وارد یک مهمانی می شوید که می بینید کوچولوی شما از سر و کله ی میزبان بالا می رود و آرام و قرار ندارد .همه را کلافه می کند. مدام اینور و آنور می پرد و یک جا بند نمی شود تا اینکه یکی از مهمانان با کنایه به شما می گوید : فکر کنم فرزندتان را باید نزد یک روانپزشک ببرید به احتمال زیاد او بیش فعال است. شما نگران می‌شوید و می مانید بین دو راهی که آیا فرزندم بیش فعال است یا زیادی بازیگوش؟
به گزارش به نقل از سایت تبیان، بیش فعالی و شیطنت هر کدام اختلالی شایع محسوب می شوند که در اغلب کودکان وجود دارند.کودک بیش فعال اغلب فعالیت های پیچیده تری نسبت به کودک شیطان دارد و بسیار زیاد هیجان زده می‌شود و در کار تمام والدین خود جستجو می کند.
بیش فعالی چیست؟
این اختلال یکی از اختلالات شایع و در عین حال با تشخیص سخت برای پزشکان است. اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده ای است و اغلب تشخیص داده نمی شود. درباره کودکی که با چنین اختلالی تشخیص داده می شود 3 علامت را نباید از یاد ببرید که شامل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز و در نهایت اعمال تکانه ای (کارهای ناگهانی و غیرقابل پیش بینی) است.
زمانی که پزشک بتواند جزئیات لازم را از والدین و مدرسه به دست آورد می توان معیارهای لازم را در نظر گرفت. علائم اختلال بیش فعالی ـ کم توجهی باید در بیشتر از یک مکان دیده شود مثلاً خانه و مدرسه و البته اینکه برای چند ماه این علائم بروز کند. داشتن 6 علامت یا بیشتر از علائم اختلال کم توجهی یا بیش فعالی که باید دست کم 6 ماه وجود داشته باشد تا بتوان گفت کودک بیش فعال است.
علائم بیش فعالی
تعدادی از علائم مربوط به بیش فعالی و اختلال توجه و تمرکز شامل موارد زیر است:
ـ کودک غالباً با دست هایش بازی می کند و در جایش می لولد.
ـ کودک معمولاً کلاس را ترک می کند.
ـ غالباً می دود یا می پرد.
ـ اغلب بازی یا فعالیت هایش پر سروصداست.
ـ به نظر می رسد کودک همیشه در حال حرکت است.
ـ زیاد صحبت می کند.
ـ از توجه به جزئیات ناتوان است.
ـ اغلب قادر به پیگیری یا اتمام کارها نیست.
ـ اغلب وسایل خود را گم می کند.
کودکان پرحرفی که آرام و قرار ندارند!
گرچه متخصصان رفتار درمانگر همواره تاکید می‌کنند که شیطنت همیشه و لزوما به معنای بیش‌فعالی نیست ولی شکی وجود ندارد که تحرک زیاد و نامتناسب با محیط، پرحرفی، نداشتن صبر و تحمل برای رسیدن به خواسته‌ها، انجام فعالیت‌های تخریبی و خرابکاری، پرخاشگری، بد‌خوابی و… ازجمله مهم‌ترین علائم بیش‌فعالی محسوب می‌شود، اما در کنار این علامت‌ها باید به علائم هشداردهنده دیگری هم توجه داشت.
دکتر فراهانی روانپزشک در این باره می‌گوید: کودکان بیش‌فعال معمولا خواب ناآرامی دارند و همان تحرک شدید و شیطنت‌های زمان بیداری را در خواب هم تکرار می‌کنند. از طرفی فرستادن این کودکان به تخت خواب کار راحتی نیست چون تقریبا در هر شرایطی خستگی برایشان معنا ندارد و از خوابیدن متنفرند چراکه مانع فعالیت‌های فیزیکی و مخربانه آنها می‌شود. همچنین این بچه‌ها معمولا آرام و قرار ندارند، دائم در حال حرکتند، از دیوار راست بالا می‌روند، دچار عدم تمرکزند، حواس‌پرت هستند و در بیشتر مواقع دچار افت تحصیلی می‌شوند (طوری که معلمان متوجه اختلال بیش‌فعالی در آنها می‌شوند)، وسط حرف دیگران می‌پرند، قابل کنترل نیستند و بعضا کارهای خطرناکی می‌کنند و به همین دلیل ممکن است به خودشان یا دیگران آسیب برسانند.
تمام کارهای کودکان بیش فعال پرسر و صدا است و مرتبا حرکت می کنند و رعایت نوبت برای آنها سخت است در حالیکه کودکان بازیگوش با اینکه سر و صدای زیادی دارند ولی رفتارشان بیمارگونه و نابهنجار نیست .
البته دکتر پیشیاره متخصص علوم اعصاب شناختیمی‌افزاید: در بسیاری از موارد، مادران حین دوره بارداری یا پس از دریافت تشخیص وجود اختلال بیش‌فعالی در فرزندشان به این موضوع اشاره می‌کنند که از همان دوران بارداری احساس می‌کرده‌اند که حرکات و جنبش‌های کودک غیرعادی و فراتر از حد طبیعی بوده است و این گونه نتیجه‌گیری می‌کنند که پس ابتلا به این اختلال، وراثتی بوده است. در حالی که این نتیجه‌گیری یکسویه است و نمی‌توان آن را به طور کامل درست قلمداد کرد.
آیا کودکمان فقط بازیگوش است ؟
مشخصا تمام شیطنت ها و بازیگوشی در کودکان نشانگر بیش فعالی در کودک نیست . کودکان بازیگوشمعمولا پر انرژی هستند و بیشتر خانواده ها به دلایل شنیدن بیش فعالی به اکثر کودکان بازیگوش و شیطون به اشتباه برچسب بیش فعالی میزنند .
روانشناسان و مشاوران متخصص کودک و نوجوان در حقیقت کودکانی که از 2-3 سالگی ( سنین پیش دبستانی )چند ماه دائم بی قراری زیاد حرکتی دارند یا تغییر مداوم اسباب بازی ها را در کمتر از یک دقیقه دارند جزئ کودکان بیش فعال هستند همچنین آنها توانایی در انجام حرکات منظم و هماهنگ طولانی مدت را ندارند یاد توجه دقیق به جزئیات ندارند و اشتباه های آنها ناشی از بی دقتی است و هنگامی که با آنها صحبت می کنید گوش نمی دهند .
اکثرا از راهنمایی ها پیروی نمی کنند یا وسایل خود را گم می کنند و براحتی آشفته می شوند و دچارفراموشکاری می شوند .
تمام کارهای کودکان بیش فعال پرسر و صدا است و مرتبا حرکت می کنند و رعایت نوبت برای آنها سخت است در حالیکه کودکان بازیگوش با اینکه سر و صدای زیادی دارند ولی رفتارشان بیمارگونه و نابهنجار نیست .
توجه داشته باشید که کودکان بازیگوش نیز ممکن است در حین بازی کردن به اطرافیان نیز بی توجهی کنند یا حرفهای شما را گوش ندهند ولی حالتهای که منجر به ناهنجاری شود را ندارد که این موارد به دلیل سن کودک است و تا 3-5 سالگی بطورکلی رفع می شود ولی در کودکان بیش فعال اینگونه رفتارها به شکل بیمارگونه می شود بطوری که کودک بطور مثال : نمی تواند در حدود پنج دقیقه به فعالیت آرامی همچون کشیدن نقاشی و یا ساختن شی تمرکز کنند .
منابع : الو دکتر/ فردا نیوز / عصر ایران/ آفتاب
