غزالی

در بحث پیشین بر این نکته تاکید داشتیم که عاملی که توانسته، قافله تمدن و معرفت بشری را پیش ببرد، روش تجربی و مشاهده بوده است . دقیقا حاکمیت این متد علمی بوده است که جهان جدید را از دنیای قدیم جدا نکرده و سبب پیشرفت تمدن امروزین شده است .

یکی از متفکران مسلمان در حوزه اندیشه های دینی سیاسی، ابوحامد محمد غزالی است.زین الدین ابوحامد محمد بن محمد بن محمد بن احمد طوسی غزالی ملقب به حجة الاسلام در سال 450 هجری در طابران طوس دیده به جهان گشود

در عرصه اجتماع و زمینه سیاسی، سؤالاتی مطرح هستند که هر شهروندی ضرورت دارد، پاسخ آنها را بداند:

اصل اثرپذیری ملاصدرا آنچنان در نوشته های خود او آشکار است که نیازی به اظهارنظر دیگری در این باره نیست, در عین حال ابتدا سخن عدّه ای از بزرگان را در این باب نقل می کنیم و سپس سراغ آثار ملاصدرا می رویم.

ابو حامد غزالی (1) یکی از فلاسفه اسلامی و از متکلمین بزرگ و متفکران اهل سنت، مطالب زیادی در مسائل مربوط به تصوف و فقه و اصول و فلسفه نگاشته و تحقیقات زیادی در مورد نفس و اثبات آن و آثار و مسائل مربوط به آن انجام داده است. وی در کتاب «معارج القدس فی مدارج معرفة النفس » چنین می نویسد:

همان گونه که از عنوان مقاله برمی آید؛ «روند تاریخی رسالةالطیرها»؛ نویسنده درصدد است که سیری از نوشته های منظوم و منثور در این موضوع را معرفی کند. رساله ها و کتاب هایی که بعضی صبغه فلسفی و بعضی صبغه عرفانی دارند و راه سلوک را می نمایانند. نباید ناگفته گذاشت که در برخی آثار از حضور پرندگان (طیور) می توان برداشت اجتماعی و سیاسی کرد.

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی اراک

گفته شد غزالی در میان انتقاداتش به حکما، در سه مساله، آنان را تکفیر کرد:

در قسمت اول این مقال گفته شد: غزالی مسایلی چند از حکمت را به نقد کشید و در سه مساله، حکما را تکفیر کرد

واضح است که ارزش فقه و احکام در عملی شدن آن است. اگر به احکام عمل نشود و یا با توسل به حیل و رخصتهای فقهی، تاثیرقاطع آن خنثی گردد، اثر و نتیجه مطلوب برای آن مترتب نخواهد شدو چنین قانونی، اندک اندک در حکم بی قانونی درخواهد آمد.