دکتر پروانه صفایی مقدم
در بین عامه مردم تکرارهای مداوم و یکنواخت، وارسی کردن‌ها‌ی پیاپی یا درگیر بودن با شک و تردید در مورد هر چیزی، به منزله شاخص اصلی ابتلا به وسواس شناخته شده است. وسواس اختلالی اضطرابی است که به واسطه شرطی شدن فکر، احساس و عمل شکل می‌گیرد. وسواس بیانگر وجود تعارض‌های عمیق بیرونی و درونی و تعارض نتیجه فشارهای بیرونی و درونی هر فرد است.
وسواس و اعمال وسواسی حقیرترین راه فرار از مواجه شدن با واقعیات تلخ زندگی و نپذیرفتن ضعف‌های درونی خود است. این عارضه در واقع درختی است که میوه‌اش عمل اجباری، شاخ و برگش اضطراب، تنه‌اش افکار مزاحم و ریشه‌اش شخصیت وسواسی است.
وجوه اشتراک افراد وسواسی
معمولاً افراد وسواسی، ویژ‌گی‌های شخصیتی مشابهی دارند؛ از جمله شک و تردید، ناتوانی در تصمیم‌گیری، احساس گناه و شرمساری، انعطاف‌ناپذیری، بیش از حد به فکر خطر بودن و جلوگیری از آسیب نرسیدن، اعتمادبه‌نفس پایین، اضطراب زیاد، ضعف و عدم قاطعیت، وجدان اخلاقی بالا، تلقین‌پذیری، احساس حقارت، احساس مسؤولیت بیمارگونه، کمال‌گرایی بالا، باریک‌بینی و ریزبینی، دل نکندن از اشیای فرسوده و...
چگونه به وجود وسواس پی ببریم
1- وقتی وسواس‌های فکری و عملی با یکدیگر همراه باشند. 2- بیمار به غیرمنطقی و غیرواقعی و افراطی بودن وسواس‌های فکری و عملی خود واقف باشد. 3- این وسواس‌ها اضطراب زیادی ایجاد می‌کنند و ممکن است در زمینه حرفه‌ای، تحصیلی، اجتماعی و زناشویی مشکلاتی به وجود بیاورند. 4- بیماری دیگری علت این مشکل نباشد. 5- ناشی از سوءاستفاده از مواد یا موقعیت طلبی دیگر نباشد.
ابتلا به وسواس در بین زنان و مردان یکسان و میانگین سن شروع آن در مردان 20 سالگی و در زنان 19 سالگی است. بیماری‌های که هم‌زمان با اختلال وسواس فکری، عملی ایجاد می‌شوند، اختلال‌های اضطرابی و افسردگی هستند که هم‌زمانی آنها در زنان بیشتر است؛ اما هم‌زمانی اختلال‌های اضطرابی و وسواس فکری و عملی در بین زنان و مردان یکسان می‌باشد.
منشاء وسواس
وسواس شاخه‌ای از بیماری اضطرابی است که از هر صد بیمار مراجعه‌کننده به متخصص اعصاب و روان حدود 10 نفر به آن مبتلا هستند. این تعداد تقریباً در همه جوامع و فرهنگ‌هایی یکسان است . وسواس بیماری شایع در روانپزشکی است که علت پزشکی وسواس را می‌توان در اختلال احتمالی دستگاه عصبی و بر هم خوردن تنظیم ساده‌ای به نام سروتونین در مغز جست‌‌وجو کرد. هرچند مطالعات جدید درصدد یافتن سایر عوامل دخیل در این بیماری هستند. گاهی فرد به غیر از عوامل ژنتیکی به علت بروز حادثه‌ای مثل بیماری، بارداری و ضربه روحی ممکن است به طور ناگهانی دچار علائم وسواس شود.
زنان وسواسی
وارد آشپزخانه که می‌شوی همیشه چند تا دستمال رنگارنگ شسته تمیز می‌بیند، البته هیچ کس نمی‌تواند با هیچ کدام آنها لکه چای روی سرامیک‌ها را پاک کند.اول باید بپرسد کدام دستمال مخصوص کدام لکه هاست ؟
البته اگر خواستید و جرأت کردید که اعتراف کنید به اینکه چند قطره چای روی زمین ریخته نکند حواستان نباشد و با آن دستمال آبی فیروزه ایی که مخصوص پاک کرن سنگ کابینت است ،لکه چای روی سرامیک ها را پاک کنید این نشانه‌ها ما را با زنان وسواسی روبه‌رو می‌کند.
البته وسواس در زنان، بیشتر شکل خانه‌داری به خود می‌گیرد و شاید کمتر مکمل وسواس شمارشی، مثل ترس برای شمردن تعداد اسکناس‌ها در زنان دیده شود. وسواس آلودگی یکی از شایع‌ترین نوع وسواس در زنان است...
برای خواندن بخش دوم- گرفتار وسواس نشوید- اینجا کلیک کنید.
