رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و عضو هیأت امنا و هیأت مدیره مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران درباره ارزیابی‌اش از سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اظهار کرد: 31 دوره از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به این ترتیبی که شاهدش هستیم می‌گذرد و می‌توان گفت، تقریبا به رویدادهای فرهنگی کشورمان سنجاق شده است. هر سال ضرورت بررسی و ارزیابی دقیق‌تر از چند و چون آثار و نتایج برگزاری نمایشگاه کتاب، بیشتر و بیشتر خودش را نشان می‌دهد. نمایشگاه کتاب امسال با دوره‌های گذشته تفاوت زیادی نداشت و همان رویه و روالی که در چند سال اخیر در نمایشگاه اجرا شده بود، در این نمایشگاه هم اجرا شد.
او افزود: مسئله واگذاری نمایشگاه به صنف و دخالت صنف در قسمتی از شئونات مدیریتی باز هم مثل سال‌های گذشته بود. البته چند سال تجربه صنف در برگزاری نمایشگاه و دخالت در مدیریت و اجرای آن نتیجه‌اش این است که شاید صنف بتواند با قاطعیت بیشتری این نگاه را مطرح کند که آمادگی لازم برای برگزاری نمایشگاه کتاب را خواهد داشت. فکر می‌کنم این موضوع در کنار تغییر مکان نمایشگاه دو موضوعی بود که در نمایشگاه سی و یکم قابل توجه بود. مکان نمایشگاه به دلیل آماده نبودن شهر آفتاب دوباره به محل سابق یعنی مصلا برگشت که فضای مسقف بیشتری را برای برگزاری نمایشگاه در اختیار برگزارکنندگان نمایشگاه قرار داده بود. همچنین قرار گرفتن مصلا در مرکز شهر تهران رفت‌وآمد بازدیدکنندگان و ناشران را آسان می‌کرد. این‌ها مجموعه تفاوت‌هایی است که نمایشگاه امسال در مقایسه با نمایشگاه سال گذشته داشت.
آموزگار همچنین درباره برنامه‌های جنبی نمایشگاه کتاب بیان کرد: برنامه‌های نمایشگاهی امسال هم در دستور کار بودند و برنامه‌های خوبی هم اجرا شد، اما کماکان می‌توانیم نتیجه بگیریم به دلیل درگیری‌های فروشندگان (ناشران) و خریداران، آن‌طور که باید و شاید، برنامه‌های نمایشگاهی و برنامه‌های جنبی نمایشگاه که حول موضوعات مهم فرهنگی و هنری و نشر و کتاب است، دیده نمی‌شود. مراجعه‌کنندگان چند ساعتی وقت‌شان را می‌گذارند تا کتاب‌هایی را که لازم دارند خریداری کنند، بنابراین فرصتی برای‌شان پیش نمی‌آید در این جلسات شرکت کنند و ناشران هم درگیر اداره غرفه و امر فروش کتاب هستند و ترجیح می‌دهند وقت‌شان را صرف غرفه خود کنند.
او با اشاره به اضافه شدن پنج عنوان کتاب به حد نصاب عناوین ناشران برای گرفتن غرفه در نمایشگاه کتاب، اظهار کرد: ترجیح این بود که شورای سیاست‌گذاری به جای پرداختن به افزایش کمی تعداد عناوین، به موضوع کیفیت کتاب‌ها می‌پرداخت. ما خیلی جدی با پدیده کتاب‌سازی مواجه هستیم و متأسفانه کتاب‌سازان به راحتی عناوین‌شان به حد گرفتن غرفه می‌رسد اما ناشران کوچک که کتاب‌های خوبی هم منتشر می‌کنند، به دلیل این‌که به حد نصاب نمی‌رسند، بیرون می‌مانند. این یکی از مشکلات جدی نمایشگاه است که ضروری است به آن توجه شود.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران سپس گفت: ناشرانی هستند که در انتخاب عنوانی که منتشر می‌کنند، دخالتی ندارند، بلکه فقط خدمات نشر ارائه می‌دهند. یعنی فقط پروانه کسب‌شان را به کار می‌گیرند و از طریق به‌کارگیری پروانه کسب می‌توانند کتاب چاپ کنند؛ آن‌ها هزینه چاپ را کامل از مؤلف می‌گیرند، حتی برخی حق برند هم می‌گیرند و مسئولیتی در قبال پخش و توزیع کتاب در نظر نمی‌گیرند. این برای‌شان آمار کتاب محسوب می‌شود، در حالی که هیچ دخالتی در تولید کتاب ندارند. تولید امر مادی ماجرا نیست، بلکه امر معنوی ماجرا است. نشر کار خلاقانه‌ای است؛ ناشر استعدادها را کشف می‌کند و زمینه بهتر دیده شدن استعدادها را از طریق انتشار آثار فراهم می‌کند، به این ترتیب نیاز داریم در سال‌های آتی در این زمینه دقت بیشتری داشته باشیم.
