر هم نمی‌تواند بر آنها نظارتی داشته باشد. متاسفانه هیچ دستگاه بالادستی هم نداریم که از شهرداری‌ها مطالبه کند و بخواهد که وظایف‌شان را چگونه و چطور انجام دهند. در این شرایط طبیعی است که یک نفر می‌رود و بر اساس احساس وظیفه پارک می‌سازد و یک نفر هم با همان مسئولیت و اختیارات می‌رود و باغی را پیدا می‌کند تا با تکه تکه کردنش به مساحت شهر و ساختمان‌هایش اضافه شود.
دستگاه بالادستی برای شهرداری‌ها وجود ندارد
ملک مدنی با بیان اینکه دستگاه بالادستی برای شهرداری‌ها وجود ندارد، گفت: مگر می‌شود شهرداری خودش تصمیم بگیرد رژیم بگیرد و سازمانش کوچک شود یا بزرگ شود و بعد همه چیز هم همانطور اداره شود، باید یک دستگاه بالادستی وجود داشته باشد و حکومت از شهرداری‌ها خواسته‌هایش را مطالبه کند.
شهردار پیشین تهران تاکید کرد: در بسیاری از شهرهای جهان شهرداری کابینه‌اش را به پارلمان شهری می‌برد و رای اعتماد می‌گیرد و همه ما باید به این سمت پیش برویم و اگر می‌خواهیم شهرها را درست کنیم باید این وضعیت را درست کنیم.
وی با اشاره به ضرورت ارتقای طرح‌های تفصیلی و جامع خاطرنشان کرد: البته در سال‌های اخیر برخی از این طرح‌ها ارتقا پیدا کرده و ما باید دید کالبدی نسبت به شهر را افزایش دهیم.
دولت از مالیات تهران ارتزاق می‌کند اما خدماتی به شهر نمی‌دهد
ملک مدنی در ادامه سخنانش با بیان اینکه دولت از مالیات تهران ارتزاق می‌کند اما به عنوان دولت سرویسی به شهر و شهروندان نمی‌دهد، گفت: اینها مواردی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
ملک مدنی با اشاره به طرح جامع مدیریت شهری اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای پیشرفته پلیس، دستگاه مالیاتی، آموزش و پرورش، دستگاه‌های بهداشت و ... همه دور یک میز نشسته و مدیریت شهری بر آنها حاکم است. ما نیز باید به این سمت برویم.
وی با اشاره به تخلفات رخ داده در شهر خاطرنشان کرد: امروز اگر یک نفر لاستیک ماشین شهرداری را بدزدد برایش پرونده تشکیل می‌شود اما اگر ناگهان سر چهارراهی یک ساختمان 50 طبقه بر خلاف قوانین و مقررات ساخته شود حتی نمی‌توان برایش پرونده تشکیل داد.
شهر گوشت قربانی نیست
ملک مدنی با اشاره به طرح جامع مدیریت شهری اظهار کرد: شهر گوشت قربانی نیست که هر تکه‌اش را به یک سازمان و نهاد بدهند. باید یک مدیریت جامع بر تمام امورات آن نظارت داشته باشد. از نظر من شهر مانند یک شرکت سهامی عام است که شهروندان سهام داران آن هستند. در یک شرکت سهامی اگر ما بخواهیم عضو جدیدی را به شهر اضافه کنیم قطعا باید همه در مورد آن تصمیم بگیرند. فرض کنید در یک ساختمان پنج طبقه‌ای ساکنیم آیا کسی قبول می‌کند که فردا ناگهان بگویند دو طبقه دیگر به پشت بام اضافه می‌شوند تا شهروندان جدیدی به این خانه بیایند. در مقیاس بزرگتر این مثال شهر است و باید نظارت شود و اجازه ندهند که شهر بزرگتر شود. معنای توسعه شهر بزرگ شدن آن و افزایش جمعیتش نیست.
وی تصریح کرد: شهری رو به توسعه است که سرانه‌های خدماتی آن رو به افزایش باشد و ما باید دیدگاه و نگاه استراتژیک به شهر داشته باشیم.
ملک مدنی با بیان اینکه متاسفانه شهرهای بزرگ ما با فروش تراکم و درآمد کسب شده اداره می‌شوند، اظهار کرد: مگر قرار است که همه مردم ایران در تهران ساکن شوند. تهران شبیه به شهری شده که از نظر من شبیه به یک کارگاه ساختمانی است و تا چه زمانی باید این شهر گسترش پیدا کند؟
وی با بیان اینکه با دید توسعه‌ای و بخشنامه‌ای شهر مخالفیم اظهار کرد: در زمانی که شهردار تهران بودم هم همین موضوع را مطرح کردم؛ اما متاسفانه حتی کسانی که انتظاری نمی‌رفت منافعی داشته باشند، منافع داشتند و از ما حمایت نکردند. شما ببینید در سال 79 شهرداری تهران پنج میلیون و 800 هزار متر مربع تراکم فروخته بود. اگر بخواهید به شکل ملموس این فضا را تصور کنید باید بگویم که تنها در یک سال به اندازه سه شهرک اکباتان خانه و ساختمان به تهران اضافه کرده بودیم که ما با اینها مخالف بودیم. من گفتم که چرا باید از تراکم فروشی در منطقه یک و آسیب زدن به تجریش و نیاوران و ... تراکم بگیریم و آن را به شرکت واحد سوبسید بدهیم و با آن مخالفت کردم.
وی با اشاره به تصمیمات کمیسیون ماده 5 خاطرنشان کرد: تصمیمات کمیسیون ماده 5 باید در راستای طرح جامع باشد. نمی‌شود بخواهیم باغی را به یک مجتمع مسکونی تبدیل کنیم و کمیسیون ماده 5 درباره آن رای صادر کند. چرا که بر اساس طرح جامع چنین چیزی خلاف است.
چاره مدیریت واحد شهری است
در ادامه این نشست دکتر علیرضا بندرآباد شهرساز و رئیس دانشکده شهرسازی واحد تهران مرکز اظهار کرد: راه بسیاری از مشکلات مشخص است و بسیاری معتقدند که چاره در مدیریت واحد شهری است، لایحه مدیریت جامع شهری نیز از حدود دو سال پیش تهیه شده که بر اساس آن یک سری اختیارات به شهرداری‌ها واگذار می‌شود اما در حال حاضر این طرح مسکوت مانده و دلیلش را نمی‌دانیم. امیدواریم این طرح به مجلس رفته و تصویب و اجرا شود.
