روزنامه قانون: محصولات تراریخته به محصولاتی گیاهی گفته می شود که با استفاده از روش‌های مهندسی ژنتیک تغییر داده می شوند. در اغلب موارد هدف از این تغییرات ژنتیک وارد کردن صفت جدیدی به گیاه است که به‌طور طبیعی در محصول وجود ندارد. جهش‌های ژنی باعث می شود که این محصولات مقاومت بیشتری نسبت به آفت و بیماری ها پیدا کنند و ضایعات ناشی از آن‌ها نیز کاهش پیدا کند.
اجماع علمی در حال حاضر بر این است که غذاهای تولیدشده از محصولات تراریخته نسبت به غذاهای معمولی خطر بیشتری برای سلامت انسان ندارند، اما هر غذای تراریخته پیش از ورود به بازار باید به صورتی مورد به مورد آزمایش شوند. در مقابل، مخالفان محصولات تراریخته، نگرانی‌هایی برای مصرف آن دارند که آیا ایمن هستند یا نه اما نکته اینجاست که این محصولات باید از طریق انجام تست‌های کارشناسی شده مورد آزمایش قرار بگیرند و بعد وارد بازار شوند. طبق گفته‌ها واردات محصولات تراریخته در ایران شامل ذرت و سویا و کلزاست. این در حالی است که گفته می شود در برخی کشورهای جهان استفاده از محصولات تراریخته فقط برای خوراک دام استفاده می شود اما در ایران به صورت روغن در دسترس عموم قرار دارد.
همچنین مدتی پیش دکتر بهزاد قره‌یاضی، رییس ایمنی زیستی گفته بود: خیار، گوجه فرنگی، انبه و برنج تراریخته در کشور کاشت نمی شود اما کارهای تحقیقاتی روی برخی از محصولات برای کاشت تراریخته آن‌ها در حال انجام است. این در حالی بود که سال گذشته موجی خبری از واردات برنج تراریخته به کشور وارد شد و اسباب نگرانی بسیاری از خانواده های ایرانی را فراهم کرد. حال روز گذشته ابهام در سلامت محصولات تراریخته در نشست تخصصی و کارشناسی اعضای فرهنگستان علوم پزشکی مطرح و از وزیر بهداشت خواسته شد تا این موضوع را شخصا پیگیری کند.
به گزارش ایسنا: «بنابر اعلام فرهنگستان، نبود مستندات قوی علمی و معتبر، اثر سوء کمتر شناخته‌شده یا ناشناخته زودرس و دیررس محصولات تراریخته و نیز قوانین سختگیرانه کشورهای اروپایی برای ورود و مصرف گیاهان تراریخته و محصولات جانبی، از جمله دلایل ابهامات موجود در سلامت محصولات تراریخته عنوان شده است». در ادامه این خبر آمده است:« براساس این گزارش از وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت آحاد کشور، خواسته شده بررسی‌های علمی، جامع و لازم در خصوص ابعاد مختلف سلامت محصولات تراریخته که با استفاده از فناوری‌های نوین به عمل آمده، انجام دهد و نتایج را برای آگاهی عموم اعلام کند».
محصولات تراریخته را با برچسب ارائه کنید
یکی از نگرانی‌هایی که مردم در مصرف محصولات تراریخته داشتند، این بود که چرا این محصولات با برچسب تراریخته روی بسته محصول عرضه نمی‌شود؛ موضوعی که مدتی پیش مطرح و بعد از آن به فراموشی سپرده شد. حسین محمودی، رییس کمیسیون آموزش و پژوهش انجمن ارگانیک درباره واردات محصولات کشاورزی تراریخته به «قانون» گفت: «شاید واردات محصولات تراریخته در کشور کمتر خبری شود اما بخشی از روغن‌های وارداتی در کشور منشأ تراریخته دارند». او با اشاره به اینکه تا زمانی که کار کارشناسی روی این محصولات تمام نشده است باید باید واردات را ممنوع کنند، گفت:«تاوقتی ریسک آسیب‌زایی محصولات ارزیابی نشود، نمی شود درباره آن تصمیم گرفت.
سه ماه است که می‌گویند این محصولات حسن‌های زیادی دارد و به امنیت غذایی هم کمک می‌کند. از طرفی طرفدار محیط زیست است اما همین هم باید در کشور مورد ارزیابی قرار گیرد». او با اشاره به اینکه تا چند ماه گذشته حدس ما بر این بود که دانه‌های روغنی وارد شده به کشور منشأ تراریخته دارند، افزود:« البته این ترسی که برای مصرف این محصولات در کشور ایجاد شد هم ناشی از نادانی درباره آن بود.
