مولانا

(مقاله ای از سمینار بررسی اندیشه های عرفانی و ادبی امام خمینی و مولانا ـ هندوستان، دهلی نو، خرداد 1379)

انتخاب این عنوان نه به تعبیر نیاز بوده، بلکه جرقه ای در اندیشه ام پدید آمد، احساس کردم که امام خمینی را بدور از سیاست مورد ارزیابی قرار دهم

مولانا بزرگترین سرایندة شعر عرفانی در ادبیات فارسی است که بررسی آرا او در بارة زنان می تواند به نوعی نمایندة تلقی عرفان اسلامی ایرانی از زنان باشد. در بخش نخست مقاله، دیدگاه ها ی منفی او که میراث مشترک جامعة گذشتة ایران بود، بررسی شد و در این بخش، دیدگاه ها ی مثبت او را با ارائه نمونه ها و شواهد لازم در سه محور بررسی می کنیم:

در دو بخش پیشین این مقاله، نگرش منفی و مثبت مولانا به زن مورد بررسی قرار گرفت و در بخش حاضر نمادپردازی او دربارة زن تبیین می شود. زن در اشعار مولانا از سویی نماد عشق الهی، روح، جان، زمین و رویش است و از سوی دیگر نماد جسم، نفس، دنیا و حرص است. البته این نمادپردازی متخالف، ناشی از دوگانگی نگرش مولانا به زن است که ریشه در فرهنگ تاریخی مسلمانان دارد.

مولانا جلال الدین محمد بلخی (604- 672ه .ق) از پرکارترین شعرای ادبیات فارسی است که شعرش در اوج قله های بلند عرفان اسلامی جای دارد

گلدسته اندیشه تألیف محمّد امین وقاری طبسی یزدی (زنده در سال 1098 ق) از ادبا و دانشوران سده یازدهم هجری، و از اعقاب مولانا شمس الدین محمّد طبسی از رجال ادبی در پایان سده ششم و آغاز سده هفتم هجری است

در قرآن کریم و در عرف متکلمان مسلمان آنچه به عنوان جایگزین نام اللّه یا در وصف او به کار می رود، اسم (جمع آن اسماء) اللّه نامیده می شود

کتاب «شرح کامل فیه ما فیه» اثر کریم زمانی توسط انتشارات معین به چاپ هفتم رسید.

تاریخ اسماعیلیه. محمّد بن زین العابدین خراسانی فدائی, به تصحیح و اهتمام: الکساندر سیمیونوف, انتشارات اساطیر, 1373, وزیری.(هدایة المؤمنین الطّالبین) نامِ نگارشی تاریخی تبلیغی است که ظاهراً با مقاصدِ ویژه ای در راهِ تحکیمِ پایه هایِ اسماعیلی گریِ آقاخانی در شبه قارّه پدید آمده است.

مولانا جلال الدین محمد بلخی (604- 672ه .ق) از پرکارترین شعرای ادبیات فارسی است که شعرش در اوج قله های بلند عرفان اسلامی جای دارد