توبه و استغفار انبیاء و ائمه معصومین چندین جهت دارد که ما بعنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میکنیم.
1.پیامبران با همه مقامات معنوی که دارند باز محتاج به اظهار عبودیت و بندگی و اظهار خضوع و خشوع در مقابل پروردگارشان هستند و اینگونه توبه و استغفارها برای نشان دادن این حالت میباشد نه برای اینکه گناه و معصیتی کرده باشند.
2. پیامبران و ائمه (ع) از طرف پیروان و مریدانشان در معرض اتهام میباشند و ممکن است عده ای از مریدان درباره آنها غلو کنند و آنها را تا سر حد خدائی و خالقیت بالا ببرند بنابر این اظهار توبه و استغفار و غیره و غیره برای این است که فرق خودشان را با خالق هستی در فکر و دید مریدانشان بیان کنند.
3. استغفار و توبه انبیاء به جهت تعلیم دادن به غیر خودشان میباشد و این کار راه استغفار و عبودیت را به دیگر انسانها آموزش و تعلیم میدهند.
4. بدون شک بعضی از پیامبران کارهایی انجام میدهند که ترک آن کارها با توجه به مقام و موقعیت نبوت بهتر میباشد گرچه انجام آن کارها هیچ گناه و معصیتی نیست ولی در عین حال از مقام انبیاء هم انتظار انجام آن برده نمی شود بنابر این طلب عفو و توبه برای چنین ترک اولیاهایی است که از آنها سر میزند و بقول معروف اینها از باب سیئات المقربین میباشد.
پس به یقین استغفار ایشان برای این نبوده که مرتکب گناه شدهاند بلکه استغفار ایشان اولاً برای امت گناه کار خود میباشد؛ و ثانیاً برای اظهار عبودیت و بندگی و تواضع و فروتنی خود در مقابل پروردگار؛ و ثالثاً استغفار خودش یکی از ذکرهای مستحب است که دارای اجر و ثواب زیاد میباشد؛ و رابعاً با این عمل میخواهند امت خودشان را متوجه نموده و در واقع یک نوع آموزش و تعلیم عملی به آنها بدهد.