ما وظیفه حاکمیتی داریم که اطلاعات درست را درباره مصرف این محصولات به مردم بدهیم و بعد تصمیم بگیرند که آن را مصرف کنند یا نه. ما باید اطلاعات درست را در این باره به مردم بدهیم که مردم به طور بیخود از استفاده محصولی نترسند. از طرف دیگر ارزیابی ریسک هم باید بدون سوگیری های سیاسی انجام شود».
مجلس نظارت می کنداما در حالی که نگرانی از مصرف محصولات تراریخته در کشور وجود داشت، چندی پیش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در یک نشست خبری مطرح کرد:« همه امکانات به کار گرفته شده تا از سال آینده برچسب اصالت کالا روی همه بسته‌های برنج‌های وارداتی الصاق شود تا خریداران بتوانند کالاهای قاچاق را از محصولات مجازی که از مبادی رسمی و زیر نظارت این سازمان وارد می‌شود، تشخیص دهند». او در ادامه افزود:«مردم اطمینان داشته باشند که تنها در برخی موردهای خاص براساس نیاز محصولات تراریخته در حوزه کشاورزی و دامی وارد کشور می‌شود و در آن موردها نیز محصولات از مبدأ شناسایی شده و شناسنامه‌دار هستند.
همه محصولات تراریخته باید از کشور مبدأمجوز مصرف‌های انسانی و گواهی تولید بهداشتی داشته باشند و گواهی ها از سوی سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور مبدأ تایید شود». جهانپور با اشاره به اینکه تایید اتحادیه اروپا برای مصرف‌های انسانی و موسسه معتبر بین المللی تایید ایمنی و کیفیت غذایی، لازمه دریافت مجوز واردات این محصولات با برچسب تراریخته به کشور است، ادامه داد:«برنامه اصلی کشور مبنی بر محور شدن واردات محصولات تراریخته نیست اما این میزان نیز فرصت قدرت انتخاب را برای مصرف کنندگان ایجاد می‌کند که البته هم اکنون تعداد کمی محصول تراریخته به صورت شناخته شده در کشور داریم که شامل برخی دانه‌های روغنی مانند ذرت، سویا و کلزاست».
اوایل آبان امسال محمدجواد جمالی‌نوبندگانی، نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی از تشکیل کمیته بررسی «محصولات تراریخته» در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خبر داده بود. او گفته بود:«درباره تشکیل این کمیته چند نفر از نمایندگان مسئول رسیدگی به این موضوع شدند تا در نهایت براساس پیگیری‌ها، گزارشی در این زمینه آماده شود». وی با اشاره به جلسه کمیسیون بهداشت و درمان با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رابطه با محصولات تراریخته بیان کرد: «در این جلسه که بنده به عنوان سابقه پزشکی‌ام در آن حاضر بودم، وزیر بهداشت گفت که هیچ اعتقادی به هیاهویی که نسبت به این موضوع ایجاد شده، ندارم اما وزیر در این جلسه مکلف شد حداقل موضوع برچسب محصولات تراریخته را پیگیری کند تا تفاوت این محصولات با سایر محصولات مشخص شود».
بهروز بنیادی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس در گفت‌و‌گو با «قانون» با اشاره به پیگیری این کمیته برای تححقیقات درباره محصولات تراریخته گفت:« برای مواد غذایی‌ای که در کشور وارد می شود، قانونی وجود دارد که اگر از یک درصد بیشتر مواد تراریخته در آن وجود داشته باشد، مجوز به آن داده نمی‌شود. این در تمام دنیا وجود دارد. واردات محصولات تراریخته در ایران مربوط به سویا، ذرت و روغن کلزاست. اینکه کسی سویا را به صورت انبوه وارد می کند و درصدی از آن به صورت تراریخته در کشور فرآوری می‌شود، قابل قبول است. سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد و پدافند غیرعامل این مواد غذایی را بررسی می کنند تا صحت سلامت آن‌ها را بررسی و درنهایت نظارت کنند».
نوبخت، رییس «کمیسیون بهداشت و درمان» مجلس نیز مدتی پیش گفته بود:« به مسئولان گفته‌ایم که باید روی این محصولات برچسب باشد که مشخص شود این محصول تراریخته است تا اینکه افرادی که شک دارند، از این محصولات استفاده نکنند». نوبخت از مقامات مربوطه اعم از وزیر جهاد کشاورزی و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواسته بود باید اطمینان لازم را به مردم بدهند؛ لذا همین نظارت‌های بهداشتی است که باعث می‌شود برخی کالا‌ها معدوم شود و به آن‌ها مجوز تولید داده نشود.