او در ادامه درباره تعلیق آرای ناشران متخلف و حضور این ناشران در نمایشگاه امسال که به نظر می‌رسد برخی حمایت اتحادیه ناشران را نیز دارند، خاطرنشان کرد: این‌طور نبوده، اتحادیه ناشران دخالتی در این ماجرا نداشته و هرگونه حمایت از این ناشران را تکذیب می‌کنم. اتحادیه موافق تعلیق هم نبوده است. تعلیق مجازات‌ها به معنای بخشیده شدن نیست، بلکه به معنای این است که اجرای این مجازات‌ها برای مدتی (دو سال) تعلیق می‌شود که اگر در این دو سال تخلف دیگری داشتند، مجازات تخلف جدید و مجازات قبلی با هم اعمال می‌شود. البته تعدادی از کسانی که تعلیق شده بودند، در سال جاری (نمایشگاه سی و یکم) به دلیل تخلف‌های تازه دوباره مجازات شدند.
آموزگار با تأکید بر این‌که اتحادیه با تعلیق آرا موافق نبوده است، گفت: اعتقاد اتحادیه بر این است که اگر تخلفی صورت گرفته است، باید رسیدگی شود. این تعلیق دقیقا دستور رئیس نمایشگاه بود که لازم‌الاجرا است. ما به عنوان اتحادیه که شخصیت حقوقی مستقل است در بیرون از نمایشگاه به این تصمیم انتقاد داریم اما زمانی که در چارچوپ اجرای دستورات در نمایشگاه قرار می‌گیریم به این موضوع تمکین می‌کنیم.
او درباره جابه‌جایی محل برگزاری نمایشگاه کتاب به مصلا و این‌که آیا مصلا را مکان مناسبی برای نمایشگاه کتاب می‌داند، اظهار کرد: مصلا اشکالاتی دارد، سیستم تلفن همراه در داخل شبستان اختلال پیدا می‌کرد و تهویه شبستان کفایت نمی‌کرد. واقعیت این است که این‌ها بحث‌های ریزی است. امسال به سازه‌های سال گذشته شهر آفتاب آسیب‌های خیلی جدی وارد شده بود که امکان استفاده از آن‌ها را غیرممکن می‌کرد. ما باید بر اساس ممکنات و مقدورات صحبت کنیم و نمی‌توانیم ایده‌آل‌های‌مان را مطرح کنیم؛ زیرا با کار اجرایی سر و کار داریم. ایده‌ال من این است فضای نمایشگاه کتاب بزرگ‌تر و تمیز با دسترسی مناسب، تهویه و آنتن‌دهی خوب باشد. دوست داریم نمایشگاه کتاب این‌گونه باشد و سعی می‌کنیم به این نقطه نزدیک شویم. اما واقعیت این است که امکانات نداریم.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و عضو هیأت امنا و هیأت مدیره مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران همچنین درباره فروش بازی‌های فکری و لوازم‌تحریر در بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب که تا پایان نمایشگاه نیز به شکل مشهودی ادامه داشت، گفت: فروش این اقلام خلاف آیین‌نامه است و تخلف محسوب می‌شود. این تخلف‌ها باید گزارش شود تا هیئت نظارت و رسیدگی به تخلفات به آن‌ها رسیدگی کند.
او در پایان خاطرنشان کرد: نمایشگاه کتاب تهران آمیزه‌ای از نکات مثبت و منفی است؛ یعنی عده‌ای به نمایشگاه نقد دارند و عده‌ای هم نمایشگاه را خیر مطلق می‌دانند. این موضوع مستلزم این است که بر روی جنبه‌های مختلف نمایشگاه کار کارشناسیِ بی‌طرفانه انجام گیرد و با لحاظ کردن منافع پیشه‌ها و حرفه‌های دست‌اندرکار حوزه کتاب از این جمع‌بندی استفاده شود؛ تا اقدامات لازم برای بهبود وضعیت نمایشگاه را داشته باشیم.
