کتابت

حدیث به عنوان دومین ماخذ احکام نورانی اسلام ، بعد از قرآن کریم ، همواره مورد توجه عالمان و اندیشه وران بوده است وخادمانی برای حفظ و نشر آن ، زحمات طاقت فرسایی را بدون در نظرداشتن غرض دنیایی ، متحمل شده اند . در این نوشتار با یکی ازاین خادمان و آثار بر جای مانده از وی در این زمینه آشنا می شویم .

علوم حدیث معنوی و دینی است و باید در اخذ و تعلیم و کتابت و نشر آن پاکیزگی ظاهر و باطن، و خلوص نیت و پرهیز از اغراض مادی و دنیوی کاملا رعایت شود، و سزاوار است احادیث مربوط به عبادات و سنتهای دینی را که زینت علم و مایه ثبات و استقرار آن است عمل نماید، چنان که از امام صادق (ع) روایت شده که فرمود: «هر گاه عالم به علم خویش رفتار نکند، پند و اندرزش از د ...

تا بدین جا از یک سوی با آغاز و چگونگی منع کتابت و تدوین حدیث آشنا شدیم و از سوی دیگر با توجیه های توجیه گران این سیاست و نقد آن توجیه ها و دیدگاهها، و سرانجام با آنچه که به دیده ما زمینه ها و انگیزه های منع تدوین و کتابت را به وجود آورده بود و رازها و رمز های آن را می توان در آن علت و یا علّتها جستجو کرد

در شماره پیشین، «حدیث»، «اثر»، «سنّت» و «خبر» را از نگاه فرهنگ نویسان و عالمان حدیث، بررسی کردیم. اینک، در بررسی چگونگی تدوین حدیث و نشر آن، سخن را با چگونگی کتابت آن در عصر رسول الله(ص)، ادامه می دهیم

در مقاله پیشین، از «کتابت حدیث در عصر پیامبر(ص)» سخن گفتیم و نشان دادیم که سنّت آن بزرگوار، بر لزوم کتابت استوار است

در مقاله پیشین برخی از توجیه ها در منع تدوین را آوردیم و در پرتو اسناد تاریخی به نقد آنها پرداختیم و اینک توجیه های دیگر و نقد آنها.

اثری به دست نیامده است که بر آشنایی عرب حجاز به کتابت و خط در گذشته دور دلالت داشته باشد.آنان اندکی پیش از ظهور اسلام با خط و کتابت آشنا شدند.

قرآن از صدر اول،به خصوص از ناحیه کتابت و زیبایی خط،با گذشت زمان سیرتکاملی داشته است.خطاطان بزرگ،در زیبایی قرآن و تکمیل خط آن،سهم به سزایی داشته اند.نخستین کسی که در راه تکمیل کتابت مصحف و زیبایی خط آن قدم برداشت،خالد بن ابی الهیاج از اصحاب امیر المؤمنین علیه السلام بود که در حدودسال صدم هجری در گذشته است.او به خوشنویسی و داشتن خط زیبا معروف بود.