تحریریه دنیای تغذیه
بین سالم غذا خوردن و اصلا چیزی نخوردن مرز باریکی وجود دارد، چرا که برخی از کسانی که سعی دارند سالم غذا بخورند یا وزن کم کنند به وضعیتی دچار می‌شوند که خود یک بیماری است و نیازمند درمان و مداخله پزشکی خواهند شد.
در واقع میل و قصد خوردن غذاهای سالم و داشتن وزنی متناسب حالتی وسواس‌گونه به خود می‌گیرد و رفتارهای سالمی چون خوردن غذاهای کم چرب و کم کلسترول و خوردن میوه و سبزی بیشتر جای خودشان را به رفتارهای بیمارگونه‌ای می‌دهند که نه تنها سالم نیستند بلکه سلامت فرد را نیز در معرض خطر قرار می‌دهند.
در این بین نقش متخصص تغذیه بسیار مهم است و اوست که می‌تواند با راهنمایی‌های لازم و صحیح و نشان دادن ارزش تمامی مواد غذایی و لزوم مصرف به اندازه همه آنها از بروز چنین اختلالی جلوگیری کند.
در واقع «اورتورکسیا» زمانی بروز می‌کند که فرد درباره مصرف غذاهای سالم دچار وسواس شود. دکتر استوین برتمن، نویسنده کتاب «اورتورکسیا نرووزا: غلبه بر وسواس خوردن غذاهای سالم» این واژه را ابداع کرد تا مشکلی که خودش به آن مبتلا شده بود را توضیح دهد.
او در مصاحبه‌ای گفت: « من دچار یک جور اختلال روانشناختی شده بودم و وقتی که درگیر آن شدم، زمان بسیاری از زندگی‌ام را که می‌توانستم صرف بسیاری از کارهای دیگر کنم، تلف کرد».
مانند هر اختلال خوردن دیگر، اورتورکسیا هم بر جنبه‌های گوناگونی از زندگی فرد تاثیر منفی می‌گذارد و در موارد شدید می‌تواند به سوء تغذیه شدید یا حتی مرگ منجر شود، چرا که فرد به تدریج انواع غذاهای مختلف را از رژیم غذایی خود حذف می‌نماید، چون حس می‌کند آنها سالم نیستند و تهدیدی برای سلامتی او محسوب می‌شوند.
ایولین تریبول، کارشناس تغذیه و صاحب یک مرکز مشاوره رژیم درمانی در کالیفرنیا و نویسنده هفت کتاب در زمینه تغذیه است. کتاب «آشپزی سالم در خانه» از نوشته‌های او می‌باشد. این کارشناس تغذیه درباره اورتورکسیا می‌گوید: «اورتورکسیا یک واژه رسمی در پزشکی نیست، ولی دانستن آن برای متخصصان تغذیه و کسانی که می‌خواهند روش سالمی برای غذاخوردن و کاهش وزن در پیش گیرند لازم است».
او در ادامه می‌گوید: «زمانی که فردی مراجعه می‌کند و می‌خواهد سالم غذا بخورد یا وزنش را کاهش دهد، این سوال پیش می‌آید که آیا اتخاذ این رویه برای سلامتی مفید است یا مضر.
آیا پیگیری این روند بر زندگی اجتماعی تاثیر می‌گذارد یا خیر؟ مثلا آیا این افراد به خاطر اینکه نمی‌خواهند در رستوران غذا بخورند، از بیرون رفتن با دوستان پرهیز می‌کنند؟ آیا همین می‌تواند نشانه این باشد که آنها دچار رفتارهای وسواسی مربوط به خوردن شده‌اند یا در شرف ابتلا به این رفتارها هستند؟»
سوندرا کرونبرگ، متخصص تغذیه و یکی از بنیانگذاران برنامه سلامت و درمان اختلالات خوردن نیویورک می‌گوید: «در این اختلال فرد در پیگیری رفتارهای سالم غذا خوردن افراط می‌کند و درباره انجام آنها به وسواس دچار می‌شود. روش تفکر آنها وسواسی شده، دچار اختلال می‌گردد، به طوری که این افکار آنها را عذاب می‌دهد.
این رفتارها تا جایی پیش می‌روند و محدود کننده می‌شوند که در زندگی عادی فرد اختلال ایجاد می‌گردد. در واقع آنها در ابتدا با رفتارهای درست غذاخوردن سعی در کنترل روش خوردن و وزن خود دارند، ولی با بروز اورتورکسیا این رفتارها هستند که آنها را کنترل می‌کنند».
آنها نمی‌خواهند لاغر شوند
برخلاف مبتلایان به اختلال بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا نرووزا) و پرخوری عصبی (بولیمیا)، مبتلایان به اورتورکسیا میل به لاغر شدن ندارند و منشا رفتارهای وسواسی آنها میل به لاغر شدن و کاهش وزن نیست، بلکه آنها می‌خواهند یک رژیم غذایی از هر نظر سالم داشته باشند و هیچ گونه غذایی که ذره‌ای برای سلامتی مضر باشد را نخورند.
داشتن یک رژیم غذایی ایده آل مد نظر آنهاست، مثلا غذاهای ارگانیک هم مبتلایان به آنورکسیا را راضی می‌کند و هم برای مبتلایان به اورتورکسیا ایده آل است، چون کالری کمی دارند و از لحاظ مواد مغذی بسیار غنی هستند و در تولید آنها از سموم رایج استفاده نشده است، ولی شیرین کننده‌های مصنوعی و گوشت‌های یخ زده برای یک مبتلا به اورتورکسیا قابل خوردن نیستند و این در حالی است که مبتلایان به بی اشتهایی عصبی به راحتی از این غذاها استفاده می‌کنند.
کودکان و اورتورکسیا
شاید یکی از زنگ خطرهایی که درباره اورتورکسیا وجود دارد درباره کودکان باشد. این امکان وجود دارد که کودکانی که می‌بینند والدین درباره خوردن غذاهای سالم رفتارهای وسواسی دارند، از این رفتارها تقلید کنند.
همچنین پدر و مادرهایی که با دقت میزان خوردن قند و شکر کودکان را کنترل می‌کنند و اصرار دارند که آنها فقط غذاهای ارگانیک مصرف کنند به بروز این رفتارهای وسواسی دامن می‌زنند. این چنین کنترل‌های افراطی این ترس را در دل کودکان ایجاد می‌کند که غذاهای غیر ارگانیک خطرناکند یا اگر خارج از برنامه تعیین شده شیرینی بخورد، اتفاق وحشتناکی روی خواهد داد...
برای خواندن بخش دوم- خوردن غذای سالم- اینجا کلیک کنید.